İnsanlıq tarixinin başlanğıcından etibarən var olan təcavüzkarlıq, fərdlər və insanlar arasında qarşılıqlı təsirə və cəmiyyətə təsir edən əhəmiyyətli bir xüsusiyyətdir. Kişilər isə fiziki hücum edir.
Trakya Universiteti (TÜ) Təhsil Fakültəsi Təhsil Elmləri Ana Elm sahəsi Müəllim Yrd. Dosent. Dr. Dəbilqə Arıcak, kişilərin qadınlara nisbətən daha təcavüzkar olduğunu ifadə edir.
Yrd. Dos. Dr. Arıcak, insanlıq tarixinin başlanğıcından etibarən mövcud olan təcavüzkarlığın, fərdi, insanlar arasındakı qarşılıqlı təsiri və cəmiyyətə təsir edən əhəmiyyətli bir xüsusiyyət olduğunu ifadə edir.
Ekoloji faktorlar və bioloji faktor
Təcavüzkarlığın ümumiyyətlə “kişinin digərinə ya da özünə zərər vermə məqsədini ehtiva edən duyğu, düşüncə və davranışlar bütünü” olaraq təyin olunduğunu ifadə edən Yrd. Dos. Dr. Arıcak, təcavüzkarlıqda bioloji, fərdə xas psixoloji və ekoloji faktorların təsirinin olduğunu qeyd etdi.
Yrd. Dos. Dr. Arıcak, bunları söylədi:
“Aqressivlik duyğusuna bir çox faktor təsir edir. Təcavüzkarlıq duyğusunu, fiziki və orqanik narahatlıqlar, hormonal dəyişmələr bioloji olaraq fərdin təcavüzkarlığa hazır olduğuna təsir edər. Bəzi qadınların menustrasiyadan əvvəl bir neçə gündə sıx bir hirslilik və əsəbilik dövrünə girmələri ya da xəstə olan qadının dözüm gücünün zəifləməsi və hirslilik reaksiyaları verməsi buna nümunə olaraq göstərilə bilər. Ayrıca qadının uşaqlıqdan etibarən zehni, romantik, ictimai və psixoseksual inkişafı öyrənmələri, götürdüyü modellər, təcrübələri, hadisələrə yüklədiyi məna, gözləmələri təcavüzkarlıq meylinə və növünə təsir edən əhəmiyyətli fərdi fərqlilikləri yaradır.”
Dözüm və hövsələsizlik
Təcavüzkarlığı artıran istiqamətdə ekoloji xəbərdarlıqçıların hər kəsdə eyni təsirə sahib olmasalar da ümumiyyətlə stress yaradan müəyyən xəbərdarlıqçılar olduğunu ifadə edən Yrd. Dos. Dr. Arıcak, “Xüsusilə səs-küy, istilik, hava çirkliliyi fiziki stress yaradanlardır. Səs-küyün çətinlik verici və maneə törədilməyə qarşı dözümə azaldıcı təsiri vardır” dedi.
Yrd. Dos. Dr. Arıcak, cinsiyyətin təcavüzkarlıq üzərində təsiri araşdırmalarında cinsiyyət genlərinin və hormonlarının təcavüzkarlığı təsir etdiyinin təyin olunduğunu ifadə edərək, bunları qeyd etdi:
Qadın passiv olanı seçir
“Araşdırmalar nəticəsində kişilərin qadınlara nisbətən təcavüzkarlıq duyğusunun daha ön planda olduğu müəyyən olunmuşdur. Araşdırma nəticələrinin cinsiyyətə görə analiz edildiyində, kişilərin qadınlara nisbətlə daha yüksək bacarma, avtonomluq, liderlik və təcavüzkarlıq ehtiyacına sahib olduqları təsbit edilmişdir. Əslində kişilərin daha doğrudan, aktiv və fiziki təcavüzkarlığa yönəldikləri, qadınların isə bilvasitə, passiv və şifahi təcavüzkarlığı seçdikləri düşünülə bilər. Nəticə olaraq təcavüzkarlığın cinsiyyətə görə fərqliləşməsi, genetik və hormonal əsaslı olmaq üzrə, fərdin ictimailəşməsi və öyrənmələri nəticəsində yaranmaqdadır.”
Yrd. Dos. Dr. Arıcak, təcavüzkarlığın doğuşdan gələn qeyri-şüuri bir davranış olduğunu, ancaq təcavüzkarlığı ortaya çıxaran faktorların isə psixoloji və ictimai faktorlar olduğunu yazaraq, “Təcavüzkarlıq davranışı ağırlıqlı olaraq öyrənmələrimiz nəticəsində olmaqdadır. Bu baxımdan təcavüzkarlıq motivinin idman, sənət və intellektualla məşğul olmaq şəklində yönləndirilməsi həm fərdin həm də cəmiyyətin faydasına olacaqdır” deyə danışdı.
XƏBƏR LENTİ
- ŞƏRHLƏR