Elmi təcrübələr ölümün astanasından dönən bütün halların nevro-psixoloji ya da psixoloji əsaslarını ortaya qoyur.
Mütəxəssislərin fikrincə, insan ruhunun bədəndən çıxması, ölmüş yaxınlarla qarşılaşması kimi halların ölümdən sonrakı həyatın qapısının aralanması deyil, beyinin “şıltaqlığının” nəticəsidir.
İstanbulun bir qrup elm adamı insanların ölümün astanasından döndüyü anlarda yaşadıqlarının beyin fəaliyyətinin yoğunlaşmasından qaynaqlandığını bildirirlər. Edinburg Universiteti və Kembric Tibbi Tədqiqatlar Birliyinin mütəxəssisləri bu mövzuda indiyədək aparılan araşdırmaları bir daha nəzərdən keçirtdi.
BBC-nin Türkcə xəbərlərə görə tədqiqatçılardan olan Dr. Caroline Watt, “Beynimiz bizimlə oyunlar oynamaqda çox ustadır” deyir. Ölümün astanasında hiss edildiyini təsdiqləyən təcrübələr göstərir ki, travma anında olan beyin insan bədəninin məruz qaldığı tibbi vəziyyətdəki can yandırma kimidir.Edinburg Universitetinin işçisi olan Dr. Caroline Watt, “Ölümün astanasından döndüyünü deyən insanların sənədlərini incələdiyimiz zaman çoxunun əslində ölüm riski ilə qarşı-qarşıya gəlmədiyini gördük. Lakin öldüklərini fikirləşirdilər. ” deyir. Elmin sübut etdiyi ölümə yaxınlaşma hallarının bütün tərəflərinin bioloji bir təməl olduğu bildirilir. Ölümün astanasından qayıtdıqlarını deyənlərin tez-tez işlətdikləri ifadə “öldüklərini bilmələri”dir. Lakin bu hissin digər vəziyyətlərdə də özünü biruzə verməsi qeyd edilir.
Cotard sindromu və ya “Gəzən cəsəd sindromu” kimi tanınan xəstəlik insanların özlərinin öldüklərini fikirləşmələrinə yol açır. Bunun kimi hallar ağır zədə sonrası ya da tifo və multipl skleroz xəstəliklərinin sonrakı mərhələlərində də ortaya çıxa bilər.
Bir çox adam “o biri tərəfə gedib-gəldikdə”, özünü bədəni xaricində“havada süzülən” kimi hiss etdiklərini deyir.
“Eyni hisslər yarada bilir”.İsveçrəli mütəxəssislər isə belə təcrübələrin beynin məsuliyət daşıyan, qəbul və şüur hissəsinin xəbərdar edilməsi ilə yarana biləcəyini deyirlər.
Hələ, “ucunda işıq olan tunelin” də beynin məqsədli şəkildə xəbərdarlığı ilə yarana bilər. Yerin cazibə qüvvəsindən təsirlənən G-qüvvəsində uçan pilotların bəziləri qan təzyiqinin həddindən artıq qalxması ilə ürəkkeçmələr yaşamaqla, tuneldən keçmə hissinə dala bilirlər ya da gözün görmə qabiliyyəti bir neçə saniyə itə bilər.Hətta ABŞ-da aparılan bir araşdırmada tunelin ucundakı işığı gözə yetərli qədər qan və oksigen getməməsinin səbəbi kimi də açıqlayırlar.
Xoşbəxtlik, fərahlıq, coşqu kimi hisslər isə ketamin və amfetamin kimi dərmanların təsirindən yarana bilər.
Söz gəlişi tədqiqatlarda beynin ifraz etdiyi noradrenalin adlı hormonun da müsbət hisslər, qarabasmalar və o biri dünyaya gedib-gəlmə ilə əlaqəli duyğuları da yarada biləcəyi təsdiq olundu. Təfəkkür Elmləri Jurnalında (Trends in Cognitive Science) dərc olunan məqalədə mütəxəssislərin fikrincə, “Bütün bu elmi təcrübələr ölümün astanasından qayıtma hallarının Nevro-psixoloji və ya psixoloji təməllərinin olduğunu düşündürür”.Nyu-York əyalət Universitetindən Dr.Sam Parnia isə yalnız ölüb-dirilmə hissinin deyil, xoşbəxtlikdən depressiyaya qədər bütün duyğuların beyin süzgəcindən keçdiyini yazır.
“Beyində bunlardan məsul olan sahələri tapmaq, ya da eyni hissi yarada bilmək təcrübənin həqiqi olmadığı mənasını vermir. Əks halda eşq, xoşbəxtlik və depressiya da gerçək deyil, demək lazım idi” deyir. Parniyaya görə “bir çox adam da beynin işləmədiyi (ürək böhranı kimi) anlarda bir şey gördüyünü izah edir. Bunları sırf beyin ilə açıqlamaq mümkün deyil.” Parnia, “yaşayanlar baxımından gerçək görünən bu cür ölümün astanasından dönmə halları bizlər üçün də ölümün necə bir şey olduğuna dair ipucu verir ”deyir.
XƏBƏR LENTİ
Miqrant fəlakəti: Avropa gələnlərə qəzəblənib
Qozlu bükmə (foto resept)
XƏBƏRDARLIQ: Dolu düşəcək, qar yağacaq
Hava haqqında - 29.12.2013
"Bax, o qadın özü barədə nə fikirdədi?.."
"Dərdimiz Hadisə deyil" - Işın Karaca etiraz etdi
Putinə SUİ-QƏSD edildi
Arda Ankarada törədilən terrorla bağlı dünya liderlərinə səsləndi
Süd verən analar üçün
E.ə. II minilliyin sonu-I minilliyin əvvəllərində Azərbaycan-1
Bakının bu qəsəbəsində su olmayacaq
Saç rənginizi nə müəyyənləşdirir
Həftə ərzində 1.5 kq çəki itirin
Bu il Azərbaycanda 331 nəfər qidadan zəhərlənib
Koronavirus testlərinin götürülməsi səlahiyyəti poliklinikalara verilib? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Bizdən heç soruşan da yoxdur ki, sürüşmə sahələrində ev tikmək olar, ya olmaz - ETSN
300 azərbaycanlı tələbəyə şad xəbər
Meqan Markl doğum evinə getməyəcək-SƏBƏB
Qafqazda yeni müharibə təhlükəsi
2012-ci ilin hamilə paltarları
Şevçenko "Milan"a qayıda bilər
Biskotti (foto resept)
Bakıda qısamüddətli yağış gözlənilir
Qar YAДћACAQ?
İsraildə yaşayan alimimiz vəfat edib
Azərbaycanın qarlı libasından ürəkaçan görüntülər
74 yaşlı misirli futbolçu rekorda imza atdı
Kraliça II Elizabet Azərbaycan Prezidentinə məktub yazdı
Marsili sindromu: ağrı hiss etməyən ailə
Yeni çanta dəbi
Uğur əldə etməyin asan yolları
Hərbçimiz 27 il sonra Füzulidəki doğma evini ziyarət edib - VİDEO
Aslı Enverin paylaşımı HEYRƏTLƏNDİRDİ - FOTO
“Qarabağ”ın təmsilçiləri Allahverdi Bağırovun məzarını ziyarət edib
Vanilli tort (foto resept)
Türkiyənin ilk milli qırıcı təyyarəsi 2023-cü ildə uçacaq
Qızıldan sıçrayış bahalaşma
Azərbaycanı gözləyən təhlükə ilə bağlı
Demet Akalın səhnə geyimi ilə diqqət çəkdi-FOTO
"Made in Azerbaijan"ın gücü var
İt internet ulduzuna çevrildi - FOTO
Ətir necə seçilməlidir? (1)
Ermənistanın bizdən öndə olduğu siyahı
Uşaq ensiklopediyası
Resirkulyasiya mərkəzi
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Serdar Ortaçdan qəribə açıqlama
Görünməz olmağı bacaran heyvanlar
Günün qoroskopu: şəxsi münasibətlərdə dəyişikliklərə hazır olun
Kasilyas etiraf etdi
- ŞƏRHLƏR