Bəzən ürəyimiz sıxılar və biz heç bir şey edə bilməyəcəyimizi düşünərik. İdarəmizi itirəcəyimizə inanarıq, nəfəs alışımız sürətlənər, sıxışdırar insanı, ölüm gəlir ağılımıza, normal şərtlərdə heç xatırlamaq istəmədiyimiz halda dərinlərdə bir yerə, bir anda, gündəm olar bütün bədənimizdə.
…Ölmək, bu dünyadan tərki-diyar etmək, imtina etmək əlindəkilərdən, qazanılıan hər şeyi buraxmaq... İndilərdə qazandığımız nələri buraxa bilirik gerilərdə, nələri fəda edə bilirik. Çox çətin, heç bir qarşılıq götürmədən buraxa bilmək.
Yaxşı, bunun qəbul edən psixoloji istiqaməti nədir? Nə faydası var ki bizə? Buna psixologiyada altruizm, inanc sistemində isar deyirik, daha bir çox din və nüfuzda bir adı mövcud. Xristianlıqda sandviç nəsli deyilir bu vəziyyətə, yəni həm özünə, həm ailəsinə, həm uşaqlarına yetişən nəsil deyə təyin edirlər. Xoşbəxtliyi belə axtarırlar və tapdıqlarını söyləyirlər.
Yenə Mövlananın bir sözü var: "Bir şam digər bir şamı alovlandırmaqla işığından bir şeylər itirməz". Bəli, itirməz, əksinə qazanar. Digər bir faydası ortaya çıxar ki, o da işə yaradığını hiss edən insan, özünə ehtiyac olduğunu düşünən insan depressiyaya girmə ehtimalı olduqca aşağıdır. Çünki yaşatma məqsədilə yaşayır. Burada təbii ki, ifrata düşməmək, hər vəziyyətdə balanslı olmaq lazımdır. Özünüzü həddindən artıq əldən salmaq da bir problemdir, hətta özünü heç düşünməmək də xəstəlikli bir düşüncə formasıdır. Həddindən artıq etmə halı da psixoloji problemdir, iç qarşıdurmadan fədakarlıq edərək çıxmağı bacarmaqdır.
Fransız August Comte düşünür: hər fərdin digərlərinin haqlarının qorunmasında, ya da insanlığın daha yaxşıya çatdırılmasında əxlaqi məsuliyyətinin olması altruizm olaraq adlandırılan etik qaydanı meydana gətirmişdir. Altruizm, digərlərinin mənfəətlərini öz mənfəətlərindən üstün tutaraq digər insanlara xidmət edilə bilməkdir.
Altruizmin kollektiv məsuliyyət anlayışını ortaya çıxaran fikri bir yanaşma olduğunu söyləyə bilərik. Çünki kollektiv məsuliyyət anlayışı həm zərərə səbəb olan şəxsləri sorğulayar və həm də bu şəxslərə zərər yaratmalarına icazə verdikləri üçün bütün digər insanları da günahkar tutar. Çünki hər şəxsin daşıması lazım olan fərqli məsuliyyətlər vardır. Məsələn, hökumətlər vətəndaşlarının vətəndaşlıq haqlarını qorumaqdan məsuldurlar, şirkətlər işçilərinin insan haqlarına hörmət göstərməkdən və bu haqlar mövzusunda onları cəsarətləndirməkdən məsuldurlar, vətəndaşlar qanunlara uyğun gəlməkdən məsuldurlar və vətəndaş cəmiyyət quruluşları isə kollektiv şüur yaradaraq qərar vermə müddətlərinə aktiv iştirakı təmin edərək, ictimai rifah səviyyəsinə qatqı yaratmaqdan məsuldurlar.
Kollektiv şüur fransız ictimai alim Emile Durkheim tərəfindən yaradılmış termindir. Kollektiv şüur meydana gətirmək fərdləri paylaşdıqları bənzər dəyər və ya dəyərlər ətrafında bir araya gətirmək mənasını daşıyır və STK-lərin təşəkkül etməsində əhəmiyyətlidir. Yəni "mən" olma vəziyyətindən "biz" olma vəziyyətinə keçməkdir ki, bu vəziyyət insani mənada mərtəbə qət etmək, özünü tamamlamaq yolunda böyük addımdır.
Bu ekoloji sistemdə nə olduğunun əhəmiyyəti yoxdur. Bir işin ucundan tutmaq, sistemdə işə faydalı olduğumuzu görmək xoşbəxtlik bəxş edən və bəsləyici bir hərəkətdir.
XƏBƏR LENTİ
At quyruğuna qonmuş kəpənək fotoqrafı
Ağdamdakı Çay evinin 27 il fərqlə görüntüsü - FOTO
Hindistanda virusa yoluxanların sayı bir milyonu ötdü
İrem -4 dərəcə şaxtada konsert verdi-FOTO
Bakıda eyvana paltar asmaq QADAДћAN olundu
Mila Yavoviçin qızı aktrisalığa başladı-FOTO
Dövlət İmtahan Mərkəzinin görəcəyi işlər müəyyənləşdirildi
Ayağı yaralamayan ayaqqabını necə seçməli?
Qışda çəkmələrə qulluq
Qaraciyərin yağlanmasına mane olan qidalar
Bakıda niyə tez-tez tufan olur?
İçərisində 122 nəfər olan gəmi batdı, axtarışlar gedir
Prezident İlham Əliyev Azərbaycan qadınlarını Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə təbrik edib
Beren Saat Bodrum çimərliyinin zibillərini təmizlədi-FOTO
Hellouinin ən maraqlı cütlükləri
Sılanın yeni EŞQİ hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
İranı Azərbaycanla yeni körpü birləşdirəcək
Günün qoroskopu: reallıq sizi pərişan edə bilər
Şokoladlı yanardağ keksi (foto resept)
Britni Spirs Useyn Boltun rekordunu “qırdı”?
Hələ belə toy görünməyib
Azərbaycanda yazılı abidələr qanunla qorunacaq
Sağlam bir dəri üçün lazım olan 5 üsul
HAVA necə olacaq?-24 FEVRAL
İsrailli professordan PEYVƏND XƏBƏRDARLIĞI
Göbələkli makaron(foto-resept)
Əsla makiyajlı yatmayın!
İrem Derici hər kəsi təəccübləndirdi
Atasının külündən manikür etdi-FOTO
Serdar Ortaç Xloye haqqında AÇIQLAMA verdi
Prezident İlham Əliyev Azərbaycan xalqını Ramazan bayramı münasibətilə təbrik edib
Günün qoroskopu: Uğurlu gündür!
Xalq artisti Leyla Əliyevanın yaradıcılığına müraciət etdi: “Ey sirdaşım” - VİDEO
Tərz sahibi olmağın yolları
Obama Putinə xəbərdarlıq etdi
Darçınlı peçenye (foto resept)
Google sensor ekranlı noutbuk göstərdi
Zəlimxan Yaqubdan son xəbər
Həyatın həzzi
Biskvitli keks (foto resept)
Tramp geri çəkildi
Bakteriyalar
Azərbaycana idxal olunan minik avtomobilləri ilə bağlı yenilik
Günün qoroskopu: ötənləri xatırlayıb köks ötürməyin
Su və bitkilər arasındakı ahəng
Azərbaycanda koronavirus vaksinasiyası ilə bağlı AÇIQLAMA - CANLI YAYIM
Atəşkəs yenə pozuldu
Bu müəllimlərin maaşı 40% artırılır
Həcc ziyarətinə yollanan zəvvarlara ciddi xəbərdarlıq
2000 illik tarixi olan, yeyilə bilən kərə yağı tapıldı
- ŞƏRHLƏR