Dırnaqyemə vərdişindən əziyyət çəkənlər, hələ də, var
İnsanların əksəriyyəti ömründə bir dəfə də olsa dırnaqlarını yeyir. Belə ki, mütəxəssislərin fikrincə, öz dırnağının “dadına” baxmayanlar “nadir” insanlardan hesab olunur. Bir çoxları dırnaq yeməyi tərgitsə də, bu pis vərdişdən əl çəkə bilməyənlər də var. Virus mənbəyi olan dırnaqlar insan orqanizmində ciddi fəsadlar yarada bilir. Azyaşlı uşaqların orqanizmində isə bu təhlükə ikiqat artır. Belə ki, daim əli ağzında olan uşaqlar normadan 3 dəfə artıq mikrob udmuş olur.
“Şeytan balalarını dırnaqda gizlədir”
Dırnaq yeməyə 3 yaşından başlayan Günay Quliyeva 27 yaşı olmasına baxmayaraq, bu pis vərdişi tərgidə bilməyib. Həmsöhbətim bildirdi ki, o dırnaqlarını özündən asılı olmadan yeyir: “Valideynlərim pis vərdişdən əl çəkməyim üçün əllərindən gələni edirdilər. Hətta uşaq vaxtı anam deyirdi ki, şeytan öz balalarını dırnağın içində gizlədir. Anamın bu sözündən sonra bir müddət dırnaq yeməmişdim. Lakin məktəbə başlayandan sonra yenidən dırnaq yeməyə başladım”. Həmsöhbətim bildirdi ki, onun mədə-bağırsağında daim problemlər olub və həkimlər bunun qarşısının alınması üçün dırnaq yeməyi qadağan ediblər.
Qurd yumurtalarının yuvası
Terapevt Məlahət Abbasova qəzetimizə açıqlamasında bildirdi ki, dırnaqlar orqanizmdə ən çirkli yerlərdən hesab olunur: “Əllərimiz hər zaman ətraf mühitlə təmasda olduğu üçün dırnağın altına mikroblar, ən əsası isə qurd yumurtaları toplanır. Bu səbəbdən dırnaq yeyən insanlarda, xüsusilə də uşaqlarda ilk növbədə mədə-bağırsaq sisteminə infeksiyaların düşməsi və qurd yumurtalarının dırnaq vasitəsilə orqanizmdə inkişaf etmə qorxusu yaranır. Qurd invoziyaları insan orqanizmində qorxulu fəsadlar yaradır. Təsadüfi deyil ki, qorxulu xəstəliklərdən sayılan qurd xəstəliklərinə ən çox dırnaqlarını yeyən uşaqlarda rast gəlinir”.
M.Abbasovanın sözlərinə görə, belə fəsadların qarşısını almaq üçün körpəlikdən uşaqların barmaq əmmə və dırnaq yemə vərdişlərini tərgitmək lazımdır: “Uşaqlar barmaq əmməyə lap körpəlikdən vərdiş edir. Əmzikləri olmayanda barmaqlarını əmzik sanırlar və əmməyə başlayırlar. Daha sonra uşaq barmaq əmməkdən dırnaq yeməyə keçir. Bu halı uşaqlarda mümkün qədər tərgitdirmək lazımdır”.
Terapevt bildirdi ki, dırnaq özü keratin maddəsindən ibarət olduğu üçün əl təmiz olsa belə onu yeməyin fəsadları qaçılmazdır. Çünki, əllər nə qədər yuyulsa da dırnağın altına toplanan mikroblar yuyulmur.
Pis vərdişlərin yaranma səbəbləri
Mütəxəssislər dırnaq yemə vərdişlərinin psixoloji problemlərlə əlaqəli olduğunu da bildirirlər. Türk alimləri hesab edir ki, dırnaq yemək vərdişi sıx qayğıları olan və yaşadığı çətinliklərin öhdəsindən gələ bilməyən insanlarda daha çox baş qaldırır. Eyni zamanda, həyatında boşluq və əskiklik hiss edənlərdə də belə vərdiş müşahidə oluna bilər.
Psixoterapiya Mərkəzinin uşaq psixoloqu Günel Məhərrəmova bizimlə söhbətində bildirdi ki, dırnaq yemə vərdişi xüsusilə 3-5 yaşında olan uşaqlar arasında geniş yayılıb. Bu vərdişin yaranma səbəbləri haqqında danışan psixoloq bildirdi ki, bunu tərgitmək üçün valideyn övladına təzyiq göstərməməlidir: “Uşaqlar arasında yayılan bu vərdişlər ümumiyyətlə, uşağın hər hansı bir narazılığı ilə bağlı olur. Altını islatmaq, dırnaq yemə, barmaq əmmə və digər fobiyalar uşaqda gərginlikdən, narahatçılıqdan yaranır. Dırnaq yemək isə uşağın həyatında müxtəlif səbəblərlə bağlı ola bilər. Bunlardan birincisi yamsılamaqdır. Uşaq öz əhatəsində kimdəsə bu vəziyyəti görür və təqlid etməyə başlayır. İkinci hal narazılıqla bağlı olur. Məsələn valideynləri arasında hər hansı konfliktlər olduqda, uşağı həddən artıq qorxutduqda, uşağa qarşı ciddi olduqda, uşağı avtoritar rejimdə saxladıqda, ona kifayət qədər sevgi, diqqət göstərmədikdə azyaşlılarda narazılıqlar yaranır. Üçüncü hal isə inkişaf mərhələsidir. Uşağın ilkin tələbatı sorma-əmmə tələbatıdır. Öncə o, ana südünü əmir. Bu, onun həm fiziki, həm də əmmə tələbatını ödəyir. Bəzən uşaq həmin mərhələni düzgün formada keçə bilmir. Bu mərhələ düzgün formada keçilməyəndə gələcəkdə uşaq öz fiksasiyasını göstərir. Məsələn, bu zaman uşaq tox olduğu halda ya çox yemək istəyir, ya da əlinə nə keçirsə ağzına salır. Barmağını ağzına aparır, eyni zamanda da dırnaq yeyir”.
Dırnaq yeməyi necə tərgitməli?
Uşaqlarda dırnaq yeməyin qarşısının necə alınması haqqında məlumat verən psixoloq bildirdi ki, əgər bu, vərdiş halını alırsa, tərgitmək çox çətin olur: “Dırnaq yemə varsa öncə buna səbəb olan hadisələri təyin etmək lazımdır: " Məsələn, valideyn uşağa deyir ki, dırnağını yemə və yaxud dırnağını yeməməsi üçün onu qorxudur. Belə hallar düzgün deyil. Çünki bunu edən zaman biz öncə uşağın diqqətini ora yönəldirik. Bunun heç bir xeyri olmur, o, dırnağını daha çox yeməyə başlayır. Buna görə də əvvəlcə səbəbi tapmaq, sonra onu aradan qaldırmaq lazımdır”.
Qeyd edək ki, statistikaya görə, dırnaqyemə vərdişi uşaqlarda təxminən 3-4 yaşlarında formalaşır. Bu yaşda körpələrin 33 faizində sözügedən vərdişə təsadüf olunur. Həddi-buluğa çatmış insanların da 40-45 faizində dırnaqyemə probleminin daşıyıcılarına rast gəlinir.
XƏBƏR LENTİ
Türkiyəli məşhurlardan Azərbaycana Qarabağ DƏSTƏYİ
Bakılının çimərlik paltarı
Şeyma Subaşı da “karantin yastıq çellenc”ə qoşuldu - FOTO
Güllərin rənginə görə mənası
Yay üçün hündürdaban ayaqqabılar
Gözel uşaqlar daha tez-tez depresiyaya düşür.
Mark nə üçün sərvətindən 3,3 milyard itirdi? - SƏBƏB
Günün ulduz falı - 04.12.2013
Kəlbəcərdə ermənilər tərəfindən girov götürülən azərbaycanlılara "hökm" oxundu
Bir geyimdən müxtəlif obrazlar...
Suyu qaynadıb içmək olarmı?
Kartoflu qızılgül (foto resept)
250-dən çox insanın ölümünə səbəb olan selfi
ABŞ səmasında nəhəng UNO göründü - VİDEO
Novruz bayramının konseptual-fəlsəfi əsasları
Bu robot 19 dildə danışır
Bu il qütb parıltısı daha çox ərazidə müşahidə olunacaq
COVID-19-un iki müxtəlif növü barədə məlumat verildi
Günün qoroskopu: yeni işə başlamaq olar
Gecə ayaqqabıları
Türkiyədən Azərbaycana möhtəşəm jest - 100 illiyin şərəfinə pul - FOTO
Ermənilərin Min bir Gecə paxıllığı
Gəlin-qaynana davası...
Türkiyədə zəlzələ
Çağatay sevgilisindən yeddinci dəfə ayrıldı
Ronaldunun yeni yaxtasının qiyməti məlum oldu - FOTO
Cüyent Arkın Cağatayın serialına çəkiləcəkmi?
Ronaldodan yeni rekord
Azərbaycanda dolların məzənnəsi kəskin qalxdı
Mehriban Əliyevaya “Qurani Kərim” hədiyyə olundu - FOTO
Hərbçilərimizin Sumqayıta həsr etdikləri ifa Rusiya mediasında - VİDEO
Leyla və Arzu Əliyevalar açılışda
Peyğəmbərin ağız suyu ilə tikilən bina
Timati sevgilisindən ayrıldı
Ən ağıllı heyvanlar hansılardır?
Mehmet Ali Erbil 63 gündən sonra komadan ayıldı-FOTO
Zebra keks (foto resept)
Həftəsonu imtahan verəcək şagirdlərin nəzərinə!
Yay və yoğur
Melaniya Trampın yeni imici bəyənilmədi - FOTO
Müdafiə Nazirliyi cəbhədəki itkilərə aydınlıq gətirdi
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-13 İyul
Bela Hadid geyimi ilə yenə təəccübləndirdi - FOTO
Qadının öz həyatını idarə etmə bacarığı
Bülbülün 120 illik yubileyi keçiriləcək
Hündürdaban ayaqqabılar oynaq ağrılarına səbəb olur
Hansı ölkə internet lideridir?
"Kəsiri olan tələbə digər təhsil müəssisəsinə köçürülə bilər" - Nazirlik
Robotun məqaləsi dərc olundu-TARİXDƏ BİR İLK
Meqan Marklın cangüdəni diqqət çəkdi-FOTO
- ŞƏRHLƏR