Ədviyyatlar demək olar ki, mahiyyətcə dərman bitkiləri hesab edilir. Ədviyyat bitkiləri ilə dərman arasında heç bir sərhəd qoymaq olmaz. Ədviyyatla çox qədim dövrlərdən başlamış hazırki dövrə kimi hazırlanan xörəklərin tamını yaxşılaşdırmaq və həzm sistemini normaya salmaq məqsədilə istifadə edilir. Ədviyyatlar tərkiblərində güclü iyə malik efir yağı saxlayır. Bunlardan sarımsağı, soğanı, mərzəni,
kərəvizi, cəfərini, şüyüdü, cirə, zirə və s. göstərə bilərik. Ədviyyatlar tüpürcək, mədə və öd kisəsi vəzilərinə təsir edib onların şirə ifraz etmək qabiliyyətlərini gücləndirir və bunun nəticəsində qəbul olunan qidalar həzm sistemində yaxşı həll olur və maddələr mübadiləsinin düzgün getməsinə şərait yaradır.
Ədviyyat dedikdə dərman xüsusiyyətlərinə malik bitkilər başa düşülməlidir. Onlar orqanizmin sağlamlığında mühüm rol oynayırlar. Sarımsaq, qıtıqotu, turp, soğan, xardal və s. antibiotik təbiətli bitkilər olub qiymətli müalicəvi təsirə malikdirlər.
Lyubistok, mərzə, cəfəri, kərəviz və ardıc böyrəyin fəaliyyətini nizama salır və orqanizmdə olan artıq suyu kənar edir. Mədə şirəsinin ifrazında cirə, razyana, zirə, qıtıqotu, sarıkök, bədrənc, boymadərən mühum rol oynayırlar. Tüpürcək vəzinin normal fəaliyyətində istiot, xardal, sitrus bitkiləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Beləliklə, ədviyyat bitkilərinin insan sağlamlığında oynadıqları rollardan çox
danışmaq olar. Lakin bir sıra ədviyyatlardan çox ehtiyatlı, cuzi miqdarda istifadə etməyi məsləhət görürlər. Çünki bu ədviyyatların içərisində xəstələrə mənfi təsir göstərən xüsusiyyətlərə də rast gəlmək olur. Buna görə də həkimlər xəstələrə ədviyyatlardan istifadə etməməyi və pəhriz saxlamağı məsləhət görürlər. Bir sıra dietoloqlar xəstələr üçün tərkibində ədviyyat qatılmış qida məhsullarının hazırlanmasına çox diqqət verirlər.
Ədviyyatlardan insanlar arasında tez-tez baş verən qrip, qızdırma, soyuqdəymə və s. istifadə etməyi məsləhət görürlər. Ədviyyat qatışıqlarının əksəriyyətinin kimyəvi tərkibi tam öyrənilmədiyindən onlardan istifadə edən zaman ehtiyatlı olmaq lazımdır.
Şəkər xəstəliyində istifadə olunun ədviyyat bitkiləri: adi reyhan, vanil, mixək, zəfəran, kerri, dəfnə, limon, lyubistok, mərzə, bədrənc, adi ardıc, muskat tozu, qırmızı istiot, cəfəri, adi yovşan, rozmarin, kərəviz, zirə, şüyüd, nanə, survə.
Həzm sistemi normal fəaliyyət göstərən insanlar istənilən ədviyyatlardan istifadə edə bilər. Lakin kəskin acı tamlı ədviyyatlardan – qıtıqutu, acı istiot, kayen bibəri və s. az hallarda istifadə edilməlidir. Aşağıdakı ədviyyatlardan istifadə etməyi məsləhət görürlər: mixək, zəncəfil, darçın, vəzəri, dəfnə, adi soğan, muskat qozu, cəfəri (köküdən), kərəviz, şüyüd, sarımsaq.
Qaraciyər və öd kisəsi xəstə olan həmcinin pəhriz saxlayan insanlara orqanizmin normal fəaliyyəti üçün aşağıda qeyd etdiyimiz ədviyyatlardan istifadə etməyi məsləhət görürlər: cirə, reyhan, vanil, mixək, zəncəfil, keşniş, darçın, kuprıc, dəfnə yarpağı, soğan, rozmarin, zirə, şüyüd, bədrənc, qıtıqotu, lyubistok, mərzə, bədrənc, muskat qozu və çiçəyi (az miqdarda), ardıc (qənaətlə), xiyarotu, ətirli istiot, qırmızı bibər (az miqdarda), cəfəri (kökündən), sitrus, nanə, survə,tərxun.
İnfarkt və damar xəstəlikləri zamanı profilaktik məqsədlər üçün aşağıdakıları istifadə etməyi məsləhət görürük: cirə, reyhan, vanil, mixək, zəncəfil, cədo, keşniş, darçın, kerri, dəfnə yarpağı, limon, soğan, mərzə, muskat qozu və çiçəyi, xiyarotu, qara istiot, rozmarin, timyan, zirə, şüyüd, bədrənc, sarımsaq, survə.
Böyrəkləri xəstə olan və pəhriz saxlayanlar üçün məsləhət görülən ədviyyat bitkiləri. Böyrək xəstəliyi olanlar istənilən ədviyyatlardan, duzdan başqa, istifadə edə bilərlər: reyhan, vanil, mixək, darçın, kuprıc, soğan, lyubistok, mərzə, ardıc, muskat qozu və çiçəyi (az miqdarda), xiyarotu, qırmızı (şirin) bibər (qənaətlə), cəfəri (kökündən), rozmarin, zirə, şüyüd, bədrənc, qıtıqotu, sitrus meyvələri, nanə,
sarımsaq, tərxun.
Nübar Həkimova
(yazıçı-publisist, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru)
XƏBƏR LENTİ
28 May - Respublika Günü
MÖCÜZƏ: 16 yaşlı yeniyetmə 5 saat təyyarə təkərində uçdu
İsrail daha bir ölkə ilə münasibətlərin normallaşdırılmasına başlayır
Multikultiralizm nədən başlayır?
Sılanın döyülməsi yalan çıxdı-FOTO
Qaçqın qadın 4 gündür ağacda yaşayır - FOTO
Məşhurlar 2020-ci ili “dayanmağa” çağırdı - VİDEO
Koronavirus aşkarlanmamış rayonlar var? - Ramin Bayramlı açıqladı
Milyarderdən sonra o da BOŞANIR -SƏBƏB
Fransa Kuboku: PSJ öz evində biabır oldu
İspan dili 5-ci dərs
Sosial şəbəkələrdə "ağıllı" olun!
Məşhur cütlük hər kəsin içində mübahisə etdi-FOTO
Badımcan qızartması (foto-resept)
Nərmini öldürən İlkinlə bağlı DƏHŞƏTLİ FAKTLAR
3D küçə sənəti
Ayda dəfn mərasimləri keçiriləcək
İş yerindən arayış almaq asanlaşdı
Vaxtilə xalqının imtina etdiyi gözəl
Tələbələrə şad xəbər
Toyuq sousu (foto-resept)
Qarabağ mətbəxi- "Səbzi plov" (foto-resept)
Azərbaycanda yalnız qadınlar üçün çimərlik AÇILIR
ÜST: “Hazırda virus isti ölkələrdə də yayılıb”
Rusiya KİV-də keçirilən sorğuda çoxluq Moskvanın Bakını dəstəkləməli olduğunu hesab edib
iPhone sahiblərinə xoş xəbər
Dünyanın ən böyük limanı
Tibbə məlum olan ən uzun dişi çəkilib - VİDEO
Limonad şirkətinin 11 yaşlı sahibəsi - FOTO
Kartof salatı(foto resept)
Bakıda cənub küləyi əsəcək
Çörək alarkən nəyə diqqət etməli?
Azərbaycanda qaz təchizatında məhdudiyyətlər olacaq
Kəs və yapışdır-17
İlham Əliyev müjdəni verdi
Limon duzu nədir?
İcbari tibbi sığorta xidmətlərinə nələr daxildir? - SIYAHI
İlham Əliyev bir qrup hərbçini “Hərbi xidmətlərə görə” medalı ilə təltif etdi
LG kosmetika buraxacaq
Hava haqqında
Maksim Şevçenko: “Bakı növbəti hücuma Qarabağın işğalçılardan tamamilə azad edilməsi ilə reaksiya verəcək”
2016-ci ilin seçilmiş saç modelləri
Tozsoranlar sağlamlığa zərərlidir
Binaları sevən rəssam
Adriana Lima və Metin Hara qalmaqalı
Uşaqları yemək yeməyə həvəsləndirək
Müqəddəs Valentin Günü haqqında həqiqətlər
Azərbaycanda daha 28 nəfər koronavirusdan öldü: 334 yeni yoluxma
Küçə sənəti - 1
İris gülünə qulluq
- ŞƏRHLƏR