Düşüncə düşünmə aktıdır, daha çox düşünmə imkanıdır.O, bəzən əqli-məntiqi mülahizələrlə, ictimai-fəlsəfi və dini əxlaqi düsturlarla daxili duyğuya,mənəvi ruhi işiqlanmaya, özünü, haqqı və həqiqəti tanımağa yönəldir.
İnsanın həyatında sadədən mürəkkəbə doğru istiqamətlənən psixi fəaliyyət formaları aşağıdakı ardıcıllıqla psixoloji məfhumlarla ifadə olunur: duyğu, qavrama, yaddaş, təfəkkür, düşüncə və s.
Duyğu - hissiyyat üzvləri vasitəsilə bizi əhatə edən aləmin əşya və hadisələrinin ayrı-ayrı xüsusiyyətlərinin beyin qabığında əks olunmasıdır.
Qavrama - hissiyyat üzvlərinə birbaşa təsir edən ətraf aləmin əşya və hadisələrinin bütövlükdə mərkəzi sinir sistemində əks olunmasıdır.
Yaddaş - keçmişdə qavranılmış bilik ehtiyatlarını və həyat təcrübəsini beyində saxlamaq və lazım olduqca ondan istifadə etmək qabiliyyətidir.
Təfəkkür - duyğu üzvləri,həyat təcrübəsi və bilik ehtiyatları vasitəsilə gerçəkliyin beyində əks olunmasının sözlərlə ümumiləşdirilərkən cisim və hadisələr arasındakı qanunauyğunluqlardan əqli nəticə çıxarmaq qabiliyyətidir.
Düşüncə (şüur) - insanın ali sinir fəaliyyətinin ən yüksək pilləsi olmaqla özünü və xarici aləmi dərk etməsidir.
Ətraf aləmin dərk olunması prosesində iştirak edən psixi mexanizmlər içərisində ən sadə akt duyğudur.Duyğu vasitəsilə hər hansı bir xassəni dərk edirik, onun haqqında təsəvvür yaradırıq. Beləliklə, ən sadə ən elementar duyğu aktı vasitəsilə hər hansı şeyi tanıyırıq (yaddaş) və mühakimə yürüdürük (təfəkkür). Lakin bundan əlavə öz mürəkkəbliyi və mənşəyinə görə duyğudan sonra bu prosesdə iştirak edən mexanizm qavramadır. Qavrama mexanizmində hər hansı konkret bir hissiyyat deyil, qavranılan hadisənin bütün tərəfləri - həcmi, rəngi, qoxusu və s. aydınlaşdırılır,tam şəkildə dərk edilir. Deməli, qavrama prosesi yüksək inkişafa malik təfəkkürün mövcudluğu ilə reallaşır.Bundan əlavə, duyğu,qavrama,təfəkkür və s. kimi məfhumlar zaman keçdikcə və insan yaşa dolduqca dəyişir,zənginləşir.Bu məfhumların mahiyyəti onların obyektiv dünyanın subyektiv obrazı olmasındadır və bu proseslərin əsasını təşkil edən psixi mexanizmlərin sistem xarakterli olaraq qarşılıqlı təsir əlaqəsində fəaliyyət göstərməsindədir.
Təfəkkürün birbaşa beyinlə funksional əlaqəsini qəbul etsək bunun yalnız fərdə aid olduğunu görərik. Cəmiyyətin nə beyni, nə də hissiyyat üzvləri yoxdur və ictimai düşüncə məfhumlar, anlayışlar, əqli nəticələr formasında mövcud olmaqla dil və yazı kmi ən ali formada təzahür edir.
İnsan cəmiyyətlərinin yaranma və inkişafı tarixinin analizi göstərir ki, ilkin mərhələlərdə düşüncə hər hansı fərdin ayrılıqda funksiyası kimi mövcud olmamışdır. İnsanların bir-birilə təmasda olması, ümumi məqsədə yönəlmiş birgə fəaliyyəti nəticəsində formalaşmışdır.
İctimai şüur sosial qarşılıqlı əlaqənin formalarından biridir.Hər hansı qarşılıqlı təsir əlaqəsi bir forma daxilində ayrı-ayrı qarşılıqlı əlaqələrin birinin digəri ilə əvəz olunması və ümumi əlaqələrin cəmlənməsi nəticəsində yaranır.İctimai şüur fərdin təfəkkürünün birbaşa təzahürü kimi yox, onun, dolayısı ilə ayrı-ayrı fərdlərin təfəkkür qarşılıqlı əlaqəsi kimi formalaşır.
Cəmiyyət düşünmür deyiriksə, bu sözləri beyin haqqında deyə bilərik. Beyin düşünmür, insan beyin vasitəsilə düşünür.Beyni bədəndən ayırıb hər hansı qidalı mühitə yerləşdirsək, nə beyin, nə də beyindən ayrılmış bədən düşünə bilməz. Yəni fərd ayrılıqda ictimai şüur yaratmır.Cəmiyyətin fərdləri olmasa, ictimai şüur yararana bilmir.
Ardı var
XƏBƏR LENTİ
Böyük Vətən müharibəsinin 93 yaşlı veteranı təltif olundu
“Oskar” müsabiqəsində iştirak qaydaları dəyişdi
Müasir avadanlıqlar həkimlərin yerini tuta bilərmi?
Ətli pendirli börək (foto-resept)
2017 Amerika Musiqi Mükafatları sahibləri
Bir ailədə iki rekord: Bacı-qardaş 700 bal topladı - FOTO
Prezident bir qrup hərbi qulluqçunu “Laçının azad olunmasına görə” medalı ilə təltif edib - SƏRƏNCAM
Bergüzar Koreldən GÖZLƏNİLMƏZ Etiraf
Havalar soyuyur, yağış yağacaq
Avtomobil
Alişan yoldaşının saçından yazdı-FOTO
Ən qənaətcil superkompüter odur
Beren Saat üzüyünü çıxartdı-FOTO
Rus bölməsi abituriyentlərinin nəzərinə
HAVA necə olacaq?- 6 yanvar
Gələn il əməkhaqlarının və sosial müavinətlərin artırılmasına 600 mln. manatdan çox vəsait ayrılacaq
Siqareti tərgitdikdən sonra qidalanma
Moskvada təyyarə qəzası
Yağ yandıran cəfəri suyu
Görünməyən güzgülər
Məşhur azərbaycanlı yazıçı: "O, böyük adam idi..."
Narın faydası və zərəri
Azərbaycanda internet kəsintisi bank sektoruna təsir edib
Sevgini qoru
HAVA necə olacaq?
Bu şəxslərin əməkhaqqı 50% artırıldı - SƏRƏNCAM
Nazirlik rəsmisi: “Payız aylarında ikinci dalğanın olması ehtimal edilir”
Əlillərə avtomobillər verildi
Ağdərə yaxınlığında düşmənin hərbi kolonu pusquya salınaraq məhv edilib - RƏSMİ
Uşaqlar yalan danışdıqda necə davranmalı?
Qənirə Paşayeva Dondar Quşçuda erməni mərmisi düşən evdə - VİDEO
İlham Əliyev məmurlara son xəbərdarlığını etdi
Çində meydana çıxan yeni virus ikinci pandemiyaya səbəb ola bilər? - Mütəxəssislər açıqladı
Hazal Kayanın dünən doğulan oğlu - FOTO
Vatsapdan YENİLİK
İki ay ərzində küçəyə çıxma qadağası təklif edilib - RƏSMİ
Estetiksiz FOTOsu yayıldı – hamı heyrət etdi
Prezident ailəsi ilə Maksim Qalkinin yaradıcılıq axşamında - FOTO
Osmanlı sultanının saatı 1,1 milyona satıldı – FOTO
Uşaqların sosial-psixoloji inkişafı-12
Hamiləlikdə cinsi istəksizliyin 10 səbəbi
Aksesuar sevən xanımlar üçün
Bakı Tikiş Evindən sosial şəbəkələrdə yayılmış xəbərlərə RƏSMİ MÜNASİBƏT
Sərt karantin günlərində ev heyvanlarını gəzdirmək olar? - AÇIQLAMA
Bacı-qardaş davası
Uşağı kimə verməli?
Məşhurların pəhriz siyahıları (1)
“WhatsApp”da YENİLİK!
Füzulinin azad olunması uğrunda döyüş gedir: Düşmənin dörd tankı məhv edildi - RƏSMİ
Əlvan qızılgül
- ŞƏRHLƏR