Bir partlayış xəbəri eşitdiyimizdə təlaşlanar və vurduğu zərərləri ilə maraqlanarıq. Ölülər, yaralılar, dağılan binalar, qırılan şüşələr və s. Yəni bir partlayış olduğunda zərər və nizamsızlıq meydana gəlir. Nə qədər güclü olursa, olsun partlayıcıdan istifadə edərək bir şəhəri abad edə bilməzsiniz və ya bir təyyarəni daha təkmilləşmiş texnoloji səviyyəyə çatdıra bilməzsiniz. Harada olursa, olsun bir partlayışdan sonra eyni yerdə rəngarəng çiçəklərin olduğu, müxtəlif canlıların yaşadığı mənzərə ilə qarşılaşa bilməzsiniz… Ancaq dünyamız da, içərisində olduğumuz kainat da təxminən 15 milyard il əvvəl Böyük Partlayış (Big Bang) nəticəsində ortaya çıxmış və genişləyərək indiki formasını almışdır! Yəni partlayış ilə nizam qurulmuşdur. Əgər biri sizə bütün kainatın bir nöqtənin içinə sıxışdırıldığını və bu nöqtənin partlayışdan sonra bütün ulduzları, planetləri və dünyamızı meydana gətirdiyini söyləyirsə, burada fövqəladə vəziyyət var. Bizim bildiyimiz bütün partlayışlar dağıdıcı və məhvedici olduğu halda bütün kainatı bir partlayışın meydana gətirməsi çox xüsusi vəziyyətin olduğunu göstərir.
Big Bangın tarixi
1929-cu ildə aparılan müşahidələrdən çıxan bir dəlil elm dünyasına bomba kimi düşdü. O il Kaliforniya Maunt Vilson (Mount Wilson) rəsədxanasında amerikalı astronom Edvin Habl (Edwin Hubble) astronomiya tarixinin ən böyük kəşflərindən birini etmişdi. Habl istifadə etdiyi nəhəng teleskopla səmanı müşahidə edərkən ulduzların uzaqlıqlarına bağlı olaraq qırmızı rəngə doğru sürüşən bir işıq yaydıqlarını müəyyən etdi. Bu fikir o zamana qədər bilinən kainat anlayışını təməldən sarsıdacaqdı.
Çünki məlum fizika qanunlarına görə, müşahidənin edildiyi nöqtəyə doğru hərəkət edən işıqlar bənövşəyi istiqamətə doğru, müşahidənin edildiyi nöqtədən uzaqlaşan işıqlar isə qırmızı rəngə doğru meyllənir (müşahidəçidən uzaqlaşan qatarın fit səsinin getdikcə incəlməsi kimi). Bu qanuna uyğun olaraq Hablın müşahidəsi göy cisimlərinin bizdən uzaqlaşdığını göstərirdi. Habl çox keçmədən daha mühüm faktlarla qarşılaşdı; ulduzlar və qalaktikalar yalnız bizdən deyil, bir-birilərindən də uzaqlaşırdılar. Elmi müşahidələr kainatdakı hər şeyin bir-birindən uzaqlaşdığını ortaya qoymuşdu. Bu vəziyyətdə kainatın “genişlədiyi” nəticəsi əldə edilirdi.
Hablın ortaya qoyduğu kainatın genişlədiyi gerçəyi materialistlərin müdafiə etdiyi sabit, başlanğıcı olmayan kainat modelinin tam tərsini iddia edirdi. Kainat sanki şişirilən bir şar kimi genişlənir və göy cisimləri də şarın üzərindəki nöqtələr kimi bir-birindən uzaqlaşırdı.
Kainat genişlədiyinə görə zamanda geriyə doğru gedildiyində daha kiçik bir kainat, daha da geriyə getdiyimizdə “tək bir nöqtə” ortaya çıxırdı. Aparılan hesablamalar kainatın bütün maddəsini içində saxlayan bu “tək nöqtə”-nin şiddətli cazibə qüvvəsi səbəbiylə “sıfır həcmə” sahib olacağı göstərilir. Kainat sıfır həcmə sahib bu nöqtənin partlamasıyla ortaya çıxmışdı. Bu partlamayışa “Big Bang” (Böyük Partlama) deyildi və bu nəzəriyyə də eyni adla adlandırıldı.
Yeni Kəşflər: Kosmik Fon radiasiyası
Big Bangın tək sübutu genişlənən kainat deyildi. Elm adamları Big Bang nəzəriyyəsini təsdiqləyən yeni kəşflər edirdilər. Corc Gamov bu elm adamlarından biri idi. 1948-ci ildə Gamov Corc Lamatrenin (Georges Lemaitre) hesablamalarını təkmilləşdirdi və Big Bang-ə aid olan yeni tezis irəli sürdü. Buna görə kainatın böyük partlayış ilə meydana gəlməsi nəticəsində kainatda bu partlayışdan sonra radiasiya olaraq adlandırılan bəzi qalıqların olması labüd idi. Bu “labüd” dəlil də çox keçmədən tapıldı.
1965-ci ildə Arno Penzias və Robert Wilson adlı iki araşdırmaçı alim bu qalıqları ehtiva edən dalğaları kəşf etdilər. “Kosmik Fon radiasiyası” adlandırılan bu radiasiyanın Big Bangın ilk dövrlərindən qaldığı məlum olmuşdu. Penzias və Wilson Big Bangı təcrübi olaraq ilk göstərən alimlər olduqları üçün Nobel mükafatına layiq görülmüşdülər.
Daha bir sübut
1989-cu ildə isə Corc Smut (George Smoot) və birlikdə çalışdığı NASA qrupu COBE adlı süni peyki kosmosa göndərdilər. Bu peykə yerləşdirilən həssas radarların Penzias və Wilsonun hesablamalarını təsdiqləməsi isə yalnız səkkiz dəqiqə çəkdi. Radarlar qətiliklə kainatın başlanğıcındakı böyük partlayışın isti, sıx vəziyyətinin qalıqlarını sübut edirdi. Bir çox elm adamı COBE-nin müvəffəqiyyətini Big Bangın möhtəşəm zəfəri olaraq şərh etmişdi.
Bu kəşflər və elm adamlarının şərhləri dünyanın bir çox TV kanalında işıqlandırılmışdı, böyük əks-səda doğurmuş və əsrin ən böyük kəşfi olaraq adlandırılmışdı. Çünki Big Bang yaradılışın dəlili olaraq qəbul edilir.
Kazımov İzhar
XƏBƏR LENTİ
Can Yaman Burak Özçivitə söz atdı
Milyarderin qızı hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Saytımızın ƏN-ləri II HİSSƏ
Lolita qonorarını açıqladı
Müdafiə Nazirliyindən cəbhədəki son vəziyyətlə bağlı AÇIQLAMA - VİDEO
Bakıda ilk rəsmi moda həftəsi keçiriləcək
Avropa ən yaxşı maşınları seçir
Almalı oladi (foto resept)
Saakaşviliyə Ukraynada yüksək vəzifə təklif ediblər
Azərbaycanda banklar bir illiyə gəlir vergisindən azad edildi
Təhsil Nazirliyi deputatın iradına cavab verdi
Kişi hansı halda arvadından boşana bilməz?
Saçlara qulluq maskaları (2)
Aclıq hissi yaradan qidalar
Saç rezinləri
Ancelina Coli bu görüntülərlə heyran etdi
Övladı birinci sinfə gedəcək şəxslərin NƏZƏRİNƏ
"Titanik" yenidən hazırlanır-2022-ci ildə təhvil veriləcək
Uşaq tərbiyəsində 7 vacib məqam
Soyuğun faydaları
“Doğduğun Ev Kaderindir”də yeni aktyor
Məşhur serialla bağlı yeni qərar verildi
Əli Əsədovdan yeni TƏYİNAT
Təyyarəni qaçıran şəxs həbs edildi
İlon Mask koronavirusa qarşı peyvənd vurdurmaqdan imtina edib
ABŞ-da 91 yaşlı qadın gözəllik kraliçası seçildi(FOTO)
Adi köynəklə tərz sahibi olmaq üçün...
2011-ci ilin yaz-yay ayaqqabı modelləri
Erməni çöküşü sürətləndi
Arıqlamaq üçün edilən hərəkətlərin texnikası
Məşhur aktrisa vəfat etdi
Məşhur model qala gecədə - FOTO
Bakıda ağır avtobus qəzası: yaralılar reanimasiyada
Gəncənin 4 saylı tam orta məktəbi "İlin ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi" seçilib
Bakıda alverin yeni yolu: uşaqların səhhəti hədəfdə
Sevgilisinin boğazına xalta keçirib gəzdirdi - FOTO
"Ebola" virusunu 15 dəqiqəyə aşkarlayan preparat hazırlandı
Bananlı rulet (video-resept)
"Neftçi", “Bakı” və "Sumqayıt" qalib gəldi
Ordumuz cəbhədə daha 2 erməni hərbçini məhv etdi
Məşhur model həbs olundu
Hadisənin uşaqlıq fotosu
Qurban bayramında qeyri-iş günlərinin sayı açıqlandı
Dünyanın ən bahalı gəlinliyi
Hava haqqında - 09.10.2013
Çay evlərində ömrünüzü çəkirsiniz?..
Qəhvə içənlərin arteriyaları "daha təmizdir"
Təhsil Nazirliyi 913 nəfərə yol açdı, yanvarda imtahandır
Ermənilərin cəbhə xəttində təxribatı davam edir
Naringili dondurma (foto resept)
- ŞƏRHLƏR