Ailəmdə, ya da yetişdiyim mühitdə görmədim.
Ətrafınızdakı insanların bir çoxunun həyatına nəzər yetirdiyinizdə onların dini öhdəlikləri yerinə yetirməsi barədə tək bir əlamət görməyiniz mümkün deyil. Bu mövzuda onlarla danışdığınızda sizə haqq qazandırdıqlarını görəcəksiniz, ancaq eyni zamanda ailələrində və yetişdikləri mühitdə daha əvvəllər belə şeylə qarşılaşmadıqlarını, bu haqda heç düşünmədiklərini bəhanə edəcəklər. Şübhəsiz bu vəziyyətdəki insanların bir qismi öz daxillərində bu ifadələri ilə nisbətən haqlı və səmimidirlər. Amma yenə də məhrum qalma mövcud an və gələcək üçün bəhanə deyildir. İnsanın həm keçmişini ödəməsi, həm də gələcəyini dini həqiqətlərə görə formalaşdırması üçün hərəkətə keçməsinə başlaması lazımdır. Heç bilmədiyi, amma hazırda daxilində olduğu şərtlər səbəbi ilə öyrənmək və şəxsən bəzi şeyləri təkbaşına həll etmək halları olur insan həyatında. Və fərd nə olursa olsun öyrənər bu kimi şeyləri. Məsələn, cəmiyyət tərəfindən ədəb qaydası olaraq qəbul edilən bir sıra şeyləri ailəsində görməməsi bəhanəsi ilə laqeydlik göstərə bilməz insan. İctimai qınaqdan çəkinərək cəmiyyət tərəfindən mənimsəniləcək şəkildə diqqət edər hal və davranışlarına. Məsələn, uşaqlıqda kənd yerində böyümüş, kənd həyatı yaşamış birisi oxumaq və ya işləmək üçün şəhər mühitinə getdikdə zamanla özünü o şəhərin həyat tərzinə uyğunlaşdırmaq üçün formalaşdırır. "Mən daha əvvəl ailəmdə, ya da yetişdiyim əhatəmdə görmədim, məni hər kəs belə qəbul etsin" deməz. Demək insan nə qədər çətin olsa da, öz vərdişlərini dəyişdirə biləcək gücə və iradəyə sahibdirlər. Bununla yanaşı ailəsində və ya ətrafında görməmiş olmaması, yaxud keçmişdən bəri atalarının bənzər bir həyat tərzi keçirmədiyi bəhanəsi insanı haqlı çıxarmaz. Qurani-Kərim atalarından gələnlərə və ya öz uydurduqlarına deyil, Allahın buyqruqlarına əməl etməyi söylər insanlara:
Onlara: “Allahın nazil etdiyinə tabe olun!”– deyildikdə, onlar: “Xeyr, biz atalarımızın tutduğu yolu tutacağıq!”– deyirlər. Bəs ataları bir şey anlamayıb doğru yola yönəlməyiblərsə necə? (Bəqərə, 170)
Fərqli bir din içində, ya da fərqli bir coğrafiyada dünyaya gəlməsinə baxmayaraq öz səyi və tutqusu ilə etdiyi araşdırmalar nəticəsində İslam dinini mənimsəmiş saysız nümunələr vardır. Amma bu insanların edə bildiklərinin 10%-ni etməyən Müsəlman ölkədə doğulmuş və ən azından yaşadığı cəmiyyət içində dinə dair motivləri olan fərdlərin ailələrində, ya da ətraflarında dinə dair ünsürlər görməmiş olmalarını bəhanə etmələri qəbul edilməzdir. Dinini öyrənmək və yaşamaq fərdin özünə etdiyi ən böyük yaxşılıqdır. Bəlkə insan hər məsuliyyətdən qaça bilər və heç bir sıxıntı çəkməz. Ancaq dini məsuliyyət qaçıla biləcək, yaxud yox sayıla biləcək növdən deyildir. İnsanların bu məsələdə özlərini aldatmalarından əl çəkib, bəhanələrinin arxasında gizlənməmələri lazımdır. Axirətdə hesab günü peşmanlıq duyanlar sırasında olmamaq üçün hələ zaman varkən xətalardan qayıdaraq İlahi buyruqları diqqətə almaq nöqtəsində hərəkətə keçmək vacibdir. İnsana verilən ömür sərmayəsi Rəbbinin buyruqları istiqamətində bir ömür sürərərk imtahan edilməsi üçündür. Bir mənada Allah qullarına fürsət verilmişdir. Heç bir bəhanə arxasında gizlənmək mümkün deyil. Çünki istədiyi təqdirdə dərk edib həqiqəti görə biləcəyi bir müddət verilmişdir insana:
Onlar orada fəryad qoparıb yalvaracaqlar: “Ey Rəbbimiz! Bizi (buradan) çıxart ki, (əvvəllər) etdiyimiz əməlləri deyil, yaxşı əməllər edək”. (Onlara deyiləcək:) “Məgər orada sizə düşünəcək kimsənin düşünə biləcəyi qədər uzun ömür vermədikmi? Sizə qorxudub xəbərdar edən də gəlmişdi. Elə isə dadın (əzabı!) Zalımlara kömək edən olmaz”. (Fatir, 37)
Emre Dorman "Dini mövzularda özünü aldatmağın 40 yolu"
Tərcümə: Ceylan Mumoğlu
XƏBƏR LENTİ
Quru və kövrək saçlar üçün maskalar
Milli Məclis sədrinin və deputatların maaşı artırıldı
Gəncənin "Avropa Gənclər Paytaxtı - 2016" seçilməsi ilə əlaqədar flaşmob keçirilib
Azərbaycanda karantin rejimində keçirilən toy yarımçıq dayandırıldı: Saxlanılanlar var
Bülent Ersoy indi də üç milyon qazanacaq
Sədr: Qiymətlər dəyişəcək
Şəhərini xəyal dünyasına çevirdi
Yorğunluğun qarşısını alan məhsullar
"Hədəf"dən şəhid ailələri və qazilərin övladlarına xüsusi güzəştlər
2018-2019 Payız/Qış saç trendləri
64 il sonra açılan SENSASİYALI SİRR: 88 yaşında törətdiyi dəhşəti ETİRAF ETDİ
Dəbli kişi paltoları
Gözaltı torbalardan xilas olmağın yolları
“33 milyon insan epidemiyadan öləcək”
Balıq məhsulları ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ edildi
Şərbətli piroq (foto resept)
Şeyma Subaşı da “karantin yastıq çellenc”ə qoşuldu - FOTO
Nazirlər Kabinetindən icbari sığorta ilə bağlı QƏRAR
Uşağın düşüncələrini oxumağın ən rahat yolu
Təmiz evin 4 sirri
Məşhur aktyor "Çukur"dan ayrıldı
Kloze yeni klub axtarışındadır
Whatsapp dəyişdi
Arıqladan qəribə üsullar
Bu qatardır, yoxsa otel? (Foto)
2010 yeni dəb vetnamka kolleksiyası
Əfsanəvi musiqiçimizin dünyaya gəlməsindən 105 il ötür
Darıxdırıcı divarları rəngləndirin
Uşaqlar haqda məlumat yayanlar cəzalana bilərlər
Həyatı üç il uzatmaq üçün cəmi beş dəqiqə lazımdır
"Google"dan Mandela jesti
Evlənənlər bu müəssisələrdə tibbi müayinədən keçəcəklər
İrina Şeyk məşhur jurnalın üz qabığında- FOTO
Rihanna fantastik qiymətə ev kirayələdi - FOTO
Nikel allergiyası
Bakıda ilk müsəlman qız məktəbi belə yaranmışdı...
Şahzadə oğlu şahzadənin ilk bayramı
Reynmendən ACUNA AДћIR SÖZLƏR-VİDEO
Hamiləlik zamanı gözəllik qaydaları
Separatçı rejimdən acı etiraf: “Şuşanı tam itirdik, Azərbaycan ordusu Xankəndi yaxınlığındadır”
Biz hər yerdəyik
"Rüstəm İbrahimbəyovun siyasətə qoşulmağının məntiqi anlamı yoxdur"
"Pokemon Go" oyunu ilk ayda bu qədər qazanc gətirdi
Günün ulduz falı
Ermənistan ərazisindən ən çox hədəfə alınan ərazilərimiz açıqlandı - RƏSMİ
28 May Respublika Günü
Daha qalın saça sahib olmaq üçün nə etməli?
Uşaqlara riyazi hesablamaları sevərək öyrədin
Möhtəşəm ziyafət çantaları
Rəsm əsəri kimi yeməklər
- ŞƏRHLƏR