Elmi təcrübələr ölümün astanasından dönən bütün halların nevro-psixoloji ya da psixoloji əsaslarını ortaya qoyur.
Mütəxəssislərin fikrincə, insan ruhunun bədəndən çıxması, ölmüş yaxınlarla qarşılaşması kimi halların ölümdən sonrakı həyatın qapısının aralanması deyil, beyinin “şıltaqlığının” nəticəsidir.
İstanbulun bir qrup elm adamı insanların ölümün astanasından döndüyü anlarda yaşadıqlarının beyin fəaliyyətinin yoğunlaşmasından qaynaqlandığını bildirirlər. Edinburg Universiteti və Kembric Tibbi Tədqiqatlar Birliyinin mütəxəssisləri bu mövzuda indiyədək aparılan araşdırmaları bir daha nəzərdən keçirtdi.
BBC-nin Türkcə xəbərlərə görə tədqiqatçılardan olan Dr. Caroline Watt, “Beynimiz bizimlə oyunlar oynamaqda çox ustadır” deyir. Ölümün astanasında hiss edildiyini təsdiqləyən təcrübələr göstərir ki, travma anında olan beyin insan bədəninin məruz qaldığı tibbi vəziyyətdəki can yandırma kimidir.Edinburg Universitetinin işçisi olan Dr. Caroline Watt, “Ölümün astanasından döndüyünü deyən insanların sənədlərini incələdiyimiz zaman çoxunun əslində ölüm riski ilə qarşı-qarşıya gəlmədiyini gördük. Lakin öldüklərini fikirləşirdilər. ” deyir. Elmin sübut etdiyi ölümə yaxınlaşma hallarının bütün tərəflərinin bioloji bir təməl olduğu bildirilir. Ölümün astanasından qayıtdıqlarını deyənlərin tez-tez işlətdikləri ifadə “öldüklərini bilmələri”dir. Lakin bu hissin digər vəziyyətlərdə də özünü biruzə verməsi qeyd edilir.
Cotard sindromu və ya “Gəzən cəsəd sindromu” kimi tanınan xəstəlik insanların özlərinin öldüklərini fikirləşmələrinə yol açır. Bunun kimi hallar ağır zədə sonrası ya da tifo və multipl skleroz xəstəliklərinin sonrakı mərhələlərində də ortaya çıxa bilər.
Bir çox adam “o biri tərəfə gedib-gəldikdə”, özünü bədəni xaricində“havada süzülən” kimi hiss etdiklərini deyir.
“Eyni hisslər yarada bilir”.İsveçrəli mütəxəssislər isə belə təcrübələrin beynin məsuliyət daşıyan, qəbul və şüur hissəsinin xəbərdar edilməsi ilə yarana biləcəyini deyirlər.
Hələ, “ucunda işıq olan tunelin” də beynin məqsədli şəkildə xəbərdarlığı ilə yarana bilər. Yerin cazibə qüvvəsindən təsirlənən G-qüvvəsində uçan pilotların bəziləri qan təzyiqinin həddindən artıq qalxması ilə ürəkkeçmələr yaşamaqla, tuneldən keçmə hissinə dala bilirlər ya da gözün görmə qabiliyyəti bir neçə saniyə itə bilər.Hətta ABŞ-da aparılan bir araşdırmada tunelin ucundakı işığı gözə yetərli qədər qan və oksigen getməməsinin səbəbi kimi də açıqlayırlar.
Xoşbəxtlik, fərahlıq, coşqu kimi hisslər isə ketamin və amfetamin kimi dərmanların təsirindən yarana bilər.
Söz gəlişi tədqiqatlarda beynin ifraz etdiyi noradrenalin adlı hormonun da müsbət hisslər, qarabasmalar və o biri dünyaya gedib-gəlmə ilə əlaqəli duyğuları da yarada biləcəyi təsdiq olundu. Təfəkkür Elmləri Jurnalında (Trends in Cognitive Science) dərc olunan məqalədə mütəxəssislərin fikrincə, “Bütün bu elmi təcrübələr ölümün astanasından qayıtma hallarının Nevro-psixoloji və ya psixoloji təməllərinin olduğunu düşündürür”.Nyu-York əyalət Universitetindən Dr.Sam Parnia isə yalnız ölüb-dirilmə hissinin deyil, xoşbəxtlikdən depressiyaya qədər bütün duyğuların beyin süzgəcindən keçdiyini yazır.
“Beyində bunlardan məsul olan sahələri tapmaq, ya da eyni hissi yarada bilmək təcrübənin həqiqi olmadığı mənasını vermir. Əks halda eşq, xoşbəxtlik və depressiya da gerçək deyil, demək lazım idi” deyir. Parniyaya görə “bir çox adam da beynin işləmədiyi (ürək böhranı kimi) anlarda bir şey gördüyünü izah edir. Bunları sırf beyin ilə açıqlamaq mümkün deyil.” Parnia, “yaşayanlar baxımından gerçək görünən bu cür ölümün astanasından dönmə halları bizlər üçün də ölümün necə bir şey olduğuna dair ipucu verir ”deyir.
XƏBƏR LENTİ
Evi yananlara ev veriləcək
İncə təmizliklər
Azərbaycanda 28 May - Respublika Günü qeyd olunur
Möhtəşəm qadınlar
Qatıqla hazırlanan üz maskaları
Ermənilərin Xankəndidən qaçmasının görüntüləri yayıldı - VİDEO
Uşaqlarınızı daha yaxından tanıyın
Köhnə geyimləri təzələyək
"ASAN xidmət"dən möhtəşəm yenilik
Günün qoroskopu: Cəsur olun, cəsarətli qərarlar verin!
Azərbaycan kəndində ilk
İspanaqlı smoothie (foto resept)
Azərbaycanlı pəhləvan hər kəsi heyrətləndirdi-FOTO
Şotlandiya Avropada ən savadlı ölkədir
İş masası arxasında yemək vərdişi ölüm riskini artırır
Ermənistanda savaş başladı
Qazax, Ağdam və Tərtərdə şiddətli atışma
Bərən Saatın seçilmiş geyimləri
Acundan AÇIQLAMA-FOTO
Selena Gomez Tarkanın fanatı imiş - FOTO
Günün qoroskopu: qəfil gəlir ola bilər
Kök polislər işdən çıxarılır
Rihanna kirayə tutduğu evə 60 min ödəyib-FOTO
İlk qar kristalı fotoaparatının yaradıcısı
Koronavirusun vətəni Hindistan imiş?
Adel 45 kq arıqladıqdan sonra ilk dəfə-FOTO
QALİB SEÇİLDİ - "Şah əsərim"
Sevgi dilənçiləri
Parfüm: saxta məhsulu necə tanımalı
Məşhur modelyerin dəfiləsinə heç kəs gəlmədi-SƏBƏB
“İnstaqram”da Yenilik!
Aleyna 1 milyon qazandı
Ozan Güvən qalmaqalı daha da böyüdü-FOTO
Azərbaycanda bu şəxslərin də sərbəst hərəkətinə icazə verildi - QAYDALAR
HAVA necə olacaq?
Öləcəyini öyrənən qadın 102 kq arıqladı - FOTO
Məktəblərdə pozuntular aşkarlandı - RƏSMİ
İnsanı yavaş-yavaş məhv edən stress
Gülməli heyvanlar
Mehriban Əliyeva Parisdə Azərbaycan və Fransa güləşçilərinin yoldaşlıq görüşünü izləyib
Abituriyentlərə son xəbərdarlıq
Təbii dəri təmizləmə üsulları
Toyuq ətinin faydalarını bilirsinizmi?
"Real" - "Atletiko": Derbi hansı kanalda?
Art terapiya
Ermənini məğlub edən güləşçi: "Hələ belə dəstək görməmişdim"
Yaponiya Putinə dəvəti geri çağırdı
Kombi və radiatorlar ucuzlaşdı
2013-2014-cü ilin ziyafət saç düzümləri
Hava haqqında
- ŞƏRHLƏR