Bu yazımızda sevgiyə psixoloji, sosioloji, romantik və hətta maddi olaraq yanaşanlardan fərqli olaraq biz də kimyəvi baxımdan yanaşacağıq.
Bir çoxumuz hesab edirik ki, sevginin simvolu ürəkdir. Lakin ürəyin sevgi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Sevginin qaynağı beyindir. Amerikalı antropoloq Helen Fişerə görə: ehtiras nə qədər artsa, beyində həyəcan və həzz duyğularının yaranmasına səbəb olan hormonlar daha çox xəbərdar edilir və aktiv hala gəlir. Dofamin, noradrenalin və feniletilamin maddələrinin artıq sekresiyası nəticəsində əllərimiz daha çox tərləyir, tənəffüsümüz sürətlənir, təzyiqimiz və nəbzimiz yüksəlir! Aşiq olanların iştahdan kəsilməsi, yuxusuzluq çəkməsi məlum əlamətlərdir. Bütün bunların səbəbi də hamımız üçün çox böyük əhəmiyyət daşıyan hormonlardır.
Noradrenalin ovuc içində tərləmə, ürək döyüntüsündə sürətlənmə, göz bəbəklərində böyümə meydana gətirir. Bu hormon beynin diqqət və ətrafa cavab vermə ilə əlaqədar hissələrinə təsir edir. Aşiq olan insanın fikrini cəmləyə bilməməsi, daima dalğın olması və ətrafdan verilən suallara ləng cavab verməsi və ya verməməsinin əsas səbəbi həddindən artıq noradrenalin sekresiyasıdır. Adrenalin və noradrenalin birlikdə ürək döyüntülərini, qanda qlükoza miqdarını və skelet əzələlərinə gedən qan axınını artıraraq "qaç ya da döyüş" (flight or fight) cavabının təməlini meydana gətirirlər.
Beyində noradrenalin səviyyəsinin artmasıyla xoşbəxtlik artır, iştah isə azalır. Beləliklə, aşiq olduğumuzda iştahdan kəsilməyimizin və xoşbəxtliyimizin səbəbi budur.
Dofamin beyində sintez olunan, insanları daha danışqan və həyəcanlı edən bir kimyəvi maddədir. Bu maddə romantik reaksiya, hərəkət və xoşbəxtlik hisslərini yaradan beyin hissələrinə təsir edir. Nəticədə sevdiyimiz şəxsi gördüyümüzdə tənəffüsümüz artır, bədənimizə istilik gəlir və üzümüz qızarır.
Feniletilamin sekresiyasının artması üçün göz-gözə gəlmək və əl-ələ tutmaq kimi sadə davranışlar belə kifayətdir. Ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, əllərin tərləməsi və tənəffüsün çətinləşməsi kimi reaksiyalar beyində yüksək dozada feniletilamin sekresiyası nəticəsində meydana gəlir.
Eyni zamanda serotonin hormonunun yüksək səviyyədə olması da sevgiylə əlaqədar olan hormonal vəziyyətdir. Serotonin yuxunu, seksual enerjini, ümumiyyətlə insanın psixoloji vəziyyətini nizamlayır. Aşağı serotonin miqdarı əsəbi, narahat və depressiv vəziyyətlərə səbəb ola bilər.
Bəs aşiq olmağımızın səbəbi nədir? Niyə hər kəsə deyil, məhz "ona" aşiq oluruq? İnsanların bir-birinin diqqətini çəkməsini təmin edən əsas maddənin feromonlar olduğu məlumdur. Feromon, eyni növün üzvləri arasındakı sosial əlaqələri təmin edən kimyəvi maddədir. Yunan mənşəli bu söz "hormon daşıyan" mənasını verir. İnsan feromonları daha çox cinsi davranışlara nəzarət edir. Burnun içində olan və "vomeronazal orqan" adıyla tanınan bir reseptor sayəsində feromonlar qəbul edilərək beynə çatdırılır. Beləliklə beyində ilk reaksiyaların qığılcımı yaranır və hormonal fəaliyyətlər başlayır. Feromonlar əks cins tərəfindən fərq edilməyin ilk addımı olsa da, əlaqənin davamlı olmasını təmin etmir. Feromonların təsiri ilə erkək və dişilərə xas testosteron və estrogen hormonları sekresiya olunur. Bu molekullar sevginin ehtirasa çevrilməsini və növün davamını təmin edən cinsi çoxalma fəaliyyətinin tətiklənməsini təmin edir.
Sevginin davamlılığını təmin edən isə serotonin, vazopressin və oksitosin molekullarıdır. Oksitosin - sevdiyimiz bizə toxunduğunda, ya da biz ona toxunduğumuzda kimyəvi reaksiyaları başladan molekuldur. Hipofiz vəzi tərəfindən sekresiya olunur. Oksitosin olmasaydı, uşaqlarımıza, həyat yoldaşımıza və sevdiklərimizə qarşı hiss etdiyimiz duyğulara sahib ola bilməyəcəkdik.
Həyatın təkamülü
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Bakıda kirayə mənzil problemi yaranıb
"Uşaqlar üçün bildirçin yumurtasının faydaları "
Əmzik
Əsil həyat irəlidədir
Toyda iştirak edən 250 nəfər KARANTİNƏ ALINDI - VİDEO
Azərbaycan prezidenti 4 saylı Bakı “ASAN xidmət” mərkəzinin açılışında
"İmtahana buraxılış vərəqəsi"nin verilməsinə başlandı
Yeni ilin astanasında: Küknar ağacları bəzədiləcəkmi? - VİDEO
"Oskar" arzusu ürəyində qalan ulduzlar
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Ən mükəmməl Hellouin makiyajları
Şəhid zabitimizin görə bilmədiyi oğluna onun adı verildi
İranda sutkada 300 nəfər ürək-damar xəstəsi dünyasını dəyişir
Make up (foto dərs)
Rusiyanın Qarabağ təklifi: 5 rayon qaytarılacaq
Hürrəm Sultan aparıcının ulu nənəsi imiş
Sirroz
Ölkə ərazisində qar yağacaq
Alovdakı dizayn
Demet Akalın 1 saatda 45 min xərclədi
Emo stili
Bir neçə rayonun təbii qaz təchizatında məhdudiyyətlər olacaq
Üzün tükünü ülgüclə dibindən qırxmağın hökmü nədir?
Bakıda metro terrorundan 20 il ötür
Şuşa-Turşsu yolu minalardan təmizlənir - VİDEO
Möhtəşəm üzük modelləri
İvana Sert çimərlikdə diqqət çəkdi-FOTO
Koronavirusla bağlı SON STATİSTİKA
Yeni Chevrolet Volt
Qərarsızlıq... sonrakı peşmançılığın əsas səbəbi
Dəbli paltolar
Azərbaycanda daha 55 nəfər koronavirusdan sağaldı - RƏSMİ
Əzələli rus Barbie - FOTO
Müdafiə Nazirliyi qəhrəman hərbçilərimizi tanıdır - VİDEO
90 yaşında məzun olanlar
Dırnağını yeyən insanlarla bağlı alimlərin ŞOK AÇIQLAMASI
Melisa Aslı Pamuk yeni serialda
Bakı 4-cü yerdədir
Günəş işığı - qida ilə birlikdə
Köhnə trend geri qayıtdı: İlan dərisi
Bakıda hava şəraiti kəskin dəyişəcək, ölkəyə qar yağacaq
Birinci sinfə qəbulda yenilik
“Mall”arda bu obyektlər işləyə bilər - RƏSMİ
Madonnanın gözəllik sirləri
Sarıkökün faydaları
Azərbaycanda bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar - SİYAHI
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-12 İyul
Prezidentdən manat açıqlaması
Məşhurların gözəllik və sağlamlıq sirləri
"Gülümsəyən depressiya" - müasir cəmiyyətin yeni bəlası
- ŞƏRHLƏR