Nədir?
Beyin toxuması özünü bürüyən beyin pərdələri (meninkslər) və kəllə sümüyü ilə qorunur. Kəllə sümüyü birdən çox sümükdən ibarətdir. Ana bətnindəki dövrdə bu sümüklər arasında birləşdirici xətlər (suturalar) və əmgək adı verilən paxlava kəsiyi şəklində bölgələr var. Bir sözlə əmgək kəllə sümüklərinin birləşmə nöqtələrinin arasındakı bağ toxumadan ibarət olan hissədir. Doğuşdan əvvəl 6 ədəd olan əmgəyin adətən doğuş öncəsi 5 dənəsi bağlanır. Doğuşdan sonra yalnız ön əmgək mövcuddur.
Əmgək nədən ibarətdir?
Əmgəyin körpədəki funksiyası nədir?Kəllə sümükləri arasındakı boşluq əmgək bağ toxumalarından ibarətdir. Üstü saçlı dəri və dəri altı piy toxuması ilə örtülüdür.Körpələrin kəllə sümüyü tək bir parça sümükdən ibarət deyil, hələ bir-birinə tam olaraq bitişməmiş birdən çox sümükdən ibarətdir. Bu quruluş, sümüklərin üst-üstə gəlməsi ilə kəlləyə elastiklik qazandırıb başın doğum kanalına daxil ola bilməsini beləliklə, doğuşun həyata keçirilməsini təmin edir. Doğuşdan sonra da, beyin böyüməsi kəllə sümüyünün genişlənməsi ilə mümkün olur. Beynin böyüməsinin təxminən 2/3-ü həyatın ilk 2 ilində baş verir, kəllənin elastik quruluşu bunu mümkün edir. Kəllə sümük hissələri arasında qalan hissə də əmgəkdir.
İlk 2 ildə çox sürətli olan beyin böyüməsinə kəllə sümüklərinin böyüməsi uyğunluq göstərə bilməz. Buna görə sümüklər arası birləşmə yerləri (suturalar) və əmgək sayəsində baş böyüyür və beyin toxumasına zərər gəlməz. Kəllə daxilində inkişaf edə biləcək ani təzyiq və həcm dəyişikliklərində kəllə sümükləri elastik olmadığı üçün genişlənə bilməz. Əmgək sayəsində yan təsirləri azala bilər.
Əmgək hansı müddətdə bağlanır?
12-18 ay müddətində bağlanır. Çox nadir hallarda bəzi uşaqlarda arxa əmgək açıqdır, ən gec 3 ay ərzində bağlanmalıdır.Əmgəyin qısa müddətdə bağlandığı hallarda adətən suturalar vasitəsi ilə baş böyüməsi davam etməkdədir.Belə bir vəziyyətdə qısa fasilələrlə baş ölçülməlidir.
Əmgəyə toxunmaq uşağın beyninə zərər verərmi?
Çox sərt bir zərbə almadığı müddətcə əmgəyə toxunmağın körpəyə heç bir zərəri yoxdur.Əmgək güman edildiyi qədər həssas və zəif bir bölgə deyil. Çox ağır bir zərbə olmadıqca yüngül toxunma növü zərbələrin bir zərəri olmaz .
Əmgəkdə hansı dəyişikliklər normaldır?
Nəfəs alıb vermə və ağlama zamanı əmgəkdə şişmə normaldır.
Əmgəklə bağlı təhlükə vəziyyətlər nələrdir?
İshal, qusma kimi orqanizmin maye itkisinə səbəb olan hallarda əmgəkdə çökmə meydana gəlir. Bu maye itkisinin ciddi olduğunu göstərir.Əmgəkdəşişmə isə menengit dediyimiz beyin zəri iltihabları və kəllə daxilinə aid yer tutan lezyonlarda (şiş kimi) vəhidrosefaliya dediyimiz beyin onurğa mayesinin artdığı hallarda olur. Mütləq erkən müdaxilə tələb edən bu hallarda uşaqlar onsuz da başqa əlamətlər ilə də qeyri-sağlam görünürlər, bu cəhətdən tamamilə sağlam olan uşaqlarda bu ehtimallar çox aşağıdır.
Əmgək necə yoxlanılır?
Əmgəyə görə sümük toxuması çox sərt olduğu üçün baş bölgəsini alından arxaya doğru normaldan bir az təzyiqlə oxşadığımız zaman saçlı dəri altında əmgək hiss edilə bilər. Paxlava dilimi kimidir. Yaş ardıqca bu kiçilir.Əmgəyin hər aylıq həkim baxışı zamanı müayinəsi keçirildiyi üçün qızdırma, qusma, ishal və s. kimi başqa xəstəlik əlamətləri olmadığı müddətcə ailə tərəfindən yoxlanılmasına ehtiyac yoxdur.
Fuad Nəzərov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Bir gündə 4,3 milyard dollar itirdi
Həftədə 5 kq arıqlamaq üçün pəhriz
MN: Ermənistan ərazisinin atəşə tutulması xəbəri düşmənin növbəti təxribatıdır
Facebook hesabınızı bağlayın
Bu şəxslərə koronavirus peyvəndi vuruldu: “İynə yerində...” - VİDEO
Azərbaycanda daha bir rüsum
Temperatur 40 dərəcəyə çatacaq
"Dünyanın Ən Gözəl Üzü"adının sahibi-FOTO
İlham Əliyev Azərbaycan ictimaiyyətini mübarizəyə çağırır!
Avropaya çatdıq?
Kiyevdə Müstəqillik meydanına 4 min adam aksiya keçirir
Heç indiyə qədər çayın axınına diqqət etmisiniz?
Bütün ölkədə telefon və İnternet kəsildi
"Santa Run" başladı-Hər kəs küçələrdə-FOTO
Nəhəngliyi ilə seçilən 10 gəmi
Bu da Mitsubishi Lancer Evolution X
Bu gün “Son zəng”dir
Yol polisi xəbərdarlıq etdi
Gözəllik üçün maskalar
ÜST: “Koronavirusun müalicəsində parasetamoldan istifadə edin”
Azərbaycanın tanınmış dirijoru vəfat edib
Dünyanın ən güclü parataekvandoçusu at belində Novruzun rəmzi obrazında
Neslihandan Kadirə SURPRİZ
Ekspert rəyi: Pulu haraya yatırmaq sərfəlidir?
Qışda gözlər də üşüyür
Üzdəki məsamələri təmizləyən bal
Tatlısəs Hiltonu Bodruma dəvət etdi
Azərbaycanda könüllü zabit olmaqla bağlı yeni qaydalar təsdiqləndi
Kağız kabab ( foto resept)
Övladları Əliyar Əliyevin məzarını ziyarət etdilər
300 illik gəlinlik
Oskar almağa ən çox şansı olan filmin adı açıqlandı
Fotoçərçivələr
Çayla qəhvə içənlər, yetməz!
Ermənistandan antirekord
“Tvitter”dəki bu profillər silinəcək
Azərbaycanda bayram namazının vaxtı açıqlandı
Özünüzü günahlandırmayın!
Çiplərlə bağlı TƏBİB rəsmisindən - Açıqlama
Əlillərə avtomobillər paylandıgh
2018-in trend çantaları
Valideynlərə dəyərli məsləhətlər
İraq İŞİD-ə qarşı ilkə imza atdı
Yer kürəsi üçün TƏHLÜKƏ - Nəhəng asteroid yaxınlaşır
Niyə təkcə Rusiya səfiri döyüş bölgəsinə getdi?
Qorxulu meşədən
Göbələkli-hinduşkalı keks (foto resept)
Şokolad sevənlər bu xəbəri mütləq oxusun
Trend: Toxunma donlar
Canlı yayımda dünyanın ən zəhərli ilanı sancdı - VİDEO
- ŞƏRHLƏR