Elə yazıçılar var ki, bütün ömürləri boyu ancaq bir mövzuya müraciət edirlər. Manaf Süleymanovun da qələminə ən çox yatan mövzu fəhlə həyatıdır, qurub-yaradan əmək adamlarının ömrü, günüdür. Bu mövzu qocaman yazıçının bütün yaradıcılığının mayasının təşkil edir.
Manaf Süleymanov 3 mart 1912-ci ildə İsmayıllı rayonunda dünyaya gəlmişdir. Azərbərbaycan Neft-Kimya İnstutunun geoloji kəşfiyyat fakultəsini fərqlənmə diplomu ilə biririb kəşfiyyatçı-mühəndis adını almışdır. O, həm ixtisası üzrə, həm də yaradıcılıqla məşğul olmuş, hər iki sahədə uğurlar əldə etmişdir. İlk əmək fəaliyyətinə Qaradağ neft-qaz mədənlər idarəsində başlasa da elmi fəaliyyətlə məşqul olmuş ,1939-cu ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunda asisstent, bir müddət sonra "Neft-qaz yataqları geologiyası axtarışı" kafedrasının dosenti olmuşdur. 1942-ci ildə geologiya-minerologiya elmləri namizədi, dossent olur.
O, ədəbiyyata 50-ci illərdə neft kəşfiyatçılarının həyatından bəhs edən "Yerin sirri" romanı ilə gəldi. Bu roman "Azərbaycan" jurnalında çap edilmişdir. Adətən o məqalələrini Fərəcoğlu təxəllüsü ilə yazırdı. Onun əsərləri məqalə və hekayələrində özünün xatirələri üstünlük təşkil edir. "Şagirdlik illərim" adlı əsərində şəkil və xatirələri, "Azərbaycan diyarı. Lahıc" əsərində doğma diyarının gözəlliklərini parlaq təsvir olunmuşdur.
Bir az sonra dəniz neftçilərinin qəhrəmanlıq mübarizəsindən, fədakarlığından bəhs edən "Dalğalar qoynunda", "Fırtına", "Zirvələr" romanlarının müəllifi kimi tanındı. "Yerin sirri" romanı alman, çex, rumın və digər dünya digər dillərə tərcümə olundu. Manaf Süleymanovun ən sevilən əsərlərindən bir də " Eşitdiklərim, Oxuduqlarım, Gördüklərim" romanıdır ki, burada da o, Bakının qədim keçmişindən, inqilab dövründə "neft səltənətində" baş verən hadisələrdən, neft böhranından, XIX əsrin sonu, XX ərsin əvvəllərində Bakının son dərəcə mürəkkəb, ziddiyyətli, keşməkeşli günlərindən bəhs edir.
Manaf Süleymanovun əsərlərində kapitalizmə xas olan mənəvi eybəcərliklər, o cümlədən neft qatlarının vəhşicəsinə istismarı özünün dolğun əksini tapmışdır. Burada sinfi təbəqə də, onun incəliyi də obrazlar şəklində təqdim edilmişdir. O,hər şeydən öncə həqiqəti əks etdirdiyinə görə əsərləri nə tarixi oçerq, nə də publisistik esse deyil.
O, Azərbaycan gəncini savadlı və dünyadan xəbərdar biri kimi görmək istiyirdi. O, Cek London, Aqata, R.Riv, Con Steynbek, Aleksla Çuma, Fillis Altman, M.Kopelen kimi ingilis yazıçılarının əsərlərini azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir. Manaf Süleymanov fars, ərəb və ingilis dillərini mükəmməl bilirdi və rus dilində də əsərlər yazırdı.
Müstəqillik dövründə də yazıçı-publisist yorulmadan bir-birindən dəyərli əsərlərlə günün reallıqlarını əks etdirən roman və hekayələri qələmə alırdı. "Son bahara çatdıq", "Neft milyonçusu" sənədli roman, "Şərqdə ilk demokratik cumhüriyyət" elmi publisistik kitablarnı qələmə alır.
Manaf Süleymanov 1949-ci ildə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü olur, 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikası Əməkdar mədəniyyət xadimi fəxri adına layiq görülür.
Yazıçı, nasir və tərcüməçi Manaf Süleymanov 2001-ci ildə 12 sentyabrda Bakıda vəfat etmişdir.
XƏBƏR LENTİ
- ŞƏRHLƏR