Kompüter sistemlərinə haker hücumları getdikcə daha mürəkkəbləşərkən, Çin yeni, hakerlərin yara bilməyəcəyi kommunikasiya şəbəkəsindən istifadə etməyə hazırlaşır.
Çinin bu yeni sistemində istifadə olunan texnologiya kvant kriptoqrafiyasıdır.
Bu texnologiya ənənəvi şifrələmə üsullarından radikal sürətdə fərqlənir.
Milli.Az BBC-yə istinadən bildirir ki, Çinin Jinan şəhərində hazırlanan layihə dövlət mediası tərəfindən mühüm bir mərhələ kimi təsvir olunur.
Yeni layihə Çinin bu sahədə Qərbi qabaqlamağa başladığını göstərir.
Jinanda qurulan internet şəbəkəsinə qoşulmuş hərbiyyə, hökumət, maliyyə və energetika sektorlarını təmsil edən 200-dən çox istifadəçi hakerlər üçün əlçatmaz olan kommunikasiya xətlərindən rahat şəkildə istifadə edə biləcəklər.
Çinin kvant rabitəsi sahəsində irəliləməsi və müvafiq tətbiqləri inkişaf etdirməsi internet xətlərinin təhlükəsizliyini daha yüksək səviyyədə təmin edə bilər.
Müasir kompüter şəbəkələrində şifrələmə və elektron kilidləmə prosesləri rəqəmlər əsasında həyata keçirilir.
Kompüterlərin gücü artdıqca şifrələmə prosesi də uzanır, mürəkkəbləşir və nəticədə şifrələmə sisteminin kövrəklik dərəcəsi yaxşılaşır.
Kvant rabitəsinin iş prinsipi isə fərqlidir.
Bu zaman əvvəlcə müvafiq ünvanlı istifadəçiyə seçilmiş kvantlar dəstindən ibarət elektron açar göndərilir.
Yalnız bundan sonra şifrələnmiş məlumat göndərilir ki, məlumatı ünvanında alan istifadəçi bundan əvvəl artıq aldığı eletron açar vasitəsilə həmin məlumatı oxuya bilsin.
Potensial haker kvantlardan "yığılmış" elektron açarı yarmağa cəhd etdiyi halda həmin kvantların düzəni mütləq ya pozulacaq, və ya məhv ediləcək.
Nəticədə, sözügedən sistemə qarşı istənilən hakerlik hərəkəti, dərhal, məlumatı göndərən və məlumatı alan istifadəçilər tərəfindən aşkarlanacaq.
Bu isə, kvant texnologiyası ilə qurulan internet şəbəkəsinin hakerlər üçün "alınmaz qalaya" çevriləcəyini güman etməyə əsas verir.
Bu sahədə tədqiqatlar təkcə Çində aparılmır. Lakin yeni texnologiyanın tətbiqində, bu istiqamətdə yeni təbiqi proqramların hazırlanmasında addımlar atmağa hazırlaşan məhz Çindir.
Avstriyada Vyana Universitetinin kvant fizikası üzrə professor və bu sahənin qabaqcıl mütəxəssisi Anton Zeilinger hesab edir ki, Avropa bu sahədə Çindən geridə qalır.
ABŞ və Avropada kvant texnologiyasına əsaslanan internet şəbəkələri mövcud olsa da, onlardan yalnız elmi-tədqiqat məqsədləri üçün istifadə olunur.
Yeni məhsulun bazarı olmasa, bu layihənin investor və hökümətlər tərəfindən dəstəklənməsini təmin etmək asan olmayacaq.
Ötən il Çin, böyük məsafələrdə kvant rabitəsi texnologiyasının işini yoxlamaq üçün, kosmosa peyk göndərdi.
"Bu vəziyyətdə yeni texnologiya, bazarını özü yarada bilər", - professor Zeilinger deyir.
Həmin texnologiya Çin şirkətləri tərəfindən bazara təqdim ediləndən sonra, əsas müştəriləri çox güman ki, beynəlxalq banklar olacaq.
![](/sfiles/img/icons/news-icon.png)
XƏBƏR LENTİ
Abort qadağasına məşhur modeldən ETİRAZ-FOTO
Deniz Çakırın QALMAQALLI görüntüsü yayıldı-VİDEO
ÜST-nin Azərbaycandakı nümayəndəliyindən Rusiya peyvəndi ilə bağlı açıqlama
Oğrulardan qorunmaq üçün qəribə üsulları olan insanlar
Ziyafət üçün makiyaj və saç düzümləri
Adriana Limanın son FOTOsu diqqət çəkdi
Ağ gəlinliyi sevməyən gəlinlər
Rusiya KİV-də keçirilən sorğuda çoxluq Moskvanın Bakını dəstəkləməli olduğunu hesab edib
Xəyanət və sevgi
İlham Əliyevin “Nikkei”yə müsahibəsi ən çox oxunan məqalə oldu
"WhatsApp"-da YENİLİK!
Hərbçilərimiz beynəlxalq tədbirlərdə iştirak edəcəklər
HAVA necə olacaq?
Şəkərin 4 təhlükəli xüsusiyyəti
Bakı-2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları çərçivəsində yarışlara start verilir
Evliliyi qorumağın 8 yolu
Yay qarderobunuzu yeniləmək üçün geyimlər
Çiyələk yağının dəriyə faydası
Azərbaycan hərbçisindən çağırış - VİDEO
Azərbaycanda koronavirusdan sağalanların sayı yoluxanları üstələdi: İki nəfər vəfat etdi
Əncirli keks (foto-resept)
Cıdır düzündən Topxana meşəsinə açılan möhtəşəm mənzərənin ən yeni görüntüləri - VİDEO
İlaxır çərşənbədə hava necə olacaq?
Orduda gülənçi izlərinin axtarışı başladı
Məşhur aparıcı canlı yayımda rüsvay oldu-VİDEO
London derbisi: Yağış gözəl idi
Avroliqa: "Trabzonspor" zirvədə, Abışovun komandası səfərdə xal itirdi
Günün qoroskopu: hər şey qarşılıqlı olacaq
Milli Ordunun yaranmasından 102 il ötür...
QMİ Qazılar Şurası Qurban bayramı münasibətilə fətvР° verib
Cəbhə ilə bağlı sərəncam
Dünyanın ən qədim rəsmi
"Rusiya Azərbaycan və Türkiyəyə açıq mesaj verir"
Südəmər uşaqlarda zökəm
"Q" və "L" hərfləri ilə başlayan adların mənası
Amerikalı müğənni koronavirusdan öldü
Rus Dili dərs-16
Dilimiz - Milli Kimliyimiz
Bakılılara şad xəbər: nömrə köçürmək 10 dəfə ucuzlaşıb
Erməniləri çox qorxudan səfər
Prezident təsdiqlədi - Azərbaycanda sosial yardım bir il müddətinə təyin ediləcək
Rus qırıcıları türkmən ərazilərini bombaladı
Cazibədar xanımlar üçün
Bu gün abituriyentlər imtahan verirlər
Bu aydan hemofiliyalı xəstələrə ilkin tibbi yardım onların yaşadıqları ərazilərdə göstəriləcək
Ən son gəlinlik modelləri
Koronavirusun ilk əlaməti qızdırma deyil – Ağlınıza gəlməyəcək simptom
DİN-dən velosiped sürənlərin cərimələnməsi ilə bağlı AÇIQLAMA
Dünyanın ən böyük zanbaq xalçası
Avropanın bəxti gətirdi ki, Avropa Oyunlarını məhz Azərbaycan keçirir
![](/sfiles/img/icons/valuable-icon.png)