Namaz qılarkən Kəbəyə tərəf dönməyin hökmü
49 343
21
Namaz qıldıqda qibləyə tərəf yönəlmək namazın qəbul olma şərtlərindəndir. Uca Allah buyurur: «Biz sənin üzünün göyə tərəf çevrildiyini gördük və Biz səni razı qalacağın qibləyə tərəf döndərəcəyik. Sən üzünü Məscidulharama tərəf çevir! Harada olursunuzsa olun, üzünüzü ona tərəf çevirin!» (əl-Bəqərə, 144).
Buna dəlalət edən hədisdə Abdullah ibn Ömərin (Allah ondan razı olsun) hədisi: İnsanlar Quba məscidində sübh namazını qılarkən bir nəfər gələrək dedi: «Gecə Peyğəmbərə Quran nazil olaraq (namaz qıldıqda) qibləyə tərəf çevrilmək əmr olundu, sizdə ora tərəf çevrilin». Onlarda (namazdaykən) Şam tərəfdən Kəbəyə tərəf çevrildilər (Səhih əl-Buxari, 4491, Səhih Muslim 526).
Peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) səhabəsinə namaz qılmağı öyrədərkən buyurur: «… qibləyə tərəf çevril …» (Səhih əl-Buxari 6251, Səhih Muslum 397)
Bu dəlillər dəlalət edir ki, qibləyə tərəf çönmək namazın qəbul olma şərtlərindən biridir. Ancaq aşağıdakı hallarda qibləyə tərəf yönəlməmək namazı batil eləmir.
a) Qibləyə tərəf çönməyə aciz olduqda. Hərəkət edə bilməyən xəstə kimi. O bu halda üzürlü sayılır. Uca Allah buyurur: «Allah hər kəsi yalnız onun qüvvəsi çatdığı qədər mükəlləf edər». (əl-Bəqərə, 286)
b) Qiblənin hansı istiqamətdə olduğunu təyin edə bilmədikdə. Qiblənin hansı istiqamətdə olduğunu təyin edə bilmədikdə mütləq soruşmalıdır. Yenə tapa bilməsə ictihad etməlidir. İctihad edib qılarsa və namaz əsnasında qiblənin istiqaməti ona bəlli olarsa o zaman namazda qibləyə tərəf çönməyi vacibdir. Namazı qıldıqdan sonra qibləyə tərəf yox ayrı istiqamətə tərəf qılması bəlli olarsa namazı təzədən qılmır və namazı səhih sayılır. Amir bin Rabiə (Allah ondan razı olsun) dedi: «Səfərdə ikən zülmət qaranlıqda qiblənin hansı istiqamətdə olduğunu bilmədik. Bizdə hərəmiz bir istiqamətə tərəf namaz qıldıq. Səhər açıldıqda bunu peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) xəbər verdik və bu ayə nazil oldu (Hansı səmtə yönəlsəniz, Allahın Üzü orada olar – əl-Bəqərə 115).
c) Güclü təhlükə olduqda. Yəni düşmənlə qarşılaşdıqda və s. Uca Allah buyurur: «Əgər (nədənsə) qorxsanız, (namazınızı) ayaq üstə və ya minik üzərində (qılın). Təhlükə sovuşduqda isə Allahı, sizə bilmədiklərinizi necə öyrədibsə, o cür yad edin!» (əl-Bəqərə, 239).
d) Səfərdə olduqda miniyin üzərində. Müsafirin nafilə namazını miniyin üzərində qılması caizdir. Cəbir (Allahın ona salavat və salamı olsun) buyurmuşdur: «Peyğəmbər səfərdə nafilə namazını miniyin üzərində qılardı. Fərz namazlarını qılmaq istədikdə miniyin üzərindən düşüb qibləyə tərəf çönüb namaz qılardı» (Səhih əl-Buxari, 400).
Səfərdə nafilə namazlarını miniyin üzərində qıldıqda qibləyə tərəf yönəlib təkbiratul-ehram edib sonra istədiyi istiqamətə yönəlməyi daha əfzəldir. Dəlil «Peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) (səfərdə) miniyin üzərində namaz qılmaq istədikdə qibləyə tərəf çönüb təkbir edər sonra miniyi çöndüyü istiqamətə çönərdi» (Sunənu Əbu Davud 1225, Albani hədisin həsən olduğunu buyurmuşdur).
XƏBƏR LENTİ
- ŞƏRHLƏR