"Avtomobil" sözü autos (yun. "özül", "müstəqil") və mobile (lat. "hərəkət edən") sözlərinin birləşməsindən yaranıb. Özü hərəkət edən araba düzəltmək insanların çoxdankı arzusu olub. Onlar gah pedal düzəldib onun vasitəsilə təkərləri fırladır, gah da arabaya yelkən taxırdılar. Maraqlıdır ki, bir çox xalqlar avtomobilə sadəcə "araba" deyirdilər.
XVII əsirdə buxar mühərriki ixtira edildi. Bu mühərrik buxarın yaratdığı təzyiq hesabına işləyirdi: qazanda su qaynadılır, bu zaman yaranan güclü buxar mühərrikə ötürülürdü və beləliklə, mexanizm hərəkətə gəlirdi.
Bu ixtiradan sonra arabaya at əvəzinə buxar maşını qoymağı qərara aldılar.mBu arabanı "lokomobil" adlandırdılar. Bir anlığa təsıvvür edin: araba küçədə hərəkət edir, onun qabağına mis qazan bağlanıb, arxasındakı skamyada isə sürücü oturub sükanı fırladır. Araba bir qədər gedəndən sonra dayanır. Çünki qazanda su soyuyub və buxar qurtarıb. Deməli, sürücü arabadan düşüb ocağı yandırmalıdır ki, qazanda su qaynasın, buxar alınsın və maşın yenidən hərəkətə keçsin. Elə buna görə də sürücünü fransızca "şofer" adlandırmışdılar. Tərcümədə bu söz "ocaqçı" mənasını verir.
İngiltərədə isə buxar maşınını örtülü arabaya qoyaraq sərnişin daşımağa başladılar. Qoşquda bir neçə nəfər oturub daim ocaq qalayırdı ki, qazandakı suyu soyumağa qoymasın. Artıq yollarda bacasından tüstü çıxan avtobuslara tez-tez rast gəlmək olurdu. Bu avtobuslarla yol getmək qorxulu, həm də təhlükəli idi. Çünki qazan partlaya bilərdi.
İxtiraçılar daha yüngül və rahat mühərrik yaratmaq haqqında düşündülər. İlk belə mühərriki belçikalı mühəndis Lenuar düzəltdi. Onun yaratdığı mühərrikdə slindirin içərisindəki porşen yanan qazın yaratdığı təzyiq nəticəsində hərəkət edirdi. Lenuar bu mühərriki "daxiliyanma" mühərriki adlandırırdı.
Lakin "atsız araba" ixtiraçıları kimi tarixin yaddaşında başqa adlar qalmışdır: Karl Bens ilə Qotlib Daymler. Onlar ixtiraçıya vacib olan hər şeyi etdilər: ixtiranın ideyasını fikirləşib tapdılar. Onun ilk nümunəsini yaratdılar. İxtiranı patentləşdirdilər və onu istehsalatda tətbiq etdilər.
Alman mexaniki Karl Benz XIX əsrin 80-ci illərində benzinlə işləyən daxiliyanma mühərriki ixtira etmişdi. Benz bu mühərriki üçtəkərli bir karetə bərkitdi. Beləliklə, 1885-ci ilde saatda 16 km sürətlə hərəkət edən avtomobil sınaqdan keçirildi.
Həmin ildə Alman mühəndisi Qotlib Daymler də benzinlə işləyən, yüngül və sürətli bir mühərrik ixtira etdi. Bu mühərrik taxta bir velosipet üzərinə qoyuldu və nəticədə ilk motosikl ixtira olundu.
Daymler "Daymler motor kompani" şirkətini yaratdı. Bu şirkətin buraxdığı avtomobillər "Mersedes" adlandırılırdı. Bəs nəyə görə bu cür adlanırdı?
Emil Yellinek adlı bir avtomobil həvəskarı "Daymler" maşınında ilk avtomobil yarışında qalib gəldi. Bundan sonra o bu zavoda 36 ədəd avtomobil sifariş etdi. Razılaşmaya əsasən zavodun buraxdığı avtomobillərə "Mersedes" adı verildi. Mersedes Emilin qızı idi. O zaman Mersedesin 10 yaşı var idi. Sonralar Daymlerin şirkəti Benzin şirkəti ilə birləşdi, məşhur "Mersedes-Benz" şirkəti belə yarandı.
XX əsrin əvvəllərində avtomobillər çox baha idi. ABŞ-ın Miçiqan ştatında fermer ailəsində dünyaya göz açmış Henri Ford başa düşürdü ki, avtomobilin qiymətini ucuzlaşdırmaqla ona olan təlabatı kəskin şəkildə artırmaq mümkündür. 1903-cü ildə o,"Ford motor" adlı şirkət təsis etdi. Şirkətdə hər il 100 avtomobilin istehsalına nail olunmuşdu. Artıq Bakı yollarında "Ford" avtomobillərini görmək olardı. Onu Bakıya ilk dəfə xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev gətirtmişdi.
Bu gün artıq müasir dövrümüzün daha gözəl və daha yeni avtomobilləri ilə tanışıq. Belə avtomobillərin sayı günü-gündən artır.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Hündürdaban ayaqqabılarla necə düzgün gedilir?
Azərbaycanda uşaq kinosu niyə yoxa çıxdı?
Vaqif Səmədoğludan xəbər var
Evlilik "qorxu"su, yaxud 30 yaş sindromu.
Yaponiya sahillərində güclü zəlzələ olub
İsveçrədən ermənilərə şok!
Meqanla bağlı daha bir saray QALMAQALI-SƏBƏB
Falafel (foto resept)
Sən demə, bütün hərəkətləriniz telefonla izlənilir
Barak Obama sevdiyi serialdan və qızlarından danışdı
Saakaşvili azərbaycanlı məmura: "Mənim vaxtımda sənin kimilər həbsdə otururdu"
Riyazi məntiq
Yeni İphone 6
Braziliyada futbolçular hər oyundan əvvəl məcburi koronavirus testi verəcək
Moskvada metal anqar yanır - VİDEO
Azərbaycanda internet ticarəti üçün vergi vermək lazımdır?
Yaşlı qadınların gənc kişilərə marağı
Azərbaycan milli uşaq oyunları-5
ABŞ Türkiyəyə istintaqda dəstək olacaq
Ariana Beyonsun rekordunu qırdı
Sarımsaq qoxusunun əldən getməsi üçün..
Məşhur aktrisa və əri həbs edildi-SƏBƏB
İstehsal tarixindəki səhvlər
Köhnə şkaflarınızı yeniləyin
Əhaliyə xəbərdarlıq
Neftin qiyməti bahalaşdı
Solarium haqqında bilmədiyimiz həqiqətlər
Koronavirusla bağlı SON STATİSTİKA
Türkiyədə koronavirusdan ölənlərin sayı 92-yə çatdı
Divar şəkilləri
Miqrantlar üçün ən yaxşı ölkələr
Dünyanı gəzən kirpi Pokee
Ukrayna prezidendi oğluna qadağa qoydu-FOTO
Azərbaycanda üç sürüşmə sahəsi daha təhlükəlidir
Bürclərə görə göz makiyajı
Modern rəf modelləri
Yol Polisindən bu sürücülərə sərt XƏBƏRDARLIQ
Gəlinin ətəyini 250 uşaq daşıdı - FOTO
Közlənmiş qırmızı bibərli pərpərən salatı (foto resept)
Şirkətimiz reytinqdə birincidir
Qısqanc ərin acı intiqamı: illər sonrakı halı ŞOK ETDİ - FOTO
3D naxışlar
Hazarın makiyajsız FOTOsu TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ
İnsanları ölümdən o qurtaracaq?
Azərbaycanda insanlar ən çox hansı xəstəliklərdən ölür? - SİYAHI
Minlərlə yeni iş yeri açılacaq
Qatilin polis əmisi oğlu da saxlanıldı?-RƏSMİ AÇIQLAMA
"İkinci çörək" də bahalaşdı?
Günün qoroskopu: Pozitiv gündür!
Arıqlayaraq onu ələ salanları təəccübləndirdi-FOTO
- ŞƏRHLƏR