"Bəzən tərs düşünməkdə də fayda vardır" - deyib Böyük İsgəndər. Yaxud da, "50 milyon insanın axmaqcasına bir şeyin doğru olduğunu israrla iddia etməsi, o şeyin doğru olduğu anlamına gəlməz" - deyib İngiltərə yazıçısı Uilyam Somerset Moem.
Bu fikirlər, sizə nəsə dedi? Yoxsa, bir anlıq beyniniz qarışdı? Xətasız düşünmənin nə olduğunu bilirsinizmi?
Elə isə öyrənək.
Xətasız düşünmə, adətən çoxluq təşkil edən insanların adət etmədiyi, vərdiş halına gətirmədiyi bir düşüncə tərzidir. Məsələn, biz biliklərimizi gözümüzdə böyüdərik, nəinki onu kiçildərik. Yaxud da, bizlər üçün bir şeyi itirmək məsələsi meydana çıxdıqda, daha tez cəhd göstərib hərəkətə keçərik, nəinki bir şeyləri qazanmaq məsələsi yarandıqda.
Daha ətraflı izah üçün xətasız düşünmənin bir neçə nümunəsini təqdim edim.
1. Batacaq xərc anlayışı
İki misal:
a) Bir rəfiqəm problemli ailə münasibəti yaşayırdı. Yoldaşı onu yenə aldatmışdı. Rəfiqəm hər dəfə kişinin sədaqətsizliyini yaxaladıqda kişi peşmanlıq içində geri dönür və əfv diləyirdi. Belə kişi ilə münasibətlərə davam edilməsi mənasız hala gəlsə də, rəfiqəm hər səfərində yumşalırdı. Bir dəfə yenə bu haqda mövzunu açdıqda səbəbini belə açıqladı: "Bizim münasibətlərə o qədər hiss və enerji sərf etmişəm ki, onu indi tərk etmək yanlış olar". - Batacaq xərc anlayışı
b) Bir şirkətin reklam kampaniyası 4 aydır davam edirdi. Büdcəyə baxıldıqda işlərin heç də uğurlu getmədiyi göz önündə idi. Reklam müdirinə nə edəcəyini soruşanda cavabı: "Bu kampaniyaya o qədər çox pul xərcləmişəm ki, indi dayandırsaq, hər şey boşa gedər". - Batacaq xərc anlayışı.
2. Plasebo düyməsi
"Plasebo düyməsi nədir" deyə sual versəm, yəqin ki, cavabınız belə olar: "Yolu keçə bilmək üçün düyməyə basıb yaşıl işığın yanmasını gözləmək üçündür". Əslində bu düymənin funksiyası onun üçündürmü? Əlbəttə, xeyr. Belə düşünmüş olsaq yanılarıq. Bu düymənin basılmasının işıqların yanmasına heç bir təsiri yoxdur. Sadəcə. insanların situasiyaya nəzarət etmək illüziyasını yaratmaq üçündür.
3. Borcluluq təzyiqi
Əslində belə ifadə olunur: "Mən sənə kömək edərəm, sən də mənə". Misal çəkək. Bir ailə sizi evinə yeməyə dəvət edib. Ailəni çoxdan tanıyırsınız, amma yaxın münasibət qurmamısınız. O anda ağlınıza yaxşı bir bəhanə gəlmədiyi üçün dəvəti qəbul edirsiniz. Axşam şam yeməyinə gedirsiniz. Ancaq orda olduğunuz müddətdə darıxmağa başlayırsınız. Hiss edirsiniz ki, sizə uyğun atmosfer deyilmiş. Bunun üstündən bir neçə ay keçir və siz də eyni zamanda onları evinizə dəvət etmək məcburiyyəti hiss edirsiniz. Beləliklə, borcluluq təzyiqi sizə iki cansıxıcı axşam bahasına başa gəlir. İnsanların arasında məhz bu borcluluq təzyiqindən təkrar-təkrar görüşmələr və ya hədiyyə bağışlanmaları halları yaşanır.
XƏBƏR LENTİ
Kremli rulet(foto resept)
"Bank of Baku" Android və iPad üçün mobil əlavələrini işə saldı!
Toxuduqlarım
Ekoloji çirklənmə və bədbinik
Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü Argentina mətbuatında
Bədənə görə şalvar seçimi
Xoşbəxt ailə qurmaq
Antiterror əməliyyatlarında erməni xüsusi təyinatlıları məhv edildi
Ramil Səfərovun öldürdüyü erməniyə abidə qoyuldu
Tək qalmağın gözəlliyi
Gürcüstanda qəza: Azərbaycan səfirliyinin birinci katibinin qızı xəsarət alıb
Armud şirəsinin faydaları
Hələ belə toy görünməyib
Hava haqqında
Qadın.Net salatı (foto resept)
Külək nə vaxt dayanacaq?
Türkiyədə matəm elanı
Azərbaycanda əhalinin dolanışığı qonşu ölkələrlə müqayisədə qənaətbəxşdir
Britaniyada yeni referendum istənilir
Azərbaycanlılar Hellouini qeyd etməlidirlər?
Çingiz "Eurovision" dakı çıxışından danışdı - VİDEO
Dəbli pencəklər
Yeməyin müstəhəbbatı hansılardır?
3 günə ağ dişlərə qovuşun
"Ərazi bütövlüyümüzü güzəştə getməyəcəyik" - Elmar Məmmədyarov
Nə etməli?
Alimlərdən QORXUNC XƏBƏRDARLIQ
Hava haqqında
İşıq saçan bitki ixtira edildi
Azərbaycanlı generala həsr edilmiş film göstəriləcək
Tramp Meqan Marklı təhqir etdi?-FOTO
Günün ulduz falı - 25.10.2013
Günün qoroskopu: istənilən məsələnin həlli çətinləşir
Avropanın ən ucuz şəhəri seçilib
Daxili sülh üçün sakitləşdirici texnikaları
Demet Akalın yenə tənqid olundu-SƏBƏB
Bu günün tarixi (18.05.2014)
Uşaqlara oxumaq həvəsinin aşılanması
Hərbçi diplomunu 83 ildən sonra aldı
Ahmet Kural evlənir - FOTO
Dünyada bu dillər yox olacaq
Hələ bu cür toy dəvətnaməsi olmamışdı-FOTO
Tələbə qız bir ilə 90 kq arıqladı
Ərdoğanı güldürən uşaq
Günün qoroskopu: həftənin ən anlaşılmaz günüdür
Azərbaycanda ilaxır çərşənbəsi qeyd edilir
Bu vitaminin yoxluğu da dərddir, çoxluğu da
“Eurovision 2015”in qalibi kimdir?
Rusiyanın Birinci kanalının Azərbaycandakı seçkilərlə bağlı repotajı
WhatsApp-la bağlı sirr açıldı
- ŞƏRHLƏR