Nədir?
Beyin toxuması özünü bürüyən beyin pərdələri (meninkslər) və kəllə sümüyü ilə qorunur. Kəllə sümüyü birdən çox sümükdən ibarətdir. Ana bətnindəki dövrdə bu sümüklər arasında birləşdirici xətlər (suturalar) və əmgək adı verilən paxlava kəsiyi şəklində bölgələr var. Bir sözlə əmgək kəllə sümüklərinin birləşmə nöqtələrinin arasındakı bağ toxumadan ibarət olan hissədir. Doğuşdan əvvəl 6 ədəd olan əmgəyin adətən doğuş öncəsi 5 dənəsi bağlanır. Doğuşdan sonra yalnız ön əmgək mövcuddur.
Əmgək nədən ibarətdir?
Əmgəyin körpədəki funksiyası nədir?Kəllə sümükləri arasındakı boşluq əmgək bağ toxumalarından ibarətdir. Üstü saçlı dəri və dəri altı piy toxuması ilə örtülüdür.Körpələrin kəllə sümüyü tək bir parça sümükdən ibarət deyil, hələ bir-birinə tam olaraq bitişməmiş birdən çox sümükdən ibarətdir. Bu quruluş, sümüklərin üst-üstə gəlməsi ilə kəlləyə elastiklik qazandırıb başın doğum kanalına daxil ola bilməsini beləliklə, doğuşun həyata keçirilməsini təmin edir. Doğuşdan sonra da, beyin böyüməsi kəllə sümüyünün genişlənməsi ilə mümkün olur. Beynin böyüməsinin təxminən 2/3-ü həyatın ilk 2 ilində baş verir, kəllənin elastik quruluşu bunu mümkün edir. Kəllə sümük hissələri arasında qalan hissə də əmgəkdir.
İlk 2 ildə çox sürətli olan beyin böyüməsinə kəllə sümüklərinin böyüməsi uyğunluq göstərə bilməz. Buna görə sümüklər arası birləşmə yerləri (suturalar) və əmgək sayəsində baş böyüyür və beyin toxumasına zərər gəlməz. Kəllə daxilində inkişaf edə biləcək ani təzyiq və həcm dəyişikliklərində kəllə sümükləri elastik olmadığı üçün genişlənə bilməz. Əmgək sayəsində yan təsirləri azala bilər.
Əmgək hansı müddətdə bağlanır?
12-18 ay müddətində bağlanır. Çox nadir hallarda bəzi uşaqlarda arxa əmgək açıqdır, ən gec 3 ay ərzində bağlanmalıdır.Əmgəyin qısa müddətdə bağlandığı hallarda adətən suturalar vasitəsi ilə baş böyüməsi davam etməkdədir.Belə bir vəziyyətdə qısa fasilələrlə baş ölçülməlidir.
Əmgəyə toxunmaq uşağın beyninə zərər verərmi?
Çox sərt bir zərbə almadığı müddətcə əmgəyə toxunmağın körpəyə heç bir zərəri yoxdur.Əmgək güman edildiyi qədər həssas və zəif bir bölgə deyil. Çox ağır bir zərbə olmadıqca yüngül toxunma növü zərbələrin bir zərəri olmaz .
Əmgəkdə hansı dəyişikliklər normaldır?
Nəfəs alıb vermə və ağlama zamanı əmgəkdə şişmə normaldır.
Əmgəklə bağlı təhlükə vəziyyətlər nələrdir?
İshal, qusma kimi orqanizmin maye itkisinə səbəb olan hallarda əmgəkdə çökmə meydana gəlir. Bu maye itkisinin ciddi olduğunu göstərir.Əmgəkdəşişmə isə menengit dediyimiz beyin zəri iltihabları və kəllə daxilinə aid yer tutan lezyonlarda (şiş kimi) vəhidrosefaliya dediyimiz beyin onurğa mayesinin artdığı hallarda olur. Mütləq erkən müdaxilə tələb edən bu hallarda uşaqlar onsuz da başqa əlamətlər ilə də qeyri-sağlam görünürlər, bu cəhətdən tamamilə sağlam olan uşaqlarda bu ehtimallar çox aşağıdır.
Əmgək necə yoxlanılır?
Əmgəyə görə sümük toxuması çox sərt olduğu üçün baş bölgəsini alından arxaya doğru normaldan bir az təzyiqlə oxşadığımız zaman saçlı dəri altında əmgək hiss edilə bilər. Paxlava dilimi kimidir. Yaş ardıqca bu kiçilir.Əmgəyin hər aylıq həkim baxışı zamanı müayinəsi keçirildiyi üçün qızdırma, qusma, ishal və s. kimi başqa xəstəlik əlamətləri olmadığı müddətcə ailə tərəfindən yoxlanılmasına ehtiyac yoxdur.
Fuad Nəzərov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Monika Belluçi Etirafları ilə TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Balaca rəqqaslar
2017/18 qış makiyaj dəbi
Onda nəyi bəyənmirsiniz?
II Yelizavetanın işçisi oğru imiş
Dünyanın ən sağlam ölkələrinin sirləri
"Eurovision-2016"nın qalibinə xalq artisti adı verildi
Şamaxı Rəsədxanasının qapısı qarşısında otel tikilir
Ərazilərimiz təmizlənir
Alimlər Marsa casus göndərəcək
Moskvada evlər 2,5 dəfə ucuzlaşdı
Gecikmiş bahar
Qadınlar üçün vacib 10 KİTAB
Yaponiyanın ən uzun müddətli Baş naziri
15 marşrutun dayanacaq məntəqəsi dəyişdirildi
HAVA necə olacaq?- 17 MART
Pulsuz dərmanla təmin edilən xəstələrin sayı açıqlandı
Tramp 2 milyon dollar cərimələndi-SƏBƏB
Liseylərə elektron qeydiyyat başa çatdı
Rusiyaya “qırmızı yağış” yağdı
Dincəlmək üçün qəribə yerlər seçən pişiklər
Rəsul Çunayev planetin ən güclüsü seçildi
Doğum evinə götürüləcək ən əhəmiyyətli şeylər
Türkiyə parlamenti kəşfiyyat haqqında qanuna dəyişiklikləri qəbul etdi
Cəbhədə yeni təxribat
Badam yağı qaş və kirpik uzadırmı?
Şeyma Subaşı izləyicilərini QORXUTDU-FOTO
2011-ci ilin Çantaları
Alimlər açıqladı: 2030-cu ildə müsəlmanlar 36 gün oruc tutacaq
İquain almanlara meydan oxudu
Bakı metrosunda sıxlığın qarşısı belə alınacaq
Tanınmış futbolçu Azərbaycan klubuna gəlir
Ardanın "Çelsi"yə vurduğu qol infarkta səbəb oldu (FOTO).
Doğuşdan sonra necə qidalanmalı?
Məşhur professor saç tökülməsinin səbəblərini açıqladı
XANIMLAR, DİQQƏT: Ayda 10 dəqiqə ayırmaqla xərçəngdən qoruna bilərsiniz
"İçərişəhər"in turizm obyektlərinə giriş pulsuz olacaq
Hind qadınlarının gözəllik sirləri
Bu qadın 21 -ci övladını dünyaya gətirdi-FOTO
Rejissor "Ulduz müharibələri" filmini tərk edib
Yaponiyaya qar yağarsa...
Adrianadan Metin Haraya daha bir zərbə
Azərbaycanda əmək haqlarının artırılmasına dair imzalanan sərəncamlar nə qədər insanı əhatə edəcək?
Qadin.Net-lilər bu il görüşəcəkmi? (görüş keçirildi)
Azərbaycanda 345,6 min nəfər əlilliyə görə əmək pensiyası alır
Ayaqqabılarımız və xüsusiyyətlərimiz
Erkən qocaldan 6 SƏBƏB
Gənclər üçün yeni xidmət yaradılır
İrem Derici artıq çəkilərini belə gizlətdi-FOTO
Dünyanın ən dözümlü telefonu satışda
- ŞƏRHLƏR