Qadın anlayışı Şərq aləmində "bir od" olmuşdur ki, ona əl vurmaq barıta əl vurmaq kimi xətalı hesab edilmişdir.
Məqalələrin birində deyilir ki, guya sovet hakimiyyəti qurulana kimi cəmiyyətdə və ailədə qadınların rolu adi bir qul,bir kölə rolundan qabağa getmirdi.Qızın doğulması ailə ücün bədbəxtlik hesab olunurdu,cünki "qız yükü - duz yükü" idi, "qız özgə çırağl yandırırdı", "qız qazanc itirir,qazanc gətirimirdi" "saçı uzun,ağlı gödək" idi.Buna görə də Qızbəs,Bəsdi,Oğlangərək, Qıztamam kimi adlar qoymaq çox qız doğulan ailələrdə adət şəklini almışdı.Ailə başçısı, ər həyat yoldaşını öz adı ilə çağırmağa utanır ,yalnız başqalarının yanında deyil,həmçinin dar ailə çərçivəsində də belə onu "ayə, ay adam" deyə səsləyir, "uşaqların anası","külfət" ,"ev adamı" və s. adlandırırdılar. Qadına mənliyi belə unutdurulur,ata evində ixtiyarı atada,ər evində ərinə çatırdı.Onun "mən" kəlməsi ilə doğulduğu gündən əlaqəsi kəsilirdi, onun əvəzində düşünür, onun əvəzində qərar verirdilər. Rəyi soruşulmadan ərə verilir,onun üçün "ər bir,Allah da birdir", "ər başının sahibi" idi. Hər bir şeyin, malın sahibi olduğu kimi, qadının da sahibi əri idi. Ona "filankəsin qızı" , "filankəsin arvadı" deyilirdi.
Amma mənim fikrimcə, bütün bunlar hər hansı hakimiyyət qurulana kimi deyil, ondan sonra da var idi, qismən də olsa qalmışdır.Qadın zəif olduğu üçün özünü qoruya, dolandıra bilməzdi ,yaşadana, müdafiəçiyə ehtiyacı var idi.Bu anlayışa gorə qadın həmişə bir idarə edənə möhtacdır.Onu ata evində ata,ər evındə ər idarə etməlidir.Hələ dahi şairimiz Füzuli qız-qadın tərbiyəsini Leylinin anasının dili ilə canlandirmişdir.
Gözdən gərək olasan nəhan sən
Ta demək ola sənə ki,cansan
Oğlan əcəb olmaz, olsa aşiq!
Aşiqlik işi qiza nə layiq?
Qadının elmə,maarifə olan həvəsini öldürmək üçün ona yazmaq,oxumaq yasaq edilirdi.Əlbəttə, yaxşı ki, bu çürük fəlsəfə öz mahiyyətini itirdi.Bütün bu geridə qalmış fikirlərin hamısının arxasında İslam dininin olduğunu deyirdilər və bizi dinimizə qarşı çıxmağa təhrik edirdilər.Amma əksinə, müqəddəs kitabımız olan Qurani-Kərimdə də qadın azadlığından və qadınla kişinin eyni hüquqa malik olmalarından danışılır.Hələ C.Məmmədquluzadə "Şərq qadını" məcmuəsində qadının ictimai həyatda özünə ləyaqətli mövqe tuta biləcəyinə inanmış,ona tərbiyə verməyi ,onu işıqlı dünyaya çıxarmağı tələb etmişdir.Azərbaycan ziyalılarindan birisi Rəşidbəy Əfəndiyev yazırdı ki,qadını qul kim tərbiyə etmək və elmdən bixəbər saxlamaq gələcək nəsli fəakətə sürükləyir, hər bir millətin xoşbəxtliyi və səadəti qadınlarının savadlanmasından asılıdır.
Rus yazarı Çernışevski demişdir: "Qadın təbiətən nə qədər sadiq, güclü zəkalı olmuşdur.Lakin cəmiyyət bu zəkadan istifadə etmir,onu rədd edir,onu boğur,halbuki, bu zəka rədd edilməsəydi, əzilməsəydi, fəaliyyət göstərərdi.Bəşər tarixi onda qat-qat artıq sürətlə inkişaf edərdi.Yaxşı ki, cəmiyyətimizdə belə məntiqli,geniş düşüncəli insanlar olub və mərhələ-mərhələ qadına qarşı baxışlar, düşüncələr dəyişib.Azərbaycan qadını sübut etdi ki, heç də qadın zəif,aciz bir məxluq deyil.Müdrik babalardan qalan bir deyim gerçək oldu: "Aslanın erkəyi ,dişisi olmaz". Kəndlərdə ana ağbirçək sayılmışdır, onun məsləhətini dinləmiş, o içəri girəndə ayağa qalxmışlar, ana "qan qaytaran" olmuşdur.İndiki zamanda qadınlar nəinki öz sözlərini evdə,ailədə, hətta tribunalardan da deyə bilir. Bu, böyük qələbə,dirçəliş deyilmi? Şükürlər olsun ki, qadınlarımız ana olmaları ilə yanaşı, yazıçıdırlar,şairdirlər,həkimdirlər,jurnalistdirlər,ən nəhayət, xalqı təmsil edən millət vəkilidirlər. Hətta məktəbdə müəllimlərin çoxu da qadınlardır! Vaxtı ilə zəif hesab olunan qadın indi məhkəmə salonlarında hakimlik edir və qanunlar qəbul edir. Güclü nəslin nümayəndəsi olan bəzi kişilər həyatın keşməkeşli yollarında zəiflik və acizlik göstərib, cinayətkarlığa əl atır.Bax, onda qadın ona hökm oxuyur.Yaxşı ki, bizlərin taleyinə belə azad,qadın-kişi hüquqlarının bərabər olduğu bir zamanda yaşamaq qismət olub.Ailəni dolandırmaq üçün kişi əgər zəhmət çəkirsə, səhər gedib, axşam gəlirsə, sizlər də (işləməyən evdar xanımlar) onun övladının qayğısını çəkirsiniz və evə gələndən sonra onun istirahətinə şərait yaradırsınız. Ona görə də özünüzü onlardan asılı və "hazıryeyən" hesab etməyin!
XƏBƏR LENTİ
Mən arıqladım!
İstirahət günü Bakıda hava necə olacaq?
Eyfel qülləsi güllə keçirməyəcək
Acunun “Exxen”i ümidləri doğrultmadı
Doğma övladları üçün darıxan torpaq – VİDEO
Qat-qat xəmirdən bezeli burma (foto resept)
Emin Ağalarovun restoranı açıldı-FOTO
Bakıda çin malları brend adı ilə satılır:12 manatlıq geyim 68 manata
Rənglərə görə xarakter testi
Qəbiristanlıqda şok olay: tabut boş çıxdı
"Burada hər adama 1000 dollar ödəyirlər" - Facebook-un sahibi yazdı
Rusiya COVID-19 peyvəndini uşaqlar üzərində sınayacaq - RƏSMİ
Smartfonda istənilən insanı izləmək mümkündür
Bakıda köhnə mənzillər ucuzlaşıb
Beyin silkələnməsinin diaqnostikası üçün yeni test hazırlanıb
İt sahibini ölümdən qurtardı
Qəbiristanlıqlarla bağlı yenilik
“Ermənilər saçlarımdan tutub sürüyəcəklərini deyirdilər”
Moskvada 55 illik rekord təkrarlandı
102 yaşında doktor oldu
Honkonqda koronavirusun “super yayılması” aşkarlandı
Həkim qədər təsirli 26 meyvə və tərəvəz (3)
Çox yemək yedikdə bədəndə baş verən dəyişiklər
Türk serialları ölkəyə nə qədər gəlir gətirib? - Fantastik rəqəm
Holland pendirli spagetti (foto resept)
Xülyalarla yaşayan zavallılar
Əməkdar artist xəstəxanaya yerləşdirildi
Esra Erol canlı yayımda koronavirus xəbəri aldı
Alimlər açıqladı: 2030-cu ildə müsəlmanlar 36 gün oruc tutacaq
Azərbaycanda sutka ərzində daha səkkiz nəfər koronavirusdan öldü: Yeni yoluxma faktı qeydə alındı
Barak Obama peşman olub
Qadınlar rəssamların gözü ilə
Hansı bürcdən olan kişi daha sədaqətlidir?
Ali Baş Komandandan əhaliyə müraciət: “Şəhidlərin qanı yerdə qalmayacaq”
Bakıda Xocalı soyqırımının qurbanlarının xatirəsi yad olunur - FOTO
Kəlbəcər rayonunun Vəng kəndindən videogörüntülər - VİDEO
Şirvanda baş vermiş partlayış nəticəsində iki nəfər ölüb
Sızanaq izləri üçün maska
Kibariye borc ödəmək üçün evini satdı-FOTO
Naringinin xassələri alimləri heyrətə salıb
Gigi Hadid ilk dəfə hamiləlik şəkillərini paylaşdı
Sevgiyə baxışımızı görək!
Köklüyünə görə ayrılan əri barışmaq istəyir
Yol kənarındakı çantadan şübhələndi: Yaxınlaşanda gördüklərinə inana bilmədi
Kürək ağrısına səbəb olan vərdişlər
"Sovetski"də sökülən binalara görə kompensasiyanın maksimum həddi açıqlandı
Koronavirus qadının həyatını xilas etdi - FOTO
"Çukur" cəzalandırıldı-SƏBƏB
TQDK xəbərdarlıq etdi
Uşaqlar üçün yaz kolleksiyonu
- ŞƏRHLƏR