İnsan həyatı boyu mikroblardan mümkün qədər uzaq durmağa, gün ərzində əllərini yumağa, müxtəlif antibakterial gellərdən istifadə etməyə çalışır. Mikrobların yarada biləcəyi xəstəliklərin sayı-hesabı olmadığından xüsusən ətraf mühitlə
əlaqədə olduqda daha çox diqqətli olmaq tələb olunur.
Mikroblara yoluxmamaq üçün nə qədər çalışılsa da, əksər hallarda insanlar özləri də bilmədən mikroba bulaşır, üstəlik mikrobları geyim, saç, əldə evlərinə kimi aparırlar. Avtobus tutacaqları, masalar, insan əli toxunan bütün əşyalar mikrob mənbəyi sayıldığı halda bəzən insan ən böyük mikrob yuvasını elə çantasında daşıdığını da unudur. Məsələn, elə pul insanların müxtəlif viruslara yoluxması üçün ideal bir vasitədir.
Oksford Universitetinin apardığı araşdırmalara görə, bir kağız pulun üzərində 26 min, dəmir pulun üzərində 18 min mikrobun yaşaması mümkündür və bu mikroblar əldən-ələ yayıldığı üçün ilk növbədə qrip və bu kimi hava-damcı yolu ilə keçən mikrobların yayılması üçün əlverişli şərait yaradır. Maraqlı haldır ki, mikroba qarşı həssas olan insanlar belə puldan qorunmaq lazım olduğunu bilə-bilə buna əməl etmirlər. Puldan istifadədən dərhal sonra əllər yuyulmalı, yaxud antibakterial gellərdən istifadə olunmalıdır. Pulla təmasda olan əl geyimə, saça, çantaya, daim istifadə olunacaq əşyalara toxundurulmadan təmizlənməlidir. Gözə, ağıza isə qətiyyən vurulmamalıdır. Milyonlarla bakteriyanı özündə birləşdirən pullar nə üçün bu qədər mikrob yığır və hansı xəstəliklərə səbəb olur?
Həkim-infeksionist Telli Əliyevanın sözlərinə görə, pulla bir çox xəstəliklərin yayılması mümkündür ki, bunlardan ən təhlükəliləri də tif, hepatit A, dizenteriya, tüberküloz, müxtəlif parazit xəstəlikləri, bağırsaq infeksiyalarıdır. Bu xəstəliklərə yoluxan insanların 90%-i pulla təmasdan sonra əllərini yumur, gün ərzində qidadan tutmuş şəxsi gigiyenaya kimi çirkli əllərlə hərəkət edirlər. Ölkədə tez-tez yayılan qrip virusunun da bir nömrəli səbəbi pullardır: "Pul elə bir şeydir ki, insan istəsə də onu mikroblardan qoruya bilmir. Məsələ sadəcə əllərin pula toxunması deyil. Məsələn, ət satan bir insanın əti doğrayıb eyni əllə pul alması, digər bir insanın pulu barmaqlarına tüpürərək sayması, bir başqasının cibində pulun tərdən nəmlənməsi və bu kimi bir çox amillər var ki, pula bakteriya toplanması üçün səbəblər yaratsın. Bu bakteriyalar gündəlik həyatda bəlkə də sağlam insana bulaşmır, amma pulla təmas onu elə infeksiyalara yoluxdurur ki, bəzən insan özü belə heyrətə düşür".
Həmsöhbətimiz deyir ki, bunun üçün bir sıra tədbirlər görmək, riski minimuma endirmək lazımdır. "Məsələn, axşamdan səhər istifadə olunacaq kağız pulları dəmir pullarla əvəzləmək və bu pulları ya nəm salfetlə silmək, ya da qaynar suda yaxalamaq mümkündür. Belə olan halda nə siz başqasından qalıq pul almaq məcburiyyətində qalacaqsınız, nə də sizdəki pullar mikrob yuvasına çevriləcək".
T.Əliyeva hesab edir ki, pul mümkün qədər cibdə deyil, pulqabılarında saxlanmalı və nəmdən uzaq tutulmalıdır. Nəzərə almaq lazımdır ki, pulun gətirdiyi xəstəlikləri bəzən pul özü də sağaltmaqda aciz olur.
Pul dünyanın ən çirkli vasitəsidir. Bu səbəbdən çirklə birbaşa təmasda olan kişilər daha şanssız hesab olunurlar. Qadınlar mikrob yuvasını çantalarında daşıdıqları halda kişilər pulu cibdə, yaxud pulqabıda gəzdirməyə məcburdurlar. Bu da pulun və ya qabın insan bədəninin istiliyi sayəsində daha çox mikrob artımına məruz qalmasına səbəb olur.
Pul eyni zamanda üz dərisinin civzələnməsinə səbəb olur. Xüsusən, gənclər və tələbələr tərəfindən mütəmadi olaraq üzlərinin və saçlarının əl təmasına məruz qoyması nəticəsində mikrobların üz dərisinə keçmə riski artır. Bu da dərinin tez bir zamanda mikrob qapmasına və civzələnməsinə səbəb olur. Dermatoloq Sahib Rzayev də pul üzərində olan mikrobların ən az ayaqyolunda olan mikroblar qədər bol və təhlükəli olduğunu qeyd edir. Onun sözlərinə görə, artıq iri dövlətlər belə təhlükədən xəbərdardır və pulların materiallarının dəyişdirilməsi üzərində çalışmalara başlanılıb: ""Foodborne Pathogens and Disease" jurnalında 2010-cu ildə yayımlanan nəticələrdə göstərilir ki, polimerdən hazırlanan pulların mikrob tutumu ilə kağız və ya kətandan hazırlanan pulların mikrob tutumu bir deyil və polimer material mikrob yaşaması və yayılması baxımından çox əlverişsizdir. Polimer material etibarilə nəmi əmdiyi üçün mikrobların yayılma şəraiti olmur. Kağız və kətanda isə nəmlik dərəcəsi eyni qalmaqla yanaşı arta da bilir. Yayılan dəri xəstəliklərinin 70%-i mikroblardan qaynaqlandığını nəzərə alsaq pula və üzə toxunan əlin də hansı təhlükəni daşıdığını görmək çətin deyil. Bu səbəbdən əllər gün ərzində nəinki üz dərisi, bədən dərisi ilə yuyulmadan təmasda olmamalı, hətta saçlara belə vurulmamalıdır".
Mənbə: Milli.Az
XƏBƏR LENTİ
2017-ci ilin ilk 6 ayına olan sosial media trendləri
HAVA necə olacaq?
Dünyaca məşhur aktrisa ərə gedir-FOTO
Bacarıqlı anaların hazırladığı qeyri-adi şirniyatlar
Hər gün edilən 7 səhv
"Fənərbağça" kubok matçında qalib gəldi
Lauranın maraqlı makiyaj nümunələri
Deputat Quranı təhqir etdi
Dostları sayəsində dünyanı gəzdi
Xərçəng xəbərdarlığı verən 12 işarə
Unutduğumuz 10 həqiqət
Saxta qulaqcıqlar qulaq xəstəliklərini artırır
Çox yeyərək arıqlamaq üçün...
Sevimli aktyorumuz ad gününü qeyd edir
Bakıdan İstanbula sürətli qatarla da getmək olacaq
Hərbçimiz vətənə döndü
Bu ilin 9 ayında körpələrə ən çox verilən adlar - SİYAHI
Məşhurların doğulduğu evlər (foto)
Hamiləliklə xərçəngi səhv salıb kimyaterapiya etdilər-FOTO
Xəzərin suyunu təmizləmək üçün yeni qurğular tikilə bilər
Dünya bazarlarında neft 50 dollardan baha satılır
Beyonse 37 yaşını adada qeyd etdi-FOTO
Günün qoroskopu: təşvişdən uzaq olun
Ağ ev Yanukoviçi müxalifətlə dialoqa başlamağa çağırıb
Həftənin ilk günü şaxta olacaq
Rüştü Reçber koronavirusa qalib gəldi
Paltaryuyan maşına aspirin həbi atdı, nəticə inanılmazdır!
Ermənistan prezidentini öldürmək istədilər
Bəzi məsləhətlər
Məşhur aktyordan gözlənilməz addım-FOTO
Düşmən Suqovuşanda erməni cəsədlərini yığan sanitar maşını vurub
Mobil telefon istifadəçilərinə xoş xəbər!
Hikmət Hacıyev Şuşanın işğaldan azad olunması ilə bağlı paylaşım etdi
Milli komandamızın baş məşqçisi əcnəbi oldu
İsti havalarda tərlətməyən saç modelləri
Apple yenidən lider oldu
Çiy şorbalar
Bakıda cənub küləyi əsəcək
Məhəmməd peyğəmbər haqqında gizlədilən film
Reuters İlham Əliyevdən yazdı
"Titanik"in batması haqda gizli həqiqətlər ortaya çıxdı
Mədinədə kilsə tikiləcək? - RƏSMİ CAVAB
Balqabaqlı cheesecake (foto resept)
Eldar Həsənov məhkəmə qarşısına çıxarıldı
Pensiya yaşı 65-ə çatdırılacaq
Manatın sabaha məzənnəsi
Ver yeyim, ört yatım...
Toylara qadağa qoyulmalıdırmı?
Cəbhədə misilsiz atışma
"Hercai" serialının ulduzuna İsraildən reklam təklifi
- ŞƏRHLƏR