İnsanlar müxtəlifdir və eyni hadisələrə fərqli yanaşırlar. Hər kəsin fərqli istəkləri, düşüncə tərzi, hissləri və arzuları olur. Bəzi insanları bu çaşdırır. Başqası özünə nümunə bildiyi insan kimi olmağa çalışdıqca, daha çox özünü itirir və bədbəxt insana çevrilir. Bəs biz niyə məhz olduğumuz kimiyik və dəyişə bilmirik?
Psixoloq Arzu Qurbanovanın sözlərinə görə, insan beyninin çəkisi bədən çəkisinin 2-2,5 faizi qədərdir: "Lakin məhz beyin orqanizmin bütün funksiyalarına reaksiya verir. Biz əlimizi və ya ayağımızı baş və onurğa beyindən neyronlarla uyğun siqnal gedəndə qaldıra bilirik. İnsan yalnız sadə hərəkətlər etmir. Kitab oxuyur, rəsm çəkir, roman yazır, mürəkkəb cərrahi əməliyyat edir, elmi ixtiralar kəşf edir. Amma tərəqqiyə baxmayaraq, insanın hissləri 1000 il əvvəl olduğu kimi qalır. Biz ağlayır, gülür, sevinir, qəzəblənir, küsür, mübahisə edir, aqressiyalı davranırıq".
Psixologiyada çətin suallardan biri - davranışımızın necə formalaşmasıdır. Bizi müəyyən hərəkətət etməyə nə vadar edir? A.Qurbanova bildirib ki, bizim davranışımız - orqanizmin ətraf mühitə adaptasiyasını təmin edən funksional sistemdir. Funksional sistemin mərkəzində hərəkətlərimizin nəticəsi və ona qiymət dayanır. Etdiklərimiz müsbət nəticə verirsə, həyatımız üçün xeyirli olan dəyişiklikləri etmişik.
Psixoloqun fikrincə, insan öz məqsədlərini yerinə yetirmək üçün bir neçə mərhələdən keçir: "Birinci mərhələ əsasdır və insanın sonrakı bütün hərəkətlərini müəyyən edir. Mərhələnin əvvəlində insanda motivasiya, nəyisə etməyə tələbat yaranır. Bundan sonra beyin ətrafda baş verənlərə qiymət verir və keçmiş həyat təcrübəsini təhlil edir".
İkinci mərhələdə insan nəyin baş verəcəyini təsəvvür edərək qərar verir. Bu, onu göstərir ki, insan nəsə etməzdən əvvəl istədiyi nəticəni təsəvvür edir.
Üçüncü mərhələdə artıq istədiyini həyata keçirməyə başlayır. Bu mərhələdə də insanın əvvəlki təcrübələri rol oynayır.
Dördüncü mərhələdə etdiklərinin nəticəsi təhlil olunur. İnsan etdiklərinin nə ilə nəticələndiyi barədə düşünməyə başlayır. Hadisələrin uğursuz və ya uğurlu olduğu müəyyən edilir.
Beşinci mərhələ sonuncu mərhələdir. Əgər hər şey uğursuz nəticələnibsə, səhvlər müəyyən olunur. İnsan davranışını korrektə etməyə başlayır.
Müsahibimiz əlavə edib ki, biz gündəlik həyatda bu proseslərin baş verməsi barədə düşünmürük: "Hərəkətlərin çoxunu özümüzdən asılı olmadan edirik. Ən sadə nümunə; mətbəxə gedib nahar etdikdə belə bu proses baş verir. Əvvəlcə insanda yemək yeməyə tələbat yaranır. O, mətəbəxə gedir və soyuducuda olan ərzaqları nəzərdən keçirir. Əgər soyuducu boşdursa, müxtəlif insanlar buna fərqli reaksiya verir. Bəziləri önlük geyinib yemək bişirməyə başlayır. Zəng vurub hazır yemək sifariş edənlər, yeməyi bişirməyi başqalarından - anasından, nənəsindən, bacısından, həyat yoldaşından, qulluqçudan xahiş edir. Elə də adam var ki, soyuducuda yeməyin olmadığını görəndə dava salır. Pulu çox olan isə soyucudunu boş görəndə restorana yemək yeməyə gedir. Hər kəs fəqrli davranır. Davranışlar isə həmin sadalanan mərhələlər zamanı formalaşır".
Psixoloq bildirib ki, insanın həyatı və öz xasiyyətinin necə olması onun əhatə dairəsindən də asılıdır: "Hətta heyvanları müşahidə etdikdə, onların rənginin, quruluşunun, ölçüsünün yaşadığı mühitə uyğun olduğunu görərik. Hər insanın əhatəsində ona təsir edən, onu dəyişdirə bilən insanlar olur. Elə də insanlar var ki, onları istəmədikdə belə gündəlik həyatdan silmək olmur. Misal üçün, onlar valideyn, qayınana, qayınata, iş yoldaşı, rəhbərlik, müəllim və s. ola bilər".
Onun dediyinə görə, insan həyatından narazıdırsa, öz gələcəyini dəyişdirə bilər. Bunun üçün ətrafında olan insanların ona necə təsir etdiyini təhlil etməlidir. Elə insanlar var ki, onlar təsir altına tez düşürlər. Xüsusilə də, onlar əhatə dairəsindəki insanları ehtiyyatla seçməlidirlər.
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, uşaqlıqdan insanlar başqalarını təqlid edirlər: "Başqalarını təqlid edərək uşaq nəsə öyrənir. Ona görə də, bəzən insan özü dəyişmək istədikdə, əhatə dairsəni dəyişməli olur. Əgər ətrafınızda həyatından gileylənən, uğursuz insanlar varsa, siz də onlara oxşamağa başlayacaqsız. Amma ünsiyyətdə olduğumuz insanlar şən, həyatından razı və uğurludularsa, bu, özümüzdə də əks olunacaq".
Əksər məşhur psixoloqların fikrincə, insanın həyatının necə olması 90 faiz onun gündəlik üzləşdiyi başqalarının həyat təcrübələrindən asılıdır. "Bu səbəbdən də öz həyatınıza müsbət təsir edən insanlarla ünsiyyət qurmağa çalışın".
XƏBƏR LENTİ
Bakıda əfsanəvi sənətçiyə heykəl ucaldıldı
Müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsində iştirak edən namizədlər üçün yeni təlimat hazırlanıb
Onlar xərçəngdən qoruyur
Bu ölkədə 10 milyon insan koronavirusa yoluxub - Səhiyyə nazirindən ŞOK AÇIQLAMA
Quranda adı keçən əbabil quşu Türkiyədə tapıldı - FOTO
Burak Özçivitin bacısı gözəlliyi ilə diqqət çəkdi-FOTO
"Qızıl Qlobus - 2019" namizədlərinin adları açıqlandı
Ulduzlar "Jara-2018"in qırmızı xalısında-FOTO
Özünüzə dəyər verin
2017-nin bahar dəbi
Rusiyada pandemiyanın başlanğıcından bəri koronavirusa rekord yoluxma
Pensiyalarla bağlı yenilik
2019-cu ilin TƏTİL GÜNLƏRİ
Azərbaycan bayrağı Ağdamda Şahbulaq qalasına sancıldı - VİDEO
Milli komandanın futbolçusundan dopinq çıxdı
Hazal Kaya onları toyuna dəvət etməyib
Almalı mütəkkə (foto resept)
Ziyafət donları
"Yuxu xəstəliyi" müəmması davam edir
Səfirlik: ""Versace"nin Dağlıq Qarabağda öz istehsalatının açılmasına dair planları yoxdur və olmayıb"
Övladım əzizdir, tərbiyəsi ondan da əziz
Bolqar xıçınisi (foto-resept)
Qəribə adətləri olan qəbilələr
Pişiklərə bu qidaları vermək olmaz
Aparatlar manatı niyə bəyənmir?
Vitgenşteyn fəlsəfəsi
"Qara qutu"ların faciəli etirafları
Doğuşdan sonra bunlara əməl edin!
5G şəbəkəsi gəlir
Göbələk salatı( foto resept)
Gülben Ergen xəstəxanalıq oldu - FOTO
Qış üçün papaqlar
"İçerde"nin aktrisası Avstriyada toy edəcək - FOTO
Çaylarımızda su aşıb-daşdı
Qorxulu xəstəliyin müalicəsi tapılıb?
Sabahın hava proqnozu
Qırışlara qarşı 4 təbii yağ
Ən hündür küknar ağacı quruldu-FOTO
Emrah karyerasını bitirməyə çalışır
Ermənilər necə silahlandırılır?
Küçələri rəngləndirən 13 rəsm
Körpələr üçün beyin çalışdırıcı fəaliyyətlər (4-6 ay)
Koronavirusun yeni simptomu məlum çıxdı
Bu ölkədə "havayı" yükləmə yasaqlandı
Cirə çayının FAYDALARI: nəfəs yollarını təmizləyir, köpü aradan qaldırır
Neftdə kəskin bahalaşma
Bakıda koronavirus xəstəsi mağazada tutuldu - VİDEO
Xəstəliklərin təbii üsulla müalicəsi
Şuşaya gedən yeni yol nə zaman istifadəyə veriləcək? - RƏSMİ
İŞİD-in azad etdiklərindən şok etiraflar
- ŞƏRHLƏR