Çox zaman cəmiyyətdəki "kişilik" düşüncəsi öz hakimiyyətini legitimləşdirmək və möhkəmləndirmək üçün “qadınları qorumaq”, onları müdafiə etmək diskursundan (müəyyən dünyagörüşünü formalaşdıran sözlər, ideyalar, yanaşmalar, müzakirələr və s) istifadə edir. Buna kişilərin üstünlük təşkil etdiyi toplumlarda daha çox rast gəlinir və adətən qadınlar namus və qeyrət anlayışının “daşıyıcısı”, kişilər isə bunun “təminatçısı” kimi çıxış edir. Misal üçün, əgər yad kişi sizin yanınızda ədəbsiz söz desə, bu halda sizin həyat yoldaşınız o insanın cavabını verməlidir. Amma eyni insan bir qrup kişinin yanında bənzər sözlərdən istifadə edərsə, bu sözlər artıq “ədəbsiz” kateqoriyasına girmir və bunun üçün heç kimin namusunu qorumaq lazım gəlmir. Bu misal yanaşmada olan ayrı-seçkiliyi açıq şəkildə ortaya qoyur.
Beləliklə, qadınlar üçün nəyin daha uyğun və daha ədəbli olduğuna qərarı adətən kişilər verir və qadınlar bununla razılaşır. Bu razılaşma-qəbuletmə daha geniş miqyasda qadınların bir çox hallarda kişilər tərəfindən qoyulmuş qaydalarla oynamalarına səbəb olur.
Burada bir məsələyə də toxunmaq lazımdır. Bayaq qeyd etdiyimiz kimi, qadınlarımız eyni zamanda həm də iqtisadi asılılıqda yaşayırlar. Bir çox ailələrdə qadınlar evdən kənarda işləmir və evin büdcəsinin formalaşmasında iştirak etmir. Təbii ki, son zamanlar bu dəyişməkdədir və indi Azərbaycanda bir çox oxumuş qadın iqtisadi cəhətdən müstəqildir. Amma buna baxmayaraq, hakim düşüncə hələ də onları sıxmaqdadır. İqtisadi müstəqilliyə baxmayaraq onlar hələ də ideoloji və mənəvi savaş verirlər: ailələri, qohumları və cəmiyyətləri ilə. Yəni, iqtisadi sahədə özünü təsdiqləsələr və maliyyə təhlukəsizlilərini təmin etsələr də, ideoloji savaşda hakim diskurs üzərində qələbə çala bilmirlər.
Amma bunu da qeyd etmək lazımdır ki, ideoloji savaşın qazanılmasında iqtisadi müstəqillik çox önəmli mərhələdir. İqtisadi müstəqillik insanın “dilinin uzun olmasını” təmin edir. Yəni, iqtisadi cəhətdən asılı olmayan insan danışa bilir və özünü müdafiə mexanizmini danışmaqla və ya dominant məntiqin təsvir etdiyi kimi “cavab qaytarmaqla” qurur.
İdeoloji savaşı qazanmaq üçünsə ideyalara ehtiyac var. Qadının kişiylə bərabərhüquqlu olduğunu müdafiə edən nəzəriyyəyə feminizm nəzəriyyəsi deyilir. Feminizm qadın huquqlarını mudafiə eden nəzəriyyədir. Bu, bir dunyagorusudur. Feminizmi cox radikal bir yanasma kimi təqdim etmək yanlışdır.
Bunu dəstəkləyənlər tək qadınlar deyil, həm də kişilər olmalıdır. Çünki bu, cəmiyyətimizin ümumi inkişafı deməkdir. Təəssüf ki, Azərbaycanda çox zaman qadınların hüquqları tapdalanır. Qadın seksual obyekt, qulluqçu, uşaq istehsalçısı kimi görülür. Əksər cəmiyyətlərdə qadınlar kişilərdən daha çoxdur. Ona görə də qadınların fəal olmadığı cəmiyyət hesab edin ki, yarı qüvvəsi ilə işləyir. Hətta əgər buna kişi-qadın münaqişəsinin mənfi enerjisini əlavə etsək, demək olar ki, cəmiyyətin faydalı iş əmsalı xeyli dərəcədə aşağı düşür.
Yekunda, mən qadınlarımızı daha fəal, daha özünə güvənən və daha inadkar olmağa, kişiləri isə daha anlayışlı olmağa çağırıram.
Rəşad Elli
XƏBƏR LENTİ
Müge Anlı onları geridə qoydu
Qurama (Dərs-7) "Ananas" texnikası ilə tikilən yastıq
Azərbaycanda orijinal toy dəvəti - FOTO
ÜST rəhbəri: "Koronavirusdan qorunmağın ən yaxşı vasitələrindən biri..."
Dəbli pencəklər
30 ilə yaxındır qədim pulları toplamaqla məşğuldur
Pizza kağızlarından gəmi düzəltmək (FOTO)
Bakıda elə isti olacaq ki...
Koronavirusla bağlı SON STATİSTİKA
Rassel Krou Avstraliyadakı yanğına görə tədbirə gəlməyib
Günün ulduz falı
Qan dövranını sürətləndirən qidalar
İrina Şeyk gələn il ikinci dəfə ana olacaq
“Avroviziya-2019”un keçiriləcəyi məkan açıqlandı
Ermənistandakı rus hərbçilər müharibəyə hazırlaşır
Bu gün “Üç aylar” başlayır
Şahzadə Mustafanın ölümünün tarixi miniatürü yayıldı
Birlikdə yaşaya biləcəyiniz romantik anlar
Kiçik mətbəx üçün dekorasiya modelləri
Leksika - 3
Balaca uşağın Putinlə söhbətə qoşulması hər kəsdə gülüş yaratdı - VİDEO
Smartfonda vaxt nəyə sərf olunur?
Dünyanın ən böyük günəş elektrik stansiyası işə salınıb
Konfransda Leninin ruhu ilə danışdılar
Məktəblilərin ağır çantaları: nə etməli?
Yerin iqlimi üçün yeni təhlükə aşkar edildi
Dünya bu adamdan danışır
Bu bayraq Ginnesin Rekordlar Kitabına düşə bilər
Dekorasiyada yaşıl rəng trendi
Buraxılış imtahanlarının siyahısında dəyişiklik edilib
Azərbaycan böyük təhlükə qarşısındadır
Con Kerrinin "unutduğu" Qarabağ
68 il birgə yaşayan cütlük bir gün fərqlə öldülər-FOTO
Vegeterian turistlər üçün ən yaxşı şəhərlər müəyyənləşdi
Zaman heç nəyin dərmanı deyil!
İncə telli saçları necə həcmli etmək olar?
Azərbaycanda muzeylərə getmək istəyənlərə xoş xəbər
Dünyada koronavirusdan sağalanların sayı 13 milyonu keçdi - STATİSTİKA
Zolaqlı pəhriz - Rahat arıqlama
Şəffaf və plastik dəb
Ezgi Mola ərə gedir?
B12 vitamininin "səyahəti"
Boyun düzləşməsi əlaməti
Aciz ölmək istəməyən qadın gülümsəyərək getdi
Antalyada birinci xanımların şərəfinə nahar verilib
Dünyanın müxtəlif ölkələrindəki məktəblilər
Dəbli çantalar
Azərbaycan çaylarının suyu azalıbmı?
2020 qarderobunuza ilham olacaq məşhurlar
Azərbaycan əczaçılıq sahəsində Macarıstana müştərək müəssisə yaratmağı təklif edir
- ŞƏRHLƏR