Annotasiya
"Abbas Mirzə və Azərbaycan" adlı bu kitab görkəmli Azərbaycan sərkərdəsi, Qacarlı şahzadə Abbas Mirzənin həyatı və mübarizəsi haqqındadır. XIX əsrin əvvəllərində İran-Rus müharibələrinin nəticəsi olaraq Azərbaycanın ikiyə parçalanması, Gülüstan sülh müqaviləsinə gətirən hadisələr elmi qaynaqlara əsaslanaraq geniş şəkildə bu monoqrafiyada öz əksini tapıb. Günümüzün bir çox suallarına cavab verən bu qiymətli əsər Azərbaycan dilində ilk dəfədir nəşr olunur. Kitabın geniş oxucu kütləsinin marağına səbəb olacağı şübhəsizdir.
Önsöz
Belə maraqlı kitabı dilimizə tərcümə edib günümüzdə kitab mağazalarında, kitab satılan yerlərdə görünməsini təmin edən Güntay Gəncalpa təşəkkür edirəm. Güntay bəyin iki kitabını ("Yağız qarışqalar və Səfəvilər") oxumuşam və "Abbas Mirzə və Azərbaycan" kitabıyla da ilk çevirisini oxumuş oldum. Güntay bəy “qaranlıqları aydınlatma” missiyasını yerinə yetirməyə davam etməkdədir.
Kitabın dili (yazılış üslubu)
Kitabın dili elədir ki, qısa müddət ərzində rahat və sıxılmadan oxuyub bitirmək olur. Doğrudur, oxucu bir çox şəxslərin adlarını yorucu və yadda qalan olmadığını görəcək. Bəzilərini orta məktəbdən tanıyır, bəzilərini yeni öyrənib, yadda saxladım. Bəziləri isə belə bir əhəmiyyət kəsb etmədiyindən onların üzərində diqqətimi toplamadım. Kitabın formatı, tarixi faktlar və roman üslubundadır.
Kitabla əlaqədar suallar
Kitabın yazılmasında məqsəd nədir? Kitab nə dərəcədə obyektivdir? Nə dərəcədə əhəmiyyətlidir? Nə dərəcədə faydalıdır? Oxuyarkən nələrə diqqət etməliyik? Yazar məqsədinə çatmışmıdır?
Kitabın tərcüməsini edən Güntay müəllimin də dediyi kimi, kitabın məqsədi, fars şovinistlərinin görkəmli Azərbaycan şəxsiyyətlərini, tarixini, öz tarixləri kimi qələmə vermək cəhdinə cavabdır. Elə bu zaman ikinci suala da cavab vermək zərurəti yaranır (Kitab nə dərəcədə obyektivdir?). Əsərin obyektivliyi onun istinad etdiyi qaynaqlara görə ölçülür. Əlbəttə, mən tarixçi deyiləm, amma araşdırmalarım göstərdi ki, istinad olunan qaynaqlar ən tanınmış və güvənilir qaynaqlardır.
Əsər yazılarkən Cahangir Mirzə, “Tarix-e no (Yeni tarix)”, Tehran, 1327 Hicri Qəməri, Nəfisi (Səid), “Tarix-e siyasi və ectemaiye İran” (İranın siyasi və ictimai tarixi), Tehran, 1335 Şəmsi, Watson (Robert grant), A History of Persia, London, 1866., Malcolm (Sir John), History of Persia, London, 1829., Brosset (Marie-Felicite), Histoire de la Georgie, Paris, 1849., Ker Porter (Sir Robert), Travels in Georgia, Persia. Etc. London, 1821. və s. kimi çox məşhur və güvənli qaynaqlardan istifadə edilmişdir. Belə ki, bu kitabların müəllifləri həmin dövrdə bilavasitə hadisələrin içlərində olmuş və müşahidələrini qələmə almışlar. Qaynaqların etibarlılığını nəzərə alaraq əsərin əhəmiyyəti və faydasına aid də fikir söyləmək mümkündür.
Kitabı oxuyarkən biz bu günün mənzərəsinin necə əmələ gəldiyini addım-addım görürük. Gülüstan və Türkmənçay müqavilələri və Abbas Mirzə şəxsiyyətinin mübarizəsi, Rusiya və Qacarların münasibətindən əmələ gələn müasir Azərbaycan coğrafiyası yaxşı təsvir edilib. Əlbəttə, müqavilələrin xırdalıqlarının çatdırılması məqsəd deyildi, ona görə də diqqət Abbas Mirzə və onun bu proseslərdəki iştirakıdır.
Eyni zamanda biz Azərbaycanın Abbas Mirzə üçün necə bir əhəmiyyət kəsb etdiyini və onun bölgə insanlarının rifahı üçün nələr etdiyini görürük.
Yazıçı məqsədinə çatmışmıdır? Yazıçı xarici və yerli qaynaqların Abbas Mirzə şəxsiyyətiylə əlaqədar verdiyi məlumatları bir az zənginləşdirərək bizə çatdırmışdır. Məncə, yazıçı məqsədinə çatmış və beləcə də, bizlərə də bir çox vacib məlumatları vermişdir.
İbrahim Niftiyev
XƏBƏR LENTİ
42 yaşlı qadın öz bədən quruluşu ilə təəccübləndirir-FOTO
Musiqi dinləməyin faydaları və zərərləri
Qatıqlı meyvə salatı (foto resept)
Kabab yeyənlərin nəzərinə-DİQQƏT
Köklü miso şorbası (foto resept)
Koronavirusda GİZLİ TƏHLÜKƏ: aylar sonra ortaya çıxır
"İndiki Ermənistan əslində Azərbaycanın tarixi torpağıdır"
Ermənistanın sonu yaxınlaşır
Ailə sirləri başqalarına deyilə bilər?
Kıvanç Tatlıtuğ rep oxuyacaq!
Qozun sağlamlığımıza faydaları
Yeni dövrün coğrafiyası (XV-XIX)-2
Dünyadan maraqlı faktlar (III hissə)
Dərinizi çirkli havalardan qoruyacaq maska
Ebru Şahin Mərakeş və Misir gündəmindədir
Sosial şəbəkədən qorxan ölkələr.
“Facebook” bunu da etdi
Gökhanın görüntüləri TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ
Çavuşoğlu Lavrovla danışıb Ermənistana xəbərdarlıq edilməsini istədi
Nazirlikdən vətəndaşlara MÜRACİƏT: Məhkəməyə verin
Ölkədə gediş haqları dəyişibmi?
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 2 MAY
Hərbiçilərimiz Füzuli və Cəbrayılın girişində
Dünəndən qalan plovu yeməyin!
Fərqli saç aksessuarları
Bu geyim sonsuzluq yaradır
Ermənistanda hərbi vəziyyət rejimi davam edəcək
Qulaqda səslərin yaranma səbəbi
"Pelmeni" (foto-resept)
Kayli Cennerin daha bir yalanı üzə çıxdı-FOTO
Öyrəndim ki...
Şəhzadə Harry və Meghanın toyu
Zaman gedir, tələs
Gənc qızlar, zamana dəyər verin
58 yaşlı ulduz hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq
İstirahət günü hava bakılıları sevindirəcək
"iPhone"nun qiyməti düşür
Azərbaycanda vitse-prezident vəzifəsi yaradılır - KONSTİTUSİYA DƏYİŞİR
Finalın adı məlum oldu
"Ana harayı" abidəsi ziyarətə hazırdır
Türkan Şoray sevincdən ağladı-FOTO
Cəbhədə güclü atışma başladı
Yay aylarının ən faydalı meyvələri
Banklar girov mənzilləri satdırır
Yapon geyşalarının sirri
Qaraciyərin böyüməsinin səbəbləri
Makiyajsız canlı görünməyin yolları
Yağlı xəmirdən "Napoleon" tortu (foto-resept)
Teylor Svift Uitni Hyustonun rekordunu təzələdi
- ŞƏRHLƏR