Azərbaycan dilində gündəlik işlətdiyimiz inkişaf sözü çox zaman tərəqqi, proqres sözü ilə sinonim sözlər olaraq başa düşülür. Ancaq fəlsəfi termin kimi inkişaf sözünün anlamı daha genişdir. Söz ərəbcə “kşf” kökündən yaranmışdır “kəşf” (meydana çıxma, açılma) sözünün infial vəznində məsdəridir. Bu sözün daha yaxşı anlaşılması üçün dialektikanın üç qanunundan biri olan “Kəmiyyət dəyişmələrinin keyfiyyət dəyişmələrinə keçməsi” qanunu anlamaq vacibdir. Ümumiyyətlə? dialektika belə demək mümkündürsə, varlığın ən ümumi, universal əlaqələrini öyrənir. Dialektika maddi dünyanın mövcudluğunun daimi dəyişiklik, hərəkət, mübarizə, inkişaf kateqoriyaları vasitəsi ilə şərh olunması metodudur.
Kəmiyyət dəyişmələrinin keyfiyyət dəyişmələrinə keçməsi qanunu: Bu qanun gerçəkliyin ən ümumi, obyektiv qanunlarından biridir. Kəmiyyət və keyfiyyət eyni predmetdə obyektiv vəhdətdə mövcuddur. Hər hansı bir cismdə, predmetdə obyektdə baş verən kəmiyyət dəyişmələri elə bir an çatır ki, həmin obyekti müəyyən edən onu o edən meyarın pozulmasına səbəb olur. Bu da yeni keyfiyyət mərhələsinə keçidlə nəticələnir. Bu qanun bir növ inkişafın mexanizmini öyrənir.
İnkişaf isə yeni keyfiyyət mərhələsinə keçid, həmin o meyarın, ölçünün pozulması zamanı baş verir. Ancaq məsələ ondadır ki, yeni keyfiyyət mərhələsinə keçid hələ tərəqqi etmək deyil. Tənəzzül də yeni keyfiyyət mərhələsidir. Bir nəsnə ancaq mükəmməlləşəcək deyə bir qanun yoxdur ki, nəsnələr dağılmaya, aşınmaya məhv olmağa da məruz qalırlar və bu prosesdə onlar yeni keyfiyyət mərhələsinə keçirlər, yəni inkişaf edirlər, ancaq tərəqqi etmirlər, tənəzzül edirlər. Xülasə, demək istədiyim odur ki, inkişaf həm tənəzzül, həm də tərəqqi deməkdir.
P.S: Bunu da unutmayaq. İnkişafı düzxətli olaraq qavramaq doğru deyil inkişaf spiralvari prosesdir. İnkişaf elə bir prosesdir ki, sanki daim təkrar olunur. Hər ölçü, meyar pozulduqda spiralın yeni halqasına keçid baş verir.
Saleh Mehdizadə
XƏBƏR LENTİ
"Xaricdə belə Milli Gimnastika Arenası kimi gözəl arena yoxdur"
İki məşhur instagramda dalaşdı-SƏBƏB
"Yəqin Ermənistan Suriyaya qarşı da soyqırım iddiası irəli sürəcək”
"Dünyanın Ən Gözəl Üzü"adının sahibi-FOTO
Uşaq otağının dekoru körpənin zəkasına təsir edir
Hamilə qalmağa mane olan gizli səbəblər
Disney şəhzadələri bu günün trend geyimlərində
Bu yazını Ağdərə geri alınan günü yazacaqdım...
Hava haqqında
Mütləq izləməli olduğunuz moda filmləri
NASA Aya qadın göndərir
Biləsuvarda xəzinə tapıldı
Azərbaycan polisi və Daxili Qoşunların bir qrup hərbçisi Şuşada komendant rejimində fəaliyyətini davam etdirir
Həyatınızı başqalarına görə yaşamayın
Saç dərisi baxımı üçün 3 tövsiyə
Bakıda bu marşrutun fəaliyyəti dayandırılır
Ledi Qaqa səhnədə yıxıldı-FOTO
Bakıya qar yağacaq
5-dən çox uşağı olan ailələrə hər bir uşağa görə müavinətlər veriləcək
Hər qadının qarderobunda olmalı ayaqqabılar
130 dollarlıq smartfon göstərildi
Həkim 53 nəfəri koronavirusa yoluxdurmaqda ittiham edilir
Texnologiya və uşaqlar
Azərbaycanda qurbanlıq heyvanların satış qiyməti açıqlandı
Göbələkli omlet (foto-resept)
Azərbaycan güləşçiləri beynəlxalq turniri 24 medalla tamamlayıblar 16:10, 25 noyabr 2013
DİQQƏT! İçdiyimiz su orqanizmi belə məhv edir - FOTOLAR
Duz yığıntılarından təmizləmə
Bu günün hava proqnozu
Evdə hazırla biləcəyiniz saç kremləri
Robot pişik təqdim olundu
Alişan yoldaşının saçından yazdı-FOTO
Xoşbəxt boşanmaq mümkündürmü?
Retro geyimlər
Azərbaycanda iki yaşlı uşaq koronavirusa yoluxdu - RƏSMİ
Bakıda təhlükəli ağaclar kəsildi
Xərçəngsiz bir həyat üçün bunları yeyin
QAT ermənilərin qatıldığı konfransı dağıtmağa cəhd etdi
Döyüşçümüz 20-ci dəfə dünya çempionu oldu
Sensasiya: bu planeti nüvə müharibəsi məhv etdi?
Satıcı robot bir həftədən sonra işdən çıxarıldı
“Süranə”, “geyçim”, “ipəzor” – Azərbaycan dilinin yeni sözləri?
20 milyona pişik satılır-FOTO
Avropa ölkələri Qafqaza yalnız neft anbarı kimi baxmamalıdır
Bu smartfon bir ayda 1 milyon ədəd satıldı
Avropa bir neçə yüz min miqrantın əlində əsir-yesir qalıb
Ermənilər Qapanlını atəşə tutdular
Məşhur aktyor Evlənir-FOTO
Sabahdan Ukraynada metrolar bağlanacaq
Qarın köpünə qarşı limonlu qarışım
- ŞƏRHLƏR