Bir neçə gün əvvəl türk televiziya kanallarının birində məhşur qadınlar haqqında çəkilmiş bir verilişdə Sürəyya adı diqqətimi cəlb etdi. Söhbət hüquq professoru Əhməd Ağaoğlunun qızı Sürəyya Ağaoğlundan gedirdi. Bəlkə də artıq bir çoxunuz onun haqqında bilirsiniz, amma mən hələ iki gün əvvəl eşitdim və qürur duydum, sevindim, həyəcanlandım. Və bu həyəcanımı sizinlə bölüşüb, bu qabaqcıl, gözəl insan haqqında yazmaq istədim.
Sürəyya Ağaoğlu 1903-cü ildə Azərbaycanın Şuşa şəhərində, Əhməd bəyin ailəsində anadan olmuşdur. Atası tanınmış ziyalı, yazıçı və siyasətçi, hüquq professoru Əhməd bəy Ağaoğludur. O, hüquq fakültəsini Parisdə bitirmişdir. Sürəyyanın anası Sitarə xanım olmuşdur. Onlar ailədə beş uşaq olmuşlar. Sürəyya ailənin böyük övladı idi. Qardaşları Əbdürrəhman Ağaoğlu mühəndis və iş adamı, Səməd Ağaoğlu ədəbiyyatşünas və hüqüqçu , bacısı Tezer Taskıran müəllimə və millət vəkili, nəhayət, kiçik bacısı Gültəkin Ağaoğlu uşaq həkimi olmuşdur.
Ağaoğlu ailəsi 1910-cu ildə Əhməd bəyin dəvəti ilə Türkiyəyə köçmüşdür. O zaman Əhməd bəy Türkiyədə fəaliyyət göstərirmiş. Uşaqlıq və gənclik illərini atasının işi və idealogiyasına görə Türk Ocaqları üzvlərinin və Mustafa Kamal Paşanın dostları arasında keçirmişdir.
1920-ci ildə İstanbul qız liseyini bitirdikdən sonra, 1921-ci ildə hüquq fakültəsinə qəbul olmaq üçün sənədlərini Darülfünuna (İndiki İstanbul Universitetinə) vermişdir. Hər kəsin başı örtülü gəzdiyi bir zamanda Türkiyədə qızlar üçün hüquq fakültəsi belə yox idi. Sürəyya Ağaoğlu qızlar üçün hüquq fakültəsinin açılmasını tələb etmiş, lakin cavabında "Bir nəfər üçün fakültə açıla bilməz" cavabını almışdır. Bu zaman Sürəyya öz məktəb yoldaşları Melda və Bedianı dilə tutaraq bu fakültəyə qəbul olmağa razı salmış, ilk qızlar üçün hüquq fakültəsi açılmışdır.
1925-ci ildə hüquq fakültəsini bitirdikdən sonra Ankara Dövlət Təzminat Şöbəsində işləməyə başlamışdır. 5 dekabr 1927-ci ildə Ankara Barosunda (Vəkillər Birliyi) qeydiyyatdan keçmiş, 1928-ci ildə sərbəst vəkillik icazəsi alaraq, "Türkiyənin ilk qadın vəkili" adını almış və həyatı boyunca bu sənətdə çalışmışdır. 1936-cı ildə İstambul Barosuna (Vəkillər birliyi) qeyd olmuşdur.
İngilis və fransızcanı mükəmməl bilən Sürəyya Ağaoğlu iş həyatı boyunca çoxlu sayda ölkələrarası konfranslarda Türkiyəni təmsil etmişdir.
1946-cı ildə Beynəlxalq Vəkillər Birliyinə üzv olmuşdur. 1946-1960-cı illər arasında bu birliyin tək qadın aparıcı üzvü olmuşdur. 1960-cı ildə Qadın Hüquqşünaslar Birliyinin Birləşmiş Millətlər Cenevrə Təşkilatının təmsilçisi seçilmişdir. 1980-1982-ci illərdə Hüquqşünas Qadınlar Fedarasiyasının ikinci başkanı vəzifəsinə təyin olunmuşdur.
1948-ci ildə Berlin Millətlərarası Hüquqçular Komissiyasının üzvü olan Sürəyya xanım Azad Fikir Yayma Dərnəyi, Türk-Amerikan Universitetlər Dərnəyi və Sürəyya Ağaoğlu Uşaq Dostları Dərnəyinini yaratmışdır.
1949-cu ildə Amerikada səyahətdə olan Sürəyya Ağaoğlu orada kimsəsiz uşaqlar üçün yaradılmış mərkəzi görür və qayıtdıqdan sonra belə bir mərkəzi Türkiyədə də yaratmağı qərara alır. Döndükdən sonra yuxarıda adı çəkilən dərnəyi yaradır.
1960-cı ildə Ekrem Alicanın liderliyi ilə yaradılan Yeni Türkiyə Partiyasında siyasi həyata atılır və partiyanın İstanbul bölməsinin başçısı olur. “Londonda gördüklərim” və “Bir ömür belə keçdi” adlı kitablarında çox sayda hüquqi məqalələr yazmışdır. Sürəyya Ağaoğlu atası və qardaşı Səməd Ağaoğlunun vəkilliyini də özü etmişdir.
1950-ci ilin əvvəllərində alman hüquqşünas Verner Taschenberqer ilə evlənən Sürəyya xanımın evliliyi 1960-cı ilədək davam etmişdir. Bu evlilikdən onun övladı olmamışdır.
Sürəyya Ağaoğlu 1989-cu il dekabrın 29-da İstanbulda qatıldığı “Qadın hüquqları və çağdaşlaşma” adlı iclasdan çıxarkən pilləkənlərdən yıxılaraq beyninə qan sızması nəticəsində vəfat etmişdir.
İndi Türkiyədə onun adını daşıyan küçə vardır. Yaratdıgı Sürəyya Ağaoğlu Uşaq Dostları Dərnəyi hələ də fəaliyyət göstərir.
XƏBƏR LENTİ
İslamşünaslıq ixtisasına qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
Ana bətnində hiss, həyəcan: unikal
Ramazanın səkkizinci gününün duası
Serial eşqi gerçək oldu?-FOTO
Bu qidaları ac mədəyə yesəniz, daha sağlam olarsınız
Sabahın hava proqnozu
Xanımlar və geyim...
Maraqlı həqiqətlər
Tarkandan qızı üçün daha bir QƏRAR
Çağla Şikel şərhi sərt cavabladı-FOTO
Azərbaycandan 3 mindən çox tələbə xaricdə təhsil almaq hüququ qazandı
Seçilmiş aforizmlər
Azərbaycanda təhsil alan əcnəbi tələbələrin sayı açıqlandı
Günün qoroskopu: dözümlü və səbrli olun
Facebook-un işçiləri nə qədər maaş alır? – SİYAHI
Neymarın cəzası məlum oldu
Pendirli kek (foto-resept)
Nənənin ada səyahəti
I-IV ixtisas qruplarının sınaq imtahanlarının doğru cavabları
Çörək bahalaşıb?
Koronaviruslu şəxs xəstəxanadan qaçdı - FOTO
Günün qoroskopu: gərgin, ancaq məhsuldar fəaliyyət zamanıdır.
Bayram "sürprizi": ətin qiyməti qalxdı
Bütün dövrlərin stili
Məşhur aktyor həyat yoldaşından şikayətləndi
Nazir: "Ərə getmək istəyən qızlar şalvar geyinməsinlər" - FOTO
Hava haqqında - 22.11.2013
"Mançini "Yuventus"a öz gücünü göstərmək istəyəcək"
Bu qatardır, yoxsa otel? (Foto)
Simsiz qulaqlıqlar təhlükəlidirmi?
Allahın qulu Teymur
Xoş məramlı bir yenilik!
Tanış olun: Mercedes-Benz MLC - FOTO
Cənubi Koreyada beş aydan sonra koronavirusa rekord yoluxma
Mərkəzi Bankdan devalvasiya açıqlaması
Jennifer Anistonun 10 kiloqram arıqladan pəhrizi
Obama İrana vaxt qoydu
200 kaloridən az olan 2 sağlam smoothie
Qısa saçlar üçün bir-birindən gözəl modellər
Prezident yeraltı keçidin açılışında iştirak etdi (FOTO)
YouTube dəyişdi
Günün qoroskopu: Mübahisə etməyin!
Həccin də xərci artır
Müharibədə şəhid olmuş və xəsarət almış hərbçilərin sığorta ödənişilə təmin olunma qaydası AÇIQLANDI
Qadınlar haqqında deyilənlər
Hicablı gəlinlər üçün baş örtükləri
Körpələrə ad seçimində nə əsas götürülməlidir: Övladlarına Diləndər, Xiyarə və Fındıq adlarını yaraşdıranlar da var
Əşyaların daha az yer tutması üçün nə etməli?
Ordumuz 3 şəhid verdi
113 yaşlı seçici məntəqədə səs verəcək
- ŞƏRHLƏR