Ana-Atalar, uşaqlarının müstəqillik uğruna girişdikləri səyləri dəstəklədikləri və çətin vəziyyətlərində onlara köməkçi olduqları təqdirdə, uşaqlarda müstəqillik duyğusunun daha asan inkişaf etdiyi görülür. Xor görən,cəzalandıran ya da həm sevib, həm də soyuq davranan ana və ataların uşaqları asılı bir şəxsiyyət kimi formalaşır.
Nizamlı, emosional və ictimai təsirin güclü olduğu ailə mühitində lazımı qədər etibar, sevgi içində böyüyən uşaqlar inkişaf etmələri üçün vacib təcrübələri əldə edə bilirlər. Hər ana-atanın bilərək ya da bilmədən uşaqlarına qarşı davranışları müxtəlifdir. Bəzi uşaqlar daha çox sevilir, bəzilərinə təzyiq edilir, bəziləri istənməyən uşaq olaraq görülür, bəzilərinə isə daha çox xoş üz göstərilir. Bütün bu davranışlar, uşağın həm şəxsiyyətinin, həm də ictimai inkişafının müxtəlif formalar qazanmasına yol açır.
Uşağını istismar edən və diqqətsizlik göstərən Ana-Ata xüsusiyyətləri
Uşaq istismarı və diqqətsizliyində ana-atanın uşaq baxımı və yetişdirməsi haqqında lazımınca məlumat sahibi olmadıqları və bu məsuliyyəti yerinə yetirə bilməyəcək qədər gənc olmaqları üzərində durulur. Ayrıca təhsil səviyyələri aşağı olan ana-ataların uşaqlarını daha da çox istismar etdikləri və laqeydlik göstərdikləri görülür.
İstismar və laqeydlik görən uşaqların ana-atalarının mənliklərinə hörmətləri aşağıdır. Bu ana-atalar özlərini dəyərsiz, və sevilməyən insanlar olaraq görürlər. Uşaq sahibi olmaq istəməklərinin səbəbi özlərini sevəcək birinin olması istəyi ola bilər. Uşaq ana - atanın bu gözlədiklərinə cavab vermədiyi vaxt, valideynlərin xəyalları puç olar. Bunun nəticəsində də uşaqlarına laqeydlik və istismar etmələri mümkün ola bilər.
Ana və atanın keçmişlərində istismar təcrübəsinin olması uşağın istismar edilməsi və laqeydlik göstərilməsində rol oynaya bilər. İctimai həyatda laqeydlik və istismar davranışına öyrəşən şəxslərin,ana və ata olduğu zaman bu davranışları uşaqlarına göstərməsi mümkündür.
Ailənin içində olduğu stressli həyat şərtləri də uşağın istismarı və diqqətdən kənarda qalmağına yol açan faktorlar arasında sıralana bilər. Ailə içindəki dolanışıqsızlıq, ayrılıq, ölüm, xəstəlik, işsizlik və maddi çətinliklər kimi stressli yaşayış tərzi ana və ataların uşaqlarına pis rəftar etmələrinə yol aça bilər.
Evliliklə bağlı problemlər, cütlərin sıx mübahisələri, davaları uşaq istismarına yol açan digər bir faktor olaraq sayıla bilər. Yoldaşı tərəfindən döyülən bir qadın içindəki hirsi uşağa tökərək uşağı döyə bilər. Bunların xaricində ailənin içində yaşadığı ictimai cəmiyyət , ailədəki uşaq sayının çoxluğu, ana və atanın içki içməsi kimi xüsusiyyətlər də uşağın istismarına gətirib çıxaran faktorlar arasında sayıla bilər.
İstismar və laqeydlik görən uşağın xüsusiyyətləri
Araşdırmalar erkən doğulmuş, çətin doğulmuş, xəstə və əlil olan uşaqların istismar edilmə nisbətinin daha yüksək olduğunu göstərir. Bu uşaqlar həddindən artıq həssas olurlar, ayrıca vasvası bir baxım tələb edirlər, buna görədə çətin uşaqlardır. Davranışlarını ananın gözlədiklərinə uyğun bir şəkildə nizamlaya bilmirlər, beləcə asanca istismar edilirlər.
Uşağın mənfi və müsbət davranışlarının ananın reaksiyasında mühüm bir rolu vardır. Hər sahədə mənfi davranışlar sərgiləyən, ağlayan, dostluq qura bilməyən xarakterdəki uşaqlar; özlərini həddindən artıq hərəkətli, qarşıqoyma, həddindən artıq həssas, uyğunlaşmaz və nizamsız, yeniliyə adaptasiya olmaqda çətinlik və əvvəlcədən gözlənilməyən davranışlar göstərərək ortaya qoyar. Soyuq, münasibət qura bilməyən, uzaq, həddindən artıq hərəkətli və asılı olma xüsusiyyəti daşıyan uşaqlar daha çox istismar edilirlər.
XƏBƏR LENTİ
Nefrotik sindrom
Qaraciyər yağlanmasından qoruyan tövsiyələr
Qışda sağlam hamiləlik keçirmək üçün...
Qırmızı mərcidən şorba–püre (foto resept)
Məşhur cütlük barışdı-FOTO
Valideynlərə təcili kömək -1
Prezidentlərin görüşü gözlənilir
Animasiya rekord gəlir qazandı
AFFA-dan "İnter"ə ağır cəza
Çörəyin qiymətini özbaşına kim QALDIRIR?
"İstanbullu gelin"in məşhur cütlüyü ayrıldı-FOTO
Hansı ölkə necə nahar edir?
Düşmənin zabit heyətini aparan maşın məhv edildi - VİDEO
Hava haqqında
Həzm sistemini gücləndirən üsullar
Yaponiyalı gimnast Bakıdakı Dünya Kubokunda qızıl medal qazanıb
Şeyma Subaşı Ən Böyük Peşmanlığını Etiraf Etdi
Sallanan qolları sıxlaşdıran məşq təklifləri
Qış gəldi - harada dincələk?
Xəzərdən Bakını gözləyən təhlükə
Yaşayış yeri haqqında arayış elektronlaşdı
Heyvansevərlər üçün filmlər
Sezen Aksu atasını itirdi
Pandemiya dövründə boşananların sayı AÇIQLANDI
Quyruq yağının faydaları
2016-ya damğa vuracaq hadisələr - PROQNOZ
Gözlərə ziyan vuran vərdişlər
Gəlin makiyajı trendi
Ailənizi xoşbəxt edin
Nikah yaşının qaldırılması lazımdırmı?
Azərbaycan və Türkiyə prezidentlərinin təkbətək görüşü oldu
Xocalıda öldürülən 63 uşağın xatirəsi əbədiləşdirildi - FOTOLAR
Balaca qız uşaqları üçün ətəyin toxunması
HAVA necə olacaq?-23 Oktyabr
Azərbaycan şəhid verdi
Bakıda küləkli hava olacaq
Kıvanç və Başak şantaş olunur
Keçmiş sevgilinizlə qarşılaşdıqda nə etməlisiniz?
Cəbhədə erməni əsgər öldürülüb
Millət vəkili: “2021-ci il “Qarabağ ili” olacaq”
İnstaqramda əsəbləri korlayan profil sahibləri
Azərbaycanda çəkilən siqaretin sayı açıqlandı
Lavaşlı-kəsmikli piroq (foto resept)
Gəncəyə məxsus suvenirlərin satış məntəqəsi yaradılacaq
Sən yalnızlıq nədir bilirsənmi?
"Oskar" mükafatları paylanır
150 minlik nişan üzüyü ilə gündəm oldu-Əslində isə-FOTO
Cennerin aylıq gəliri TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ
Kokos suyu sağlamlığın unikal iksiridir
Çavuşoğlu NATO XİN rəhbərləri ilə Qarabağı müzakirə etdi
- ŞƏRHLƏR