Qadın anlayışı Şərq aləmində "bir od" olmuşdur ki, ona əl vurmaq barıta əl vurmaq kimi xətalı hesab edilmişdir.
Məqalələrin birində deyilir ki, guya sovet hakimiyyəti qurulana kimi cəmiyyətdə və ailədə qadınların rolu adi bir qul,bir kölə rolundan qabağa getmirdi.Qızın doğulması ailə ücün bədbəxtlik hesab olunurdu,cünki "qız yükü - duz yükü" idi, "qız özgə çırağl yandırırdı", "qız qazanc itirir,qazanc gətirimirdi" "saçı uzun,ağlı gödək" idi.Buna görə də Qızbəs,Bəsdi,Oğlangərək, Qıztamam kimi adlar qoymaq çox qız doğulan ailələrdə adət şəklini almışdı.Ailə başçısı, ər həyat yoldaşını öz adı ilə çağırmağa utanır ,yalnız başqalarının yanında deyil,həmçinin dar ailə çərçivəsində də belə onu "ayə, ay adam" deyə səsləyir, "uşaqların anası","külfət" ,"ev adamı" və s. adlandırırdılar. Qadına mənliyi belə unutdurulur,ata evində ixtiyarı atada,ər evində ərinə çatırdı.Onun "mən" kəlməsi ilə doğulduğu gündən əlaqəsi kəsilirdi, onun əvəzində düşünür, onun əvəzində qərar verirdilər. Rəyi soruşulmadan ərə verilir,onun üçün "ər bir,Allah da birdir", "ər başının sahibi" idi. Hər bir şeyin, malın sahibi olduğu kimi, qadının da sahibi əri idi. Ona "filankəsin qızı" , "filankəsin arvadı" deyilirdi.
Amma mənim fikrimcə, bütün bunlar hər hansı hakimiyyət qurulana kimi deyil, ondan sonra da var idi, qismən də olsa qalmışdır.Qadın zəif olduğu üçün özünü qoruya, dolandıra bilməzdi ,yaşadana, müdafiəçiyə ehtiyacı var idi.Bu anlayışa gorə qadın həmişə bir idarə edənə möhtacdır.Onu ata evində ata,ər evındə ər idarə etməlidir.Hələ dahi şairimiz Füzuli qız-qadın tərbiyəsini Leylinin anasının dili ilə canlandirmişdir.
Gözdən gərək olasan nəhan sən
Ta demək ola sənə ki,cansan
Oğlan əcəb olmaz, olsa aşiq!
Aşiqlik işi qiza nə layiq?
Qadının elmə,maarifə olan həvəsini öldürmək üçün ona yazmaq,oxumaq yasaq edilirdi.Əlbəttə, yaxşı ki, bu çürük fəlsəfə öz mahiyyətini itirdi.Bütün bu geridə qalmış fikirlərin hamısının arxasında İslam dininin olduğunu deyirdilər və bizi dinimizə qarşı çıxmağa təhrik edirdilər.Amma əksinə, müqəddəs kitabımız olan Qurani-Kərimdə də qadın azadlığından və qadınla kişinin eyni hüquqa malik olmalarından danışılır.Hələ C.Məmmədquluzadə "Şərq qadını" məcmuəsində qadının ictimai həyatda özünə ləyaqətli mövqe tuta biləcəyinə inanmış,ona tərbiyə verməyi ,onu işıqlı dünyaya çıxarmağı tələb etmişdir.Azərbaycan ziyalılarindan birisi Rəşidbəy Əfəndiyev yazırdı ki,qadını qul kim tərbiyə etmək və elmdən bixəbər saxlamaq gələcək nəsli fəakətə sürükləyir, hər bir millətin xoşbəxtliyi və səadəti qadınlarının savadlanmasından asılıdır.
Rus yazarı Çernışevski demişdir: "Qadın təbiətən nə qədər sadiq, güclü zəkalı olmuşdur.Lakin cəmiyyət bu zəkadan istifadə etmir,onu rədd edir,onu boğur,halbuki, bu zəka rədd edilməsəydi, əzilməsəydi, fəaliyyət göstərərdi.Bəşər tarixi onda qat-qat artıq sürətlə inkişaf edərdi.Yaxşı ki, cəmiyyətimizdə belə məntiqli,geniş düşüncəli insanlar olub və mərhələ-mərhələ qadına qarşı baxışlar, düşüncələr dəyişib.Azərbaycan qadını sübut etdi ki, heç də qadın zəif,aciz bir məxluq deyil.Müdrik babalardan qalan bir deyim gerçək oldu: "Aslanın erkəyi ,dişisi olmaz". Kəndlərdə ana ağbirçək sayılmışdır, onun məsləhətini dinləmiş, o içəri girəndə ayağa qalxmışlar, ana "qan qaytaran" olmuşdur.İndiki zamanda qadınlar nəinki öz sözlərini evdə,ailədə, hətta tribunalardan da deyə bilir. Bu, böyük qələbə,dirçəliş deyilmi? Şükürlər olsun ki, qadınlarımız ana olmaları ilə yanaşı, yazıçıdırlar,şairdirlər,həkimdirlər,jurnalistdirlər,ən nəhayət, xalqı təmsil edən millət vəkilidirlər. Hətta məktəbdə müəllimlərin çoxu da qadınlardır! Vaxtı ilə zəif hesab olunan qadın indi məhkəmə salonlarında hakimlik edir və qanunlar qəbul edir. Güclü nəslin nümayəndəsi olan bəzi kişilər həyatın keşməkeşli yollarında zəiflik və acizlik göstərib, cinayətkarlığa əl atır.Bax, onda qadın ona hökm oxuyur.Yaxşı ki, bizlərin taleyinə belə azad,qadın-kişi hüquqlarının bərabər olduğu bir zamanda yaşamaq qismət olub.Ailəni dolandırmaq üçün kişi əgər zəhmət çəkirsə, səhər gedib, axşam gəlirsə, sizlər də (işləməyən evdar xanımlar) onun övladının qayğısını çəkirsiniz və evə gələndən sonra onun istirahətinə şərait yaradırsınız. Ona görə də özünüzü onlardan asılı və "hazıryeyən" hesab etməyin!
XƏBƏR LENTİ
Almaniyada keçirilmiş konsertdə "Sarı gəlin" erməni mahnısı kimi təqdim edilib
Bu gün hava necə olacaq?
Cemli peçenye (foto resept)
Ermənilər ATƏT-i saymadılar: atəş açıldı
Tüklərdən qozla xilas olun
Karamelli makaron (foto-resept)
Abort qadağan edildi
Azərbaycanda karantin rejimi yenidən yumşaldıldı-RƏSMİ
Günün ulduz falı - 01.02.2014
Azərbaycanda minlərlə yeni İŞ YERİ AÇILACAQ
Azərbaycanda "donuz qripi" xəstəliyi qeydə alınıb?
Alimlərə şad xəbər
2012-ci ilin idman ayaqqabıları və cins modelləri
Yaqut daşı
Çiyələklə dişlərinizi ağardın!
İlham Əliyev Rəcəb Tayyib Ərdoğana başsağlığı verib
Ali məktəblərin statuslarının müəyyənləşdirilməsi zamanı tələbə qəbulu göstəriciləri də nəzərə alınacaq
Vətən müharibəsində şəhidlik zirvəsinə ucalan xanəndə - VİDEO
Uşaqların riyazi aləmi və barmaq oyunları
Elmar Məmmədyarov Minsk qrupunun həmsədrləri ilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli yollarını müzakirə edib
Sarı it ili kimlər üçün DÜŞƏRLİ OLACAQ?
Dadlı əl işlərim (2)
Kağız güllər
Ağıllı qadın
Vampirlər həqiqətən də mövcud olublarmı? (FOTO)
Merlin Monronun morqdakı şəkilləri hanı?-FOTO
Dollar kreditlərinin taleyi ilə bağlı qərar
Aynada özümüzə baxırıqmı?
Türkiyənin baş naziri Azərbaycana rəsmi səfər edəcək
Şeyma Subaşı bu dəfə də belə FOTO paylaşdı
Un və çörəyin qiyməti endirildi
Quran öyrənib ölümdən qurtuldular
Muratla Hande barışdı
Bu günün hava proqnozu
"100 min mənim üçün qoz-fındıq puludur"
Ailələrin dağılmasının daha bir SƏBƏBİ açıqlandı
Neslihan:"Qorxularımla üzləşirəm"
Hər iki filmin gəliri 1 milyard dolları keçdi
Onlar xoşbəxt oldularmı?
Günün qoroskopu: əsas məsələ...
Yapon alimlərindən COVID-19-un müalicəsində YENİ KƏŞF
Makiyajdan istifadə etməyən 55 yaşlı aktrisa DİQQƏT Çəkdi-FOTO
Azərbaycanda avtomobil kirayəsi neçəyədir?
Günün qoroskopu: Pozitiv gündür!
Baş infeksionist məktəb və universitetlərin bağlanması məsələsindən danışdı
Messi ildə azı 18 milyon avro qazanacaq
Milyarderlərin hesabını ələ keçirib 200 min qazandılar
Etik qaydaları pozan aparıcıların adları AÇIQLANDI
“WhatsApp” da bunu edə bilməyəcəksiniz
Yaddaşınız zəifdir? Çarə var
- ŞƏRHLƏR