Artıq dövr dəyişdi
İnsanların dinə baxışlarını çox müxtəlif baxışlar altında dəyərləndirmək mümkündür. Bəzi insanlar yerinə yetirmədiyi dini öhdəlikləri səbəbilə utanc hissi duyarkən, bəziləri özlərinə görə bir sıra bəhanələr irəli sürərlər. Bu bəhanələrdən ən narahat edici və səmimiyyətsiz olanlardan artıq dövrün dəyişdiyi və keçmişdə müxtəlif səbəblərlə haram edilmiş və ya edilməsi əmr olunmuş şeylərin etibarlı olmaması iddiasıdır. Bu zamanda faizin iqtisadi həyatın bir gerçəyi olduğu, köhnədən natəmiz olduğu üçün donuz ətinin qadağan edildiyi, amma artıq donuzların sağlam şərtlərdə yetişdirildiyi üçün bu cür qadağaların lazımsız olduğu, köhnədən bəzi insanların içki içib dava-dalaş saldıqları üçün içkinin qadağan edildiyi, indi özünü tanıyanın içki içməsində bir təhlükə olmadığı, yaxud da köhnədən ərəblər çirkli və tənbəl olduqları üçün namaz qılınması əmr olunduğu, amma artıq buna ehtiyac olmadığı şəklində əsassız və uydurma bəhanlərlə bəzi dini əmr və tələblərin müasir dünyamız üçün mənasız olduqları iddia edilir.
Bununla birlikdə insan fərdi və ictimai həyatla əlaqəli müxtəlif mövzularda da deyimlərlə qarşılaşır. "Əzizim, sənin dediyin köhnələrdə idi, indi müasir olmaq lazımdır, müasirliyə ayaq uydurmaq lazımdır" şəklilndə cümlələrlə bir sıra dini əmr və qadağaların artıq yerinə yetirilməsi mümkün olmayan şeylər kimi dəyərləndirilməsini görürük. Homoseksuallıq və evlilik xaric birlikdə yaşamaq kimi şeylərin həyatın gerçəyinə çevrildiyi və müasirləşmə göstəricisi olduğu iddia edilir. Şübhəsiz hər kəs həyatında etdiyi tərcihilərin hesabını Allaha verəcəyi üçün istədiyi şəkildə ömür sürməkdə sərbəstdir. Amma bu sərbəstliklər dini baxımdan xoş qarşılanmayacağı kimi bu və ya bənzəri həyat tərzlərinin müasirlik göstəricisi kimi dəyərləndirilməsi də mümkün deyildir.
İnsanın etmək istəmədiyi şeylər üçün saysız bəhanələr gətirməsi vardır. Ancaq etməməsi bir tərəfə, etməməsinin gərəkliliyi üçün irəli sürdüyü iddialarla Allaha və Kitabına qarşı iftiralar söyləməsi qəbul edilə bilməz.
Quranda ifadə edilən dini buyruqlar bütün kainata aid və qiyamətə qədər keçərli olan qaydalardır. Allah elm və rəhmətinin ucalığı ilə hər dövr və şərtlərdə tətbiq edilə biləcək hökmlər bildirmişdir. Dolayısı ilə Allahın hər hansı bir buyruğunun hökmünün qalxması, yaxud zaman aşımına uğramasından da qətiyyən söhbət gedə bilməz.
İlahi hökmlər insan qanunları kimi deyillər. Bəşəri qanunlar içində olduqları dövrün ehtiyaclarına görə formalaşır, təcrübə ilə dəyişilə bilir, ya da təmamən ortadan qalxaraq tarixə gömülə bilir. Ancaq ilahi qanunlar quruluşu etibarilə bəşər qaydalarından fərqlidir. Eyni olması da mümkün deyil, çünki eynilik olsaydı ilahi olmazdı.
Ona görə də buyruqlara görə dövrün dəyişməsi, ya da müsəlmanın çağa ayaq uydurmasından söhbət gedə bilməz. İlahi buyruqlar hər cürə bəşəri şərh və anlayışa toxunduğu üçün hər dövr insanına xitab edərək insan təbiətinə uyğunlaşma ərz edər. Tarix boyunca dünya mədəniyyətlərinə və günümüzdəki cəmiyyətlərin sosial və mədəni cəhətdən gəldikləri səviyyəyə baxdıqda hələ insanlığın ilk endirildiyi dövrdə Quran tərəfindən buyrulmuş insanlıq şərəfinə yaraşan qanunların səviyyəsinə yetişmədiyi görülür. Bunu görmək üçün bəhanələrin və real olmayan şeylərin altından çıxmaq, önmühaiməkələrdən sıyrılmış və tərəfsiz bir baxışla Quranı oxuyub bitirmək lazımdır.
Emre Dorman "Dini mövzularda özünü aldatmağın 40 yolu"
Tərcümə: Ceylan Mumoğlu
XƏBƏR LENTİ
Gündəlik stressi azaltmağın yolları
Ermənilərdən itki etirafı
Yeni stadion tikiləcək
"Sen anlat Karadeniz" yeni sezonun tanıtım çarxı yayıldı
Bu sistem qoxuya görə insanları tanıyacaq
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 12 MAY
Qar qızlar parad keçirdilər
Putindən Dağlıq Qarabağla bağlı növbəti çağırış - VİDEO
Terrorçu dövlət olan Ermənistan Qarabağdakı hərbi əməliyyatlara uşaqları cəlb etməyə başlayıb - VİDEO
Azərbaycanda zəlzələ olub
Dünyanın ən sürətli avtomobili buraxıldı - FOTOLAR
Azərbaycan ordusuna hücum əmri
Avropa Məhkəməsindən Azərbaycanla bağlı qərar
Gün var əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Ayaqlara gözəl forma verən 3 idman hərəkəti
Putin peyvəndləmə tədbirləri ilə bağlı göstəriş verdi
Qəbul imtahanlarının pullu olacağı xəbərinə nazirdən REAKSİYA
Uşaq istismarı yoxsa sənət?
Artıq çəkidən xilas edən avokado detoksu
Türkiyədə qış vaxtına keçid təxirə salındı
Bred Pitt içkini Bredli Kuper sayəsində tərgidib-FOTO
Jirinovski "Qarabağ planı"nı açıqladı
Şəkidə işləyən bərbər əsgərlərin saç-saqqalını qırxmaq üçün cəbhəyə getdi -VİDEO
Bilərzik hazırla
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 4 APREL
"Qalatasaray"da böyük şok
Çox yemək istəyinin qarşısını almaq üçün 3 qayda
Kartof çipsilərinin ziyanları
Məktəbəhazırlıq qruplarındakı uşaqlara I sinifdə də eyni müəllim dərs keçəcək?
Hava haqqında
Xoşbəxt Yusifzadə: "Bu gün neftin bir barelinin qiymətinin 60 dollar olması elə də kiçik rəqəm deyil"
2018 MTV qırmızı xalça
Beyonce ölən körpəsindən danışdı
Ötən ilin ən yaxşı smartfonu açıqlandı
Bu problemin həllini hamı gözləyir
38 yaşlı modeldən çimərlik FOTOsu
İrina Şeykin FOTOsu tarixinə görə diqqət çəkdi
Şagirdlər dərs ilinə hazırdır, məktəblər necə?
Ramzan Kadırov Zabit Səmədovu Kikboksinq Klubuna rəhbər təyin edib
Bürclərin pul ilə əlaqələri (2)
Bu gün birinci sinfə elektron qeydiyyat başlayır
Qarabağa xaç yürüşünün qurbanları
Paytaxtın mərkəzindəki yol 3 gün bağlı olacaq
Prezident İlham Əliyev Nardaranla bağlı sərəncam imzaladı
Yaşıl mərcili bulqur plovu (foto-resept)
Şəhid bacısı: “Dedi ki, gəl, səni bir də öpüm, birdən şəhid olaram” - VİDEOREPORTAJ
Tək nahara 150 min dollar xərcləyən Saşa -FOTO
Baş komandan: "Türkiyə hər zaman Azərbaycanın yanında yer alacaq"
"Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli yalnız Minsk Qrupu çərçivəsində mümkündür"
İranda zəlzələ baş verib
- ŞƏRHLƏR