"Avtomobil" sözü autos (yun. "özül", "müstəqil") və mobile (lat. "hərəkət edən") sözlərinin birləşməsindən yaranıb. Özü hərəkət edən araba düzəltmək insanların çoxdankı arzusu olub. Onlar gah pedal düzəldib onun vasitəsilə təkərləri fırladır, gah da arabaya yelkən taxırdılar. Maraqlıdır ki, bir çox xalqlar avtomobilə sadəcə "araba" deyirdilər.
XVII əsirdə buxar mühərriki ixtira edildi. Bu mühərrik buxarın yaratdığı təzyiq hesabına işləyirdi: qazanda su qaynadılır, bu zaman yaranan güclü buxar mühərrikə ötürülürdü və beləliklə, mexanizm hərəkətə gəlirdi.
Bu ixtiradan sonra arabaya at əvəzinə buxar maşını qoymağı qərara aldılar.mBu arabanı "lokomobil" adlandırdılar. Bir anlığa təsıvvür edin: araba küçədə hərəkət edir, onun qabağına mis qazan bağlanıb, arxasındakı skamyada isə sürücü oturub sükanı fırladır. Araba bir qədər gedəndən sonra dayanır. Çünki qazanda su soyuyub və buxar qurtarıb. Deməli, sürücü arabadan düşüb ocağı yandırmalıdır ki, qazanda su qaynasın, buxar alınsın və maşın yenidən hərəkətə keçsin. Elə buna görə də sürücünü fransızca "şofer" adlandırmışdılar. Tərcümədə bu söz "ocaqçı" mənasını verir.
İngiltərədə isə buxar maşınını örtülü arabaya qoyaraq sərnişin daşımağa başladılar. Qoşquda bir neçə nəfər oturub daim ocaq qalayırdı ki, qazandakı suyu soyumağa qoymasın. Artıq yollarda bacasından tüstü çıxan avtobuslara tez-tez rast gəlmək olurdu. Bu avtobuslarla yol getmək qorxulu, həm də təhlükəli idi. Çünki qazan partlaya bilərdi.
İxtiraçılar daha yüngül və rahat mühərrik yaratmaq haqqında düşündülər. İlk belə mühərriki belçikalı mühəndis Lenuar düzəltdi. Onun yaratdığı mühərrikdə slindirin içərisindəki porşen yanan qazın yaratdığı təzyiq nəticəsində hərəkət edirdi. Lenuar bu mühərriki "daxiliyanma" mühərriki adlandırırdı.
Lakin "atsız araba" ixtiraçıları kimi tarixin yaddaşında başqa adlar qalmışdır: Karl Bens ilə Qotlib Daymler. Onlar ixtiraçıya vacib olan hər şeyi etdilər: ixtiranın ideyasını fikirləşib tapdılar. Onun ilk nümunəsini yaratdılar. İxtiranı patentləşdirdilər və onu istehsalatda tətbiq etdilər.
Alman mexaniki Karl Benz XIX əsrin 80-ci illərində benzinlə işləyən daxiliyanma mühərriki ixtira etmişdi. Benz bu mühərriki üçtəkərli bir karetə bərkitdi. Beləliklə, 1885-ci ilde saatda 16 km sürətlə hərəkət edən avtomobil sınaqdan keçirildi.
Həmin ildə Alman mühəndisi Qotlib Daymler də benzinlə işləyən, yüngül və sürətli bir mühərrik ixtira etdi. Bu mühərrik taxta bir velosipet üzərinə qoyuldu və nəticədə ilk motosikl ixtira olundu.
Daymler "Daymler motor kompani" şirkətini yaratdı. Bu şirkətin buraxdığı avtomobillər "Mersedes" adlandırılırdı. Bəs nəyə görə bu cür adlanırdı?
Emil Yellinek adlı bir avtomobil həvəskarı "Daymler" maşınında ilk avtomobil yarışında qalib gəldi. Bundan sonra o bu zavoda 36 ədəd avtomobil sifariş etdi. Razılaşmaya əsasən zavodun buraxdığı avtomobillərə "Mersedes" adı verildi. Mersedes Emilin qızı idi. O zaman Mersedesin 10 yaşı var idi. Sonralar Daymlerin şirkəti Benzin şirkəti ilə birləşdi, məşhur "Mersedes-Benz" şirkəti belə yarandı.
XX əsrin əvvəllərində avtomobillər çox baha idi. ABŞ-ın Miçiqan ştatında fermer ailəsində dünyaya göz açmış Henri Ford başa düşürdü ki, avtomobilin qiymətini ucuzlaşdırmaqla ona olan təlabatı kəskin şəkildə artırmaq mümkündür. 1903-cü ildə o,"Ford motor" adlı şirkət təsis etdi. Şirkətdə hər il 100 avtomobilin istehsalına nail olunmuşdu. Artıq Bakı yollarında "Ford" avtomobillərini görmək olardı. Onu Bakıya ilk dəfə xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev gətirtmişdi.
Bu gün artıq müasir dövrümüzün daha gözəl və daha yeni avtomobilləri ilə tanışıq. Belə avtomobillərin sayı günü-gündən artır.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Keyt Bekinseyl pərəstişkarlarını son görüntüləri ilə heyran qoydu - FOTO
Bakıda klassik avtomobillərin yürüşü start götürüb
Xatirələr
Əsgərlərimiz "qan ocağı"ndan döndülər
Günün ulduz falı - 22.08.2013
NASA zəlzələ qurbanlarını xilas edəcək
"Türkiyə uzağı 3 ilə yox olacaq"
"Arvadlarınızın açıq-saçıq şəkillərini saxlamayın"
Twitter-də video dövrü başlanır
ABŞ-da fövqəladə vəziyyət elan edildi
Qızlarına "Evet" adını qoydular - Referenduma görə
Əsgərlər intihar edə bilməyəcək
Hansı müəllimlərin maaşı artacaq?
Gəlin fataları
Kimə hansı rəng yaraşır?
Dünya qara buğdaya meyl edir
Məşhur aparıcının bu hərəkəti Qalmaqal yaratdı-FOTO
1 iyunda uşaqlara sürpriz (foto resept)
Hamiləliyinizə kef qatacaq 10 məsləhət
May ayının qeyri-iş günləri açıqlandı
Bakıda "qaşqabaqlı" yaz havası
Mobil qurğularda təhlükələr artır
Çörəyin qiyməti artacaq?
Tərtərin pambıq zavodunda düşmən atəşi nəticəsində başlayan yanğın davam edir
Düşmənin viran qoyduğu daha bir yurd yerimizin ürəkdağlayan görüntüləri - VİDEO
Bu rəsm əsəri 90,3 milyon dollara satıldı-FOTO
Yeni rəsm növü: Pişikli Mənzərələr
Şagirdlərin I sinfə qəbulu elektron formada ola bilər
10 min nəfərlik plov bişirildi-FOTO
Bakı metropolitenində fləşmob
Mavi almaz rekord qiymətə satışda
Yağış və külək geri qayıdır
Prezident İlham Əliyev Kürdəmirdə heyvandarlıq və süd kompleksi ilə tanış olub (FOTO)
5 il öncə boşandığı xanımı ilə bu səbəbdən bir araya gəldi
Münaqişə sevgi bağını gücləndirirmi?
Vərəm xəstəliyi (Tuberkuloz)
Kür çayının aşağı axınında müsbət dəyişiklik müşahidə edilir
Gənc yaşlarda saç ağarması
Bakı dumana bürünəcək
Bu smartfon 10 dəqiqəyə "dolur"
Azərbaycan vətəndaşı bədbəxt hadisələrdən sığortalanıbmı?
Hər gün üzünüzə gül yağı çəksəniz...
Süd və süd məhsullarının faydaları
Bakıda hansı xəstəliklər daha çox yayılıb?
Bu filmlər dövlət dəstəyilə çəkiləcək!
Nikolay Baskov onu müdafiə etdi
Dişlərin çürüməsinin səbəbləri
Məşhur aktyor yeni "Batman" olacaq-FOTO
Günün qoroskopu: başladığınız işlərə məsuliyyətlə yanaşın
Məşhur aktyor Boeing-ini hədiyyə etdi
- ŞƏRHLƏR