Hidroadenit Suppurativa; HS apokrin tər vəzilərinin tez-tez təkrarlanan iltihab xəstəliyidir. Xalq arasında köpək məməsi xəstəliyi olaraq da bilinir.
Dəridə ekrin, apokrin və sebaseoz vəzi adı verilən üç ayrı tip vəz vardır. Apokrin tər vəziləri tər vəzi olaraq adlandırılmaqla birlikdə əsas vəzifələri bədən istiliyini tənzimləməsi deyil. İnsana xas qoxunun əmələ gəlməsini təmin edirlər. Bədənimizdə ekrin tər vəzilərinə görə daha az sayıdadır. Əsas qoltuq altı, məmə və göbək dəliyi ətrafı, qulaq arxası, bud və qasıqda vardır. Bu vəzilərin kanalları birbaşa dəriyə çıxışı yoxdur.Sebase vəz kanalının dərhal üzərində pilosebase birgə kanala açılır. Yetkinlik dövrünə qədər işləməyən bu vəzilər hormonların təsiri=
aktiv hala gəlir. Bu vəzilərin xəbərdarlıqdan sonra 15 saniyədə ifrazat başlayır ancaq təkrar ifrazatı üçün uzun bir müddət gözlənilməsi lazımdır. İnsana xas olan qoxu tərkibindəki amonyak, yağ turşuları və hidroksi turşulara bağlı olaraq ortaya çıxır. Bunlarda tər ilə birlikdə dəri səthinə çıxdıqları zaman dəri üzərindəki bakteriyalar tərəfindən parçalanması ilə ortaya çıxır.
HP apokrin vəzilərin olduğu vücud bölgələrində tez-tez təkrarlayan və uzun müddətli apsesslər,apsesslərin dəri səthinə çıxdıqları kanallar və zamanla dəridə pis toxuma sağalmaları-skarlar ilə özünü göstərir.
HS bütün irqlərdə və etnik qruplarda bərabər olaraq görülür. Qadınlarda daha tez-tez görülməklə yanaşı kişilərdə HS sonrası perianal apsess inkişaf riski daha yüksəkdir. Ümumiyyətlə, yetkinlik ilə 40 yaşları arasında görülür. Ailədə HS xəstəliyi olması HS riskini artırır. Yeniyetməlikdən sonra daha tez-tez görülməsi isə hormonsal mənşəli ola biləcəyi fikrini dəstəkləyir. Çox kilo və siqaret istifadə edilməsinin də HS üçün bir amil ola biləcəyi irəli sürülür.
Hidroadenit Əməliyyatı
Apsess inkişaf edən xəstələrdə apsessin iynə ilə boşaldılması və sonra kortizon inyeksiyaları tətbiq edilə bilər. Xü
susilə kiçik bir bölgədə inkişaf etmiş olan HS üçün tətbiq olunur. Ancaq bu tətbiq adətən qısa müddətli yaxşılaşma təmin edər. HS-də bölgədə sinus yolları var isə bunların da cərrahi olaraq təmizlənməsi lazımdır.
Ciddi, inadkar və dərin lezyonu olan, təkrarlayan və ya şiddətli simptomları olan ya da çoxlu sinus yolu və ağzına malik xəstələrdə HS-nın yerləşdiyi bütün dəri və dəri altı toxumanın cərrahi olaraq çıxarılması və dəri grefti ilə bağlanması radikal müalicə üsuludur.
Fuad Nəzərov
XƏBƏR LENTİ
