Düşüncə dərsi (4)
5 350
68
"Əgər insan kəşflərinin heç biri riyazi sübutlarla təsdiqlənmirsə, onlar elmi həqiqət ola bilməz!"
(Leonardo da Vinçi)
Məntiq çalışmaları:
Proses paradoksu:
Yuxarı Boveyin ən yaxşı hüquq işçisi hakim Cudi Solomona qarışıq bir problem barədə bəhs edilir. Aşağı Boveyin İkarus adlı populyar tutuquşusu bir neçə il əvvəl payız fəslində Çudleqdə təşkil olunmuş quş ovunda vurulur və ağır yaralanır. Onu həmin an Aşağı Boveyə götürüb müalicə edirlər, buna baxmayaraq, yaz fəslində tutuquşu ölür. İkarusu kimin öldürdüyü o zamanlar bilinmirdi. Ancaq Yuxarı Çudleqdə detektiv Jak Dave bir müddət sonra qatilin torpaq sahiblərindən biri olduğunu aşkarlayır. Qatil həmin uğursuz ovdan bir neçə həftə sonra xəstəlikdən ölmüş Billi Blaklav imiş.
Əvvəlcə Detektiv Dave prosesi həll etdiyi üçün çox sevinir, amma bir qədər sonra prosesdə qarışıqlıq olduğunu anlayır. Problem belədir: İkarus payız fəslində, yəni ilk vurulduğu zaman ölmüş ola bilməzdi, çünki, həmin an hələ sağ idi. Yaz fəslində də ölmüş ola bilməzdi, çünki Billi Blaklav həmin vaxt çoxdan ölmüşdü. Bəs İkarus payızda və yazda öldürülməyibsə, nə zaman vurulub? İkarus payız fəslində öldürülməyibsə, deməli, Çudleqdə öldürülmüş ola bilməzdi. Axı Çudleqə ancaq o zaman getmişdi. Eyni zamanda Aşağı Boveydə də öldürülə bilməzdi, çünki İkarusu yaralayan Billi Blaklav ora heç getməmişdi. Detektiv Jak Dave hakim Solomona 3 sadə sual verir:
1. İkarusu kim öldürüb?
2. Tutuquşu nə vaxt öldürülüb?
3. Harada öldürülüb?
Əvvəlcə Detektiv Dave prosesi həll etdiyi üçün çox sevinir, amma bir qədər sonra prosesdə qarışıqlıq olduğunu anlayır. Problem belədir: İkarus payız fəslində, yəni ilk vurulduğu zaman ölmüş ola bilməzdi, çünki, həmin an hələ sağ idi. Yaz fəslində də ölmüş ola bilməzdi, çünki Billi Blaklav həmin vaxt çoxdan ölmüşdü. Bəs İkarus payızda və yazda öldürülməyibsə, nə zaman vurulub? İkarus payız fəslində öldürülməyibsə, deməli, Çudleqdə öldürülmüş ola bilməzdi. Axı Çudleqə ancaq o zaman getmişdi. Eyni zamanda Aşağı Boveydə də öldürülə bilməzdi, çünki İkarusu yaralayan Billi Blaklav ora heç getməmişdi. Detektiv Jak Dave hakim Solomona 3 sadə sual verir:
1. İkarusu kim öldürüb?
2. Tutuquşu nə vaxt öldürülüb?
3. Harada öldürülüb?
«Yallı» rəqsini oynamaq üçün 3 oğlan və 4 qız məşq edirlər. Rəqsi ifa etmək üçün onlar bir sırada qız / oğlan / qız / oğlan / qız /
oğlan / qız ardıcıllığı ilə əl-ələ tutmalıdırlar. Uşaqlar bu qaydada neçə cür düzülə bilərlər?
A) 12 B ) 64 C) 144 D) 81 E) 30
oğlan / qız ardıcıllığı ilə əl-ələ tutmalıdırlar. Uşaqlar bu qaydada neçə cür düzülə bilərlər?
A) 12 B ) 64 C) 144 D) 81 E) 30
Dünyanın ən çətin zəka sualı hesab olunan riyazi məntiq sualı:
Kiçik bir adada bir hava limanı, benzin anbarı və yetərli sayda da təyyarə var. Bu təyyarələrdən biri adadan qalxaraq dünyanı bir dəfə tam dövr edib yenidən adaya qayıtmalıdır.
Yalnız təyyarələrin benzin çəni dünya səyahəti üçün bəs etmir, sadəcə, yarım dövr etmək üçün yetərlidir.
Təyyarə uçuş vaxtı digər təyyarələrdən yanacaq köçürə bilər. Amma kömək üçün qalxacaq olan təyyarələrin də benzin çənləri səyahətin yarısı üçün yetərlidir. Bu təyyarələr istər yerdəki anbardan, istərsə də göydə yanacaq köçürüldükdə vaxt itirməməli və heç bir təyyarə qəzaya düşməməlidir.
Sual belədir: Tam dünya səyahəti etmək üçün minimum neçə təyyarədən istifadə edilməlidir?
Kiçik bir adada bir hava limanı, benzin anbarı və yetərli sayda da təyyarə var. Bu təyyarələrdən biri adadan qalxaraq dünyanı bir dəfə tam dövr edib yenidən adaya qayıtmalıdır.
Yalnız təyyarələrin benzin çəni dünya səyahəti üçün bəs etmir, sadəcə, yarım dövr etmək üçün yetərlidir.
Təyyarə uçuş vaxtı digər təyyarələrdən yanacaq köçürə bilər. Amma kömək üçün qalxacaq olan təyyarələrin də benzin çənləri səyahətin yarısı üçün yetərlidir. Bu təyyarələr istər yerdəki anbardan, istərsə də göydə yanacaq köçürüldükdə vaxt itirməməli və heç bir təyyarə qəzaya düşməməlidir.
Sual belədir: Tam dünya səyahəti etmək üçün minimum neçə təyyarədən istifadə edilməlidir?
Bir nəfər vəsiyyət edir ki, onun pulu üç oğlu arasında belə bölüşdürülsün: Akifə düşən pulun miqdari Davuda düşəndən 20%, Sahibə düşəndən isə 25% çox olsun. Davuda 3600 manat pul düşübsə, Sahibə nə qədər pul çatmalıdır?
XƏBƏR LENTİ
- ŞƏRHLƏR