Bəzən ürəyimiz sıxılar və biz heç bir şey edə bilməyəcəyimizi düşünərik. İdarəmizi itirəcəyimizə inanarıq, nəfəs alışımız sürətlənər, sıxışdırar insanı, ölüm gəlir ağılımıza, normal şərtlərdə heç xatırlamaq istəmədiyimiz halda dərinlərdə bir yerə, bir anda, gündəm olar bütün bədənimizdə.
…Ölmək, bu dünyadan tərki-diyar etmək, imtina etmək əlindəkilərdən, qazanılıan hər şeyi buraxmaq... İndilərdə qazandığımız nələri buraxa bilirik gerilərdə, nələri fəda edə bilirik. Çox çətin, heç bir qarşılıq götürmədən buraxa bilmək.
Yaxşı, bunun qəbul edən psixoloji istiqaməti nədir? Nə faydası var ki bizə? Buna psixologiyada altruizm, inanc sistemində isar deyirik, daha bir çox din və nüfuzda bir adı mövcud. Xristianlıqda sandviç nəsli deyilir bu vəziyyətə, yəni həm özünə, həm ailəsinə, həm uşaqlarına yetişən nəsil deyə təyin edirlər. Xoşbəxtliyi belə axtarırlar və tapdıqlarını söyləyirlər.
Yenə Mövlananın bir sözü var: "Bir şam digər bir şamı alovlandırmaqla işığından bir şeylər itirməz". Bəli, itirməz, əksinə qazanar. Digər bir faydası ortaya çıxar ki, o da işə yaradığını hiss edən insan, özünə ehtiyac olduğunu düşünən insan depressiyaya girmə ehtimalı olduqca aşağıdır. Çünki yaşatma məqsədilə yaşayır. Burada təbii ki, ifrata düşməmək, hər vəziyyətdə balanslı olmaq lazımdır. Özünüzü həddindən artıq əldən salmaq da bir problemdir, hətta özünü heç düşünməmək də xəstəlikli bir düşüncə formasıdır. Həddindən artıq etmə halı da psixoloji problemdir, iç qarşıdurmadan fədakarlıq edərək çıxmağı bacarmaqdır.
Fransız August Comte düşünür: hər fərdin digərlərinin haqlarının qorunmasında, ya da insanlığın daha yaxşıya çatdırılmasında əxlaqi məsuliyyətinin olması altruizm olaraq adlandırılan etik qaydanı meydana gətirmişdir. Altruizm, digərlərinin mənfəətlərini öz mənfəətlərindən üstün tutaraq digər insanlara xidmət edilə bilməkdir.
Altruizmin kollektiv məsuliyyət anlayışını ortaya çıxaran fikri bir yanaşma olduğunu söyləyə bilərik. Çünki kollektiv məsuliyyət anlayışı həm zərərə səbəb olan şəxsləri sorğulayar və həm də bu şəxslərə zərər yaratmalarına icazə verdikləri üçün bütün digər insanları da günahkar tutar. Çünki hər şəxsin daşıması lazım olan fərqli məsuliyyətlər vardır. Məsələn, hökumətlər vətəndaşlarının vətəndaşlıq haqlarını qorumaqdan məsuldurlar, şirkətlər işçilərinin insan haqlarına hörmət göstərməkdən və bu haqlar mövzusunda onları cəsarətləndirməkdən məsuldurlar, vətəndaşlar qanunlara uyğun gəlməkdən məsuldurlar və vətəndaş cəmiyyət quruluşları isə kollektiv şüur yaradaraq qərar vermə müddətlərinə aktiv iştirakı təmin edərək, ictimai rifah səviyyəsinə qatqı yaratmaqdan məsuldurlar.
Kollektiv şüur fransız ictimai alim Emile Durkheim tərəfindən yaradılmış termindir. Kollektiv şüur meydana gətirmək fərdləri paylaşdıqları bənzər dəyər və ya dəyərlər ətrafında bir araya gətirmək mənasını daşıyır və STK-lərin təşəkkül etməsində əhəmiyyətlidir. Yəni "mən" olma vəziyyətindən "biz" olma vəziyyətinə keçməkdir ki, bu vəziyyət insani mənada mərtəbə qət etmək, özünü tamamlamaq yolunda böyük addımdır.
Bu ekoloji sistemdə nə olduğunun əhəmiyyəti yoxdur. Bir işin ucundan tutmaq, sistemdə işə faydalı olduğumuzu görmək xoşbəxtlik bəxş edən və bəsləyici bir hərəkətdir.
XƏBƏR LENTİ
DİQQƏT! Bakının bu hissələrində qaz olmayacaq
Yeni, lüks Range Rover 600
Həyatdan nə öyrəndim? - Can Dündar
Sevdiyin yeməklərlə pəhriz saxla
Azərbaycanda taksilərlə bağlı dəyişiklik
Günün ulduz falı - 25.10.2013
Sinəsini böyütmək istəyirdi həyatı kabusa döndü-FOTO
Fillər haqqında maraqlı məlumatlar
Bellanın görünüşü hər kəsi qorxutdu-FOTO
Ordumuz erməniləri bu dəfə də "vurdu"
Qvinet Peltrou izləyicilərini HEYRƏTLƏNDİRDİ-FOTO
Kök qadınlar necə geyinməlidir?
Yağlı yemək beyni pozur.
Böyük savaş xəbərdarlığı
Polad Bülbüloğlu Qızıl Orden aldı
HAVA necə olacaq?
Türklərə qarşı yeni erməni tələbi
Sənədsiz evlər haqda fərman
Mel Gibson koronavirusa yoluxduğunu niyə gizlədib
Hazırlaşın: WhatsApp inqilab edəcək - FOTO
Bir ailədə iki rekord: Bacı-qardaş 700 bal topladı - FOTO
Kottinqli Pəriləri (2-ci hissə)
Prezident: “Gələn ilin sonuna qədər Azərbaycanda 27 “ASAN xidmət” mərkəzi olacaq”
Baxımlı qadınların 7 gözəllik sirri
Süd verən analar üçün 4 qidalanma tövsiyəsi
Burakla Fahriyenin oğluna 800 minlik hədiyyə -FOTO
İlham Əliyev Nazirlər Kabinetini topladı - YENİLƏNİB + CANLI YAYIM
Suqovuşanda Azərbaycan bayrağını qaldıran hərbçiyə ev verildi
Ümumi nəqliyyatdan istifadə edən məşhurlar
"Qanlı Ay" tutulması nə vaxtdır?
“YouTube”un aylıq izləyicilərinin sayı 2 milyarda çatdı
Avropanın ƏN GÖZƏL qəsəbələrinin siyahısı hazırlandı - Türkiyə də var
2014-cü ilin dəbli çantaları
"Mehriban" tortu (foto-resept)
Payız və qış ayaqqabıları
Boyu kiçik olanların DİQQƏTİNƏ!
Devid Bekhem ailəsi ilə Xorvatiyada dincəlir-FOTO
Gəncədə Xocalı faciəsiylə bağlı silsilə yarışlara start verilib
Ramin Bayramlıdan koronavirus testləri ilə bağlı MÜHÜM AÇIQLAMA
Nazirlikdən hava şəraiti ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ
Berkay yeni avtomobili ilə diqqət çəkdi
Şahzadə Harri və Meqan "Ginnesin rekordlar kitabı"na düşdülər
Bazarlarımızda saxtalıq "xəstəliyi": nə edək?
Namaz və onun qaydaları (4-cü hissə)
Amma siz ziyansız olduğunu düşünürdünüz
Hava haqqında
10 mindən artıq xəstə xroniki böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkir
Mirvari sevənlər üçün (2)
İllərdir ət yeməyən azərbaycanlı qız
Metropolitenin yeni rəisi kimdir?
- ŞƏRHLƏR