Tbilisi Gürcüstanın paytaxtı, mədəniyyət mərkəzi, həm yerli, həm də Qərb mətbəxinin ləziz təamları ilə dillərdə məşhurdur.
Gəzinti və səyahətlər zamanı istər yerli, istərsə də xarici turistlərin iştəha ilə yedikləri “haçapuri”, eləcə də “düşbərə” (xinqali) gürcü mətbəxinə böyük maraq yaradır, təbii şirələr və “Barjomi”, “Nabeqlavi” mineral suları onların ürəyincə olur. Dünyaca məşhur olan bu suları içib ürəyin, için rahat olunca bu qədim tarixi və mədəniyyət ocağı olan Tbilisini elə gəzdikcə gəzmək istəyirsən.
Bu hissədə sizə gürcü mətbəxindən yazmaq niyyətindəyəm. Hər bir xalqın özünə məxsus mədəniyyəti və süfrə təamları var. Gürcü mətbəxinin də ən məhşurları ilə sizi bu xəbərim vasitəsi ilə tanış edəcəyəm.
Gürcü mətbəxi iki hissəyə bölünür - Qərb və Şərq. Qərbi Gürcüstan şərqə nisbətən kiçik əraziyə malikdir, lakin olduqca zəngin təbiətə və tarixi abidələrə sahibdir. Şərq hissəsinə mərkəzi də daxil edilər. Şərqi Gürcüstan mətbəxi qərbi Gürcüstan mətbəxindən fərqlənir. Qərbi Gürcüstan mətbəxinin inkişafına Türk mətbəxi təsir göstərsə də, şərqi Gürcüstan mətbəxinə İran mətbəxi öz rolunu tutur.
Gürcü mətbəxi məhz bu fərqliliyini 21-ci əsrdə də qoruyub saxladı.
Bunu ət və çörəkdən müxtəlif cür istifadə etmələri ilə sübut etmək olar. Məsələn: Gürcüstanın şərq hissəsində çörək buğda unundan bişirilir. Qərb hissədə isə çörək qarğıdalı unundan bişirilir. Şərq hissədə ət olaraq mal əti və qoyun ətindən istifadə olunduğu halda, qərb hissəsində əsasən toyuq əti, hindi əti yeyilir. Qaz və ördək ətini isə Gürcüstanın heç bir regionunda istifadə etmirlər.
Gürcü mətbəxi acılı və istiotlu olması ilə də seçilir. İndi isə gürcü mətbəxinin bəzi nümunələri ilə tanış olun.
Tbilisiyə gələn istənilən turist bir ədəd olsun "Xaçapuri" yemədən getməz. Pendir çeşitləri ilə zəngin olan gürcü mətbəxi,
ən dadlı pendirli qida kimi xaçapurini göstərirlər.Onu müxtəlif formalarda bişirirlər.
Ən geniş yayılmış forması dörd künc, və dairəvidir.
Gürcü xəngəli (Xinqali):
İstənilən azərbaycanlı gürcü mətbəxi deyərkən ilk olaraq gürcü xəngəlini xatırlayır.
Onu həm suda qaynadaraq bişirirlər, həm də yağda qızardaraq.
Pxali.
Bu salatdır. Hansı ki, ispanaqdan (çuğundurla sevənlər ispanağı çuğundurla əvəz edilər) hazırlanır.
Tərkibinə daxildir:
Kələmin bütün növləri,qoz,ispanaq (ancaq yarpaq sahəsi), şüyüd, cəfəri,sarmısaq,üzüm sirkəsi,göy soğan,istiot,duz.
Mçadi:
Tarixən gürcü (qərb) xanımları qarğıdalı unu ilə suyu qarışdıraraq xəmir yoğuraraq bişirərdilər. Hansı ki, ikinci çörək adlanırdı.
İldən ilə mçadi də dəyişikliklərə uğrayaraq hazırkı formasını tapıb. Onu qeyd edim ki, mçadinin tərkibinə əlavə olaraq yağ, sud, və ya kəsmik qatırlar. Kim istəsə hətta xəmirin ortasına hər hansı bir pendir növündən əlavə edib yağda qızardır. Əlbəttə ki, xarici görünüşünü də hər kəs öz zövqünə görə hazırlayır.
Lobio (Lobya):
Bu hər kəsin bildiyi lobyadan hazırlanır. İki çür növü var.Biri qatı halda, digəri sulu xörək halında hazırlanır.
Qatı olan lobionun hazırlanmasına soğan, əvvəlcədən bişirilmiş, suyu süzülmüş lobya, pamidor, göyərti(çəfəri, şüyüt) daxildir. Hamısı bir qabda qovrulur üzərinə göyərti səpilərək süfrəyə verilir.
Duru halda olan lobio isə hər birimizin bildiyi lobya sousudur. Yağda soğan qovruraraq üzərinə lobya və bir qədər su əlavə edərək tam bişməsini gözləyirlər. Nəticədə lobio hazır olur.
Çürçxela:
Müharibə illərində əsgərlərin qidasını təşkil edən bu şirniyyat növü eyni zamanda enerji və immun mənbəyi hesab olunur.
Nazuki Kada:
Bu şirniyyat növüdür. Hansı ki, istənilən gürcü süfrəsində görmək mümkündür. Bizim hər birimizin tanıdığı kətə Nazuki kadadır.
Pelamuşi:
Bu daha çox pudinqi xatırladır. Lakin Gürcu toylarında daha çox rast gəlinir. Adətən qonaqlıq süfrəsi üçün hazırlananda qırmızı üzüm şirəsi əlavə edilir (qırmızı rəng üçün.) Ağ üzüm şirəsini isə yalnız və yalnız toy masası üçün hazırlayarkən əlavə edilir. Pelamuşinin bəyaz olması gəlinin məsumluğunun simvolu hesab edilir.
Bir çox yeməklər isə bizim mətbəxlə bənzərlik təşkil edir. Məsələn Şaşlık (Kabab), Dolma (kələm dolması), Xarço (Piti) və.s. Hər şeydən əlavə onu da qeyd edim ki, istənilən gürcünün bayram süfrəsini qızardılmış toyuqsuz təsəvvür etmək mümkün deyildir.
Gürcü mətbəxi o qədər zəngindir ki, bacardıqca seçərək sizə təqdim etdim.
Ardı var...
XƏBƏR LENTİ
Havalar isinəcək
Səhər yuxudan dolların ətri ilə oyanacaqsınız
Bayram namazının vaxtı açıqlandı
Günün qoroskopu:Uğurlu gündür!
Qızıl balıqlı piroq(foto resept)
Abraham Linkolnun oğlunun müəlliminə yazdığı məktub
Yeni qaydalar: ölülərimizi başqa cür basdıracağıq
"Jara" bu dəfə Dubayda olacaq
4 günlük müharibənin qəhrəmanı ANS-ə danışdı
Zövqünüzə uyğun donlar
Düşmən orduda ağır itki
"Artıqçəkili şəxslər arıqlamaq üçün..."
“Dərsdən sonra” teleproqramına start verilir
Burun tıxanmasına qarşı tədbirlər
"Apple" yeni sensor yaradır
Muncuqlu əl işləri
1 saata portret çəkir
Hamam dəstləri
Günün qoroskopu:Məqsədli olun!
Vətənin qəhrəman oğlu
"Maqnit adam" yeni rekordlara imza atdı
Hamiləlikdə pilates etməyin faydaları
Daha sürətli olmaq istəyirsən? Çuğundur ye!
Toy etmək istəyənlərin NƏZƏRİNƏ: “İyun ayında...” - RƏSMİ AÇIQLAMA
Havalar isti keçəcək!
Sərnişin avtobuslarında xüsusi yenilik olacaq?
Prezident İlham Əliyev Azərbaycan xalqını Qurban bayramı münasibətilə təbrik edib
Körpənizin dərisini rahatlatmaq üçün bunu edin!
1 günə izləyicilərinin sayı 2 milyona çatdı - FOTO
Məşhur aktrisa yeni sevgilisi ilə görüntüləndi
6 YAŞLI MODEL - Dünya ondan danışır - FOTOLAR
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? -11 İyun
Bill Gatesdən 9 liderlik sirri
Faydalı saç maskaları
Malta prezidenti Azərbaycana gəldi
Təhsil naziri: “Biz şagirdləri keçmişi düşünüb hazırlamamalıyıq” - VİDEO
Hava haqqında - 14.01.2014
Azərbaycanda əhalinin demoqrafik vəziyyəti açıqlanıb - RƏSMİ
Faydalı məsləhətlər
Ən çox televizora baxan xalq hansıdır?
İmmunitet sisteminin zəif olduğunu göstərən işarələr
Öz qiymətimi bilmirəm, heç vaxt da bilməmişəm...
Orqanizmimiz haqqında 15 maraqlı məlumat
Güclü yağış Gəncədə 12 evi uçurdu
Şəhid ailələrindən 1 700-dək şəxsə təqaüd, pensiya və müavinət təyin edilib
İnsan beynində qeyri-adi zona kəşf edildi-FOTO
İdmandan necə zövq alaq?
Silikon implant qoydurdu - Xərçəng oldu-FOTO
İçimizdə böyüyən şiş...
- ŞƏRHLƏR