“İpəzor”, “Süranə” və “Geyçim”… Bu sözlər son günlər ölkənin az qala gündəmi olub desək, bəlkə də yanılmarıq. İddiaya görə, bu sözlər “şpilka”, “kupalnik”in qarşılığı olaraq Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətinə salınıb.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu son günlər sosial şəbəkədə qurum tərəfindən Azərbaycan dilçiliyinə heç bir məntiqə əsaslanmayan, eyni zamanda gülməli səslənən yeni sözlərin gətirildiyi barədə fikirlərə münasibət bildirib.
Qafqaznews.az bildirir ki, qurumdan ansprerss-ə verilən məlumata görə, son günlər xüsusilə Facebook sosial şəbəkəsində dilçiliyə birmənalı qarşılanmayan bəzi yeni sözlərin daxil olması barədə fikirlər yayılıb. Bu sözlər heç də birmənalı qarşılanmayıb.
Dilçilik İnstitutunun mətbuat xidmətinin rəhbəri Təranə Şükürlü anspress-ə açıqlamasında deyib ki, sosial şəbəkədə yayılan bu iddialar heç bir reallığı əks etdirmir:
“Bu cür sözləri ictimaiyyətə dilçi alimlər təklif etməyib, onlar İnstitutun Elmi Şurasında müzakirə olunmayıb. Sosial şəbəkədə müzakirəyə çıxarılan bu tipli sözlər müəyyən qrup insanların uydurmasıdır”.
Onun sözlərinə görə, hazırda filologiya elmləri doktoru Sayalı Sadıqovanın rəhbərliyi ilə Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti hazırlanır və qeyd edilən həmin sözlərin yeni hazırlanan lüğətə daxil edilməsi barədə söhbət getmir.
Hətta qeyd edilən sözlərdən “ilhamlanan” bəzi vətəndaşlar Azərbaycan dilinə yeni gülməli sözlər “gətirməyi” də unutmayıblar.
Nazirlər Kabineti yanında terminalogiya komissiyası sədrinin müavini, filologiya elmləri doktoru, professor Sayalı Sadoqova da bir qrup insanın müzakirəyə çıxardığı gülünc doğuran sözlərdən komissiyanın xəbərsiz olduğunu deyib. Onun sözlərinə görə, bu barədə heç bir təklif verilməyib və bu sözlər heç biri işlək olmayacaq.
“Kimlərsə özündən yeni sözlər yaratmaq istəyir. Bunu da komissiyanın adına çıxırlar. Biz bu sözləri ortaya çıxaran şəxslər barədə Ədliyyə Nazirliyinə müraciət etmişik. Həmin şəxslər barəsində hüquqi tədbir görüləcək. Dilimizə daxil olan yeni sözlərin qarşılığının tapılması işi ilə bağlı hər sahənin öz mütəxəssisləri məşğul olur. Məsələn, yeni daxil olan termin fizikaya aiddirsə, yeni sözün tapılması ilə fiziklər məşğul olur. Bunun üçün bizim 16 komissiyamız var. Termini mütəxəssis yaratmalıdır, vətəndaş yox. Ona görə də, söz hazırlanarkən mütəxəssisin rəyi önəmlidir, vətəndaşın yox. Sözün bütün əlamətləri yeni yaranan sözdə öz əksini tapmalıdır”.
S.Sadıqova yeni sözlərin yaradılması ilə bağlı komissiyaya çoxsaylı müraciətlərin də daxil olduğunu deyir. Məsələn, vətəndaşlar müraciət edir ki, günəşin adını niyə “günəş” qoymusuz? O, 24 saat dolandığı üçün adını “dolanan” qoyaq. “Təbii ki, bu baş verə bilməz. Yaxud da “bucaq” sözünün “künc” sözü ilə əlavə edilməsi ilə bağlı da çoxsaylı müraciətlər daxil olur. Axı riyazi termin olan “bucaq” sözünü “künc” sözü ilə əvəz etdikdə çətinlik yaranır. Məsələn, “altıbucaq” yerinə, “altıkünc” sözü çətin səslənir”.
Qeyd edək ki, terminlər lüğətinin 2-ci hissəsi noyabrda işıq üzü görəcək. Hələlik həmin lüğətə nə qədər və hansı sözlərin daxil olunacağı bilinmir. Ancaq o bəllidir ki, bu lüğətdə gülüşə səbəb olan “geyçim”, “süranə” kimi olmayacaq.
anspress.com
XƏBƏR LENTİ
Şahzadə Harri və Meqanın otel xərcləri heyrətləndirdi-FOTO
Moskvada koronavirusdan ölənlər fərqli formada dəfn ediləcək
Engin Akyürek
Şorqoğal (foto-resept)
"Bakı Metropoliteni"ndən sərnişinlərə sürpriz
Enerjimizi boş yerə xərclədiyimiz 3 hal
O uşaqları çəllək-qatarda məktəbə aparır - VİDEO
Məşhur aktrisa pərəstişkarını həbs etdirdi-SƏBƏB
Leysan qiymətlərə də təsir etdi
Yumurtanı suda yuyaraq istifadə edənlərin DİQQƏTİNƏ
Salatların bəzədilməsi
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva bir aylıq əməkhaqlarını Silahlı Qüvvələrə Yardım Fonduna ianə ediblər
Di Kaprio Kendal Cenner ilə sevgilidir? - FOTO
Xoşbəxtlik bizim içimizdədir
Azərbaycan Braziliyada keçirilən Uşaq əməyi üzrə III Qlobal konfransda təmsil olunub
Qışı sevmək üçün 15 səbəb
Qozlu qurabiyə(foto resept)
Ofisiant qıza 1700 dollar bəxşiş verildi - FOTO
Kino xadimlərinə pul mükafatları veriləcək - SİYAHI
Ağız sağlığını qoruyan 10 məsləhət
Dəbli alçaqdabanlı çəkmələr
Uşaqların üzünə boya çəkməyin!
Tayvan eyni cinslilərin nikahına icazə verdi - Asiyada ilk
Bəşər Əsəd Suriyada kimyəvi silahın tətbiq edilməsində öz iştirakını inkar edir
Mahsun Kırmızıgül qızının FOTOsunu paylaşdı
Kəpənək qalstuklarının tarixcəsi
Paltar Yumanın İncəlikləri
Memarlıq festivalı
Velosipedçilərimiz yarışa çıxır
Fərqli geyim kombinasiyaları
MANTI (foto resept)
Ölən insanların Facebook hesabına çarə tapıldı
Çağatay və Hazal Kaya yenidən birlikdə çəkiləcək-FOTO
Nanə yağı ilə artıq çəkidən xilas olun
Dekabrın 22-də nə baş verəcək?- Hamı bu tarixi gözləyir - VİDEO
Burak və Fahriyənin toyundan FOTO-lar
"Sabah" bizdən üzr istədi
"Payız uşaqları"nda bu xəstəlik daha çox olur
"Qarabağ"dan möhtəşəm uğur
Ordu əks-hücuma keçir
Şahzadənin nişanlısı DODAQ UÇUQLADAN ziyafət libasinda - FOTO
Zərifə Əliyevanın doğum günüdür
Çin tibbinə görə gecə oyandığınız saatın gizli mənası
Xanımlar üçün güşə
Ezgi Mola sevgilisinə sataşdı
Virtual hədiyyə imkanı
“Küləklə sovrulanlar” filmi ekranlara qayıdır
Geyimlərdə qırmızıyla qaranın vəhdəti
Adi məhsulların gözəllikdə istifadəsi
Sabunla həll edə biləcəyiniz problemlər
- ŞƏRHLƏR