Uşaqlarımıza davranış dəyişikliyini necə qazandıra bilərik?
Uşağımızdan istəklərimizin reallaşması səviyyəsinə görə onun istəklərimizə uyğun olan davranışları qazandığını, ya da qazana bilmədiyini düşünürük. Əgər istəklərimizə uyğun davranışlar ortaya çıxmamışsa, müddəti nəzərdən keçirmək lazımdır. Əlbəttə ki, bu müddət hər ailəyə, hər valideynə görə fərqli olacaqdır. Uşaqların şəxsi xüsusiyyətləri, fiziki quruluşu mütləq diqqətə alınmalıdır. Ancaq burada əhəmiyyətli olan məsələ ana-atanın uşağı sərbəst buraxması və özünün müstəqil qərar çıxara bilməsidir.
Valideynlər uşaqlarının edə biləcəyi şeyləri özləri etməklə onların əhəmiyyətli həyat bacarıqlarının inkişafına da maneə törətmiş olurlar (qərar verə bilmə, seçim edə bilmə və s). Fərdi fərqliliklər söz mövzusu olsa da, davranış dəyişdirmək üçün tələb olunan müddətin əsas və dəyişməz elementləri vardır.
Uşağımıza əsas vərdişləri qazandırmaq və ya onda olan hansısa mənfi davranışı dəyişdirmək üçün atacağımız addımlar bunlardır:
1. Məlumatlandırma
Uşağın davranışında istənən dəyişmənin reallaşa bilməsi üçün əvvəl uşağı bu dəyişmə haqqında məlumatlandırmaq, səbəbləri haqqında məlumat vermək əhəmiyyətlidir. Qaydaların niyə qoyulduğu və istəklərinizin əhəmiyyəti izah edilməlidir. Uşaqlar nə üçün bəzi işləri etmək məcburiyyətində olduqlarını başa düşərlərsə, ailəsinə kömək etməyi, dəyişməni qəbul etməyi və müstəqil davranmağı mənimsəyərlər.
2. Nəzarət
Məlumatlandırmadan sonra uşağa zaman vermək lazımdır. Bu müddətdə edilən nəzarət nəticəsində davranışın hansı müddətdə yarandığına diqqət yetirilməlidir. İstəyinizi açıqladıqdan sonra uşağınızın istədiyiniz davranışda olub-olmadığına nəzarət etməlisiniz. Nəzarət müddəti sizin bu mövzuda ciddi olmağınız baxımından əhəmiyyətlidir. Uşağın davranışlarını izləməklə ona verdiyiniz əhəmiyyəti və göstərdiyiniz diqqəti də sözsüz olaraq çatdırmış olacaqsınız. Davranışı xatırlatmaq üçün cədvəl və siyahı kimi uşağın diqqətini cəlb edəcək vizual vasitələrdən istifadə etmək faydalı ola bilər. İstədiyiniz davranış göstərildiyi zaman onu həvəsləndirmək üçün bəzi ifadələrdən istifadə etməyiniz (məsələn, "Bunu etdiyini görmək məni xoşbəxt etdi") böyük əhəmiyyət daşıyar.
Valideynlər uşağı hər addımında kölgə kimi izləməməlidirlər. Nəzarət müddətində ana-atanın səhv hərəkətləri bir çox yeni qarşıdurmaya səbəb ola bilər. Valideynin ona etibar etmədiyini hiss edən uşaqlar bəzi mənfi hərəkətlərə (əsəbi davranmaq, dəyişməyə müqavimət göstərmək və s.) yol verirlər.
3. Qiymətləndirmə
Müəyyən müddətdən sonra gedişat haqqında məlumat vermək lazımdır. Əgər istənən davranışın sayında artım varsa, həvəsləndirici ifadələr işlətməklə onu ruhlandırmaq, əgər davranışın ortaya çıxmasında çətinliklər varsa, bu çətinliklərdən yarana biləcək səbəbləri uşaqla müzakirə etmək lazımdır. Qiymətləndirmə apararkən işlətdiyimiz ifadələr uşağın özünə inamıyla yaxından əlaqəli olduğu üçün onu ruhlandıran ifadələrdən istifadə etmək əhəmiyyətlidir (Məsələn, … etməkdə müvəffəqiyyətli olduğunu görürəm, ancaq … mövzusunda bir az daha səy göstərsən, daha yaxşı olar).
4. Xatırlatma
Əgər uşağınız arzu etdiyiniz kimi davranmırsa, yenidən xatırlatma müddəti təyin etmək lazımdır. Bu müddət davranış formalaşana qədər davam etməlidir. Yuxarıda izah edilən bu elementlər yalnız məsuliyyət qazandırma müddətinə aid deyil. Bunlar əsas vərdişlərin yaranmasında, qaydaların təyin olunmasında, qısaca, həyatımız üçün lazım olan elementlərdir.
XƏBƏR LENTİ
Təhsil Nazirliyi vətəndaşların qəbulunu avqustun 31-dək dayandırdı
"Sovetski", "Xutor" və "Papanin"də nə olacaq?
Nazirlikdən “Son zəng”ə pul yığılması xəbərinə reaksiya
Onlayn ticarət sürətlə artır
"Hörümçək-Adam" aktyorlarının son halı
Makiyajı kremlə təmizləmək
Zəncəfilin faydaları
Hellouinin ən maraqlı cütlükləri
Haqlı olmaq mübarizəsi
Bakı 2015-ci ili möhtəşəm atəşfəşanlıqla qarşıladı
Natalia Oreiro Rusiyada -VİDEO
02.02.2020 tarixində nələr BAŞ VERƏCƏK? - Min ildə bir yaşanacaq HADİSƏLƏR/VİDEO
"Azərişıq"dan borclu abunəçilərə XƏBƏRDARLIQ
8 dildə tərcümə maska ixtira olundu
Qar yağacaq!
Məzəli şəkillər-2
Bütün şəxsiyyət vəsiqələri dəyişdirilir? - Rəsmi
Ən təhlükəli silah: makiyaj
Ruh sağlığı nədir və necə pozulur?
Dırnaq yemə vərdişindən necə xilas olmalı?
Quranda Qədr gecəsi niyə min aydan xeyirlidir?
Şəxsiyyətimiz necə formalaşır?
Haymoritin müalicəsi
Ünsiyyətdə müsbət kəlmələrin gücü - Yaradıcı düşüncə (2)
Alla Puqaçova hər oxuduğu mahnı üçün 1 milyon alırmış?
Unikal rəssam: göz yaşı ilə şəkil çəkir
Məşhur kardioloqdan xəbərdarlıq
Koronavirusdan ölənlərin meyitlərində gözlənilməz dəyişikliklər
Sıla Ahmet haqqında AÇIQLAMA verdi
Sünnət üçün ideal yaş dövrü hansıdır?
Anasına əkizi qədər bənzəyir - FOTO
Dəvəquşu yastığı
Şirin şpits
Şvartsneggerin qızı ərə getdi-FOTO
Axşam saatlarından dəyişəcək hava ilə bağlı yol polisindən XƏBƏRDARLIQ
Heç yerdə görmədiyiniz dekorasiyalar
Pirallahını sahillə birləşdirəcək körpünün inşası başa çatır
Koronavirusa qalib gəlmək üçün 5 qayda
Əsla makiyajlı yatmayın!
Ermənistan cəmiyyəti başını itirib
3 aylıq əsiri poçtalyon xilas etdi-FOTO
Etirazçılar Paşinyan və ailəsinin yaşadığı malikanələrə hücum etdi
Ərdoğan və Putin Qarabağ üçün döyüşəcək
Ən çox qazanan üç futbolçu
Azərbaycana qar yağır
Tədris ilinin sonunda şagirdlərin qiymətləndirilməsi necə aparılacaq?
Gənclər üçün sağlam arıqlama
Maraqlı faktlar
Koronavirus xəstələrinin yarısını bu dərmanla sağaltdılar
1 nömrəli Ailə tipli kiçik qrup evi Təhsil Nazirliyinin tabeliyinə verildi
- ŞƏRHLƏR