Sən bizim ellərin ruhuna bir bax
Ağstafa-Qazax mədəniyyətimizin beşiyidir.
Sığındım istəklli bir bala kimi,
Isti qucağına Ağstafanın.
Dolandım səhərdən axşam kimi,
Soluna, sağına Ağstafanın.
Azərbaycanın qərb qapısı adlandırılan Qazax-Ağstafa alınmaz qala, basılmaz eldir. Bu bölgənin ərazisi bəşər sivilizasiyasının ilk beşiklərindəndir. Iki milyonluq yaşı olan ibtidai insanlar burada məskunlaşmış, yaşamış, yaratmışlar. Ilk odun alınması, ocağın çatılmasında da Qazax və o zamanlar onun tərkibində olan Ağstafanın öz yeri, öz payı var.
Vətən uğrunda, qeyrət yolunda ərəblərə, farslara, ermənilərə, gürcülərə, ruslara qarşı sinə gərən oğulların vətənidir bu vətən. Koroğlunun, Qaçaq Kərəmin, İsrafil ağanın oylaqları, yaylaqlarıdır. İlk Azərbaycan şahini Fərrux Qayıbov, rus artilleriyasının atamanı Əliağa Şıxlinski, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Müseyib Allahverdiyev kimi qəhərmanlarımızın, unudulmaz şəhidlərimizin vətənidir bu yerlər. M.Carçıyev, F.Abbasov kimi əmək qəhrəmanlarının fəxr istinadgahıdır. Qəhrəmanları şair təbiətli, şairləri qəhrəman hünərlidir elimin. Hamısı zəfərli, hünərli, mübariz, həyata bariz nümunələrdir.
Altı min illik tarixi olan Kür-Araz mədəniyyətinin ilk ocaqlarından biri bu ərazidir. Azərbaycanda kurort-turizm təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi üçün hər cür təbii, iqlim, landşaft şəraiti, iqtisadi imkanları və tarixi- arxeoloji abidələr kompleksi bu yerləri gözoxşayan, könülaçan edir, bəzəkli gəlinə bənzədir. Akademik Teymur Bünyadovun təbirincə desək, Dəli Kürüm qəlb oxşayan təranədir, şərqidir, duruşu Nigarın hörükləri, səsi Koroğluun nərəsidir.
Dilcan dərəsi min-min mənzərədir, dağdır, yaylaqdır, şır-şır bulaqdır, zümzümədir, ərənlərin sığınacağı, gözəllərin yığnağıdır.
Damcılı bulağı nakam sevgilərin pıçıltıları, göz yaşlarıdır.
Siyəzən dağı sirrdir-sehirdir, əfsanədir, nağıldır.
Bu torpağın təiətində bir ayrı şairanəlik, əsrarəngizlik, füsunkarlıq var. Burada min illiklərdən xəbər verən dünyanın lal sükutuna qərq olan məzarıstandakı hər daşın altında bir şair ruhu qərar tutur. Vidadi, Vaqif ilham pərisidir Əbdürrəhman ağa Dilbazın, Mustafa ağa Arifin, Fədainin, Kazım ağa Salinin, Yəhya Bəy Qazağinin, İbrahim əfəndi Nicatinin, Abdulla ağa Şıxlinskinin, Hüseyn əfəndi Qayıbovun, Abbas ağa Nazirin və başqalarının.
XIX əsrdə bu torpağın şeir-sənət səsi asimana ucaldı. Çünki yeni istiqamətli, yeni romantik ruhlu, xalq koloritli poeziyamızın möhtəşəm binasının özülünü qoyanlardan, al-əlvan çalarlı söz mülkünə öz töhvəsini verən Osman Sarıvəllisi, könüldən-könülə əsrlərlə silinməyən cığırlar, yollar salan Səməd Vurğunu, Azərbaycan yazıçılarının havadarı, mənəvi atası - Mehdi Hüseyni (Azərbaycan Yazıçılar İttifaqına uzun illər rəhbərlik etmişdir) vardı.
XX yüzilliyin ikinci yarısından məşhur yazarlarla yanaşı, nadir istedada malik olan yeni nəsl yetişdi. Böyük inamla və ilhamla qələmə sarıldı, sözünü dedi, əlçatmaz, ünyetməz oldu.
Xalq yazıçıları İ.Şıxlı, İ.Hüseynov, Y.Səmədoğlu, söz sərrafları Vidadi Babanlı, Sabir Azəri, Fərman Eyvazlı, Vaqif Nəsib və başqaları xalqımıza layiq əsərləri ilə təkcə Azərbaycanın hüdudlarında deyil, keçmiş Sovetlər ölkəsində qələbələr qazana-qazana eldən-elə, dildən-dilə gəzdilər. Əsərləri bir sıra dünya xalqlarının dilinə tərcümə olundu.
Xalq şairi M.Dilbazi, H.Arif, N.Həsənzadə, V.Səmədoğlu, görkəmli şairlərimiz A.Aslanov, N.Kəsəmənli, H.Abbas, A.Kəmərli, D. Nəsib, T,Saleh, E.Nəsibli və başqaları şeir-sənət aləmində sayıldı, seçildilər.
Sözlü,sazlı,min bir avazlı;
Bu mahalın sazlı-sözlü, mənəvi dünyasının bir şah budağı da sinədəftərlərdir, haqq aşıqları, el şairləridir. Boşuna Qazax aşıq məktəbi Göyçəgöl və Borçalı aşıq məktəblərinin ayrılmazlığının təsdiqi deyil ki!
Dərviş Mahmud, Çoban Əfqan, Miskin Həsən, Mirzə Səməd, Dərya Məhəmməd, Aşıq Avdı, Aşıq Ədalət ustad sənətkarlardır.
Sinələrində min dastan yuvalanan Aşıq Hüseyn Xalaoğlu, Aşıq Aslan Aslanov, Aşıq Solmaz Kosayeva, Aşıq Pakizə Musaköylü, Aşıq Rakif, Aşıq Camoy Qurbanov, Aşıq Yaqub Yaqubov, Aşıq Hacı Avdıyev, Aşıq Şəhadət Gülməmmədov, Aşıq Avdı Avdıyev sazı bağrına basanda mədəniyyətimizin soy kökü özünü göstərir.
Bir də ki ,vallah, bu torpağın qoxusu bir başqadır!
Qazax-Ağstafa bölgəsi o qədər də böyük deyil, lakin şairlər yurdu adını qazanmaq böyük şərəfdir. S.Vurğunun dili ilə desək, “şairlər vətəni bizim tərəflər”dəki bu şeir, sənət dühaları ilə təkcə Azərbaycan, Qafqaz deyil, bəşəriyyət fəxr edə bilər.
Sən bizim ellərin ruhuna bir bax!
Bizdən inciməmiş bir əziz qonaq.
Xeyli vaxtdır həsrətini çəkdiyim torpağıma, vətənimə, elimə yolandım. Ilkin olaraq yolum Ağstafa şəhər İcra Hakimiyyətinə düşdü. Elə bil utopik bir dünyaya yollanmışdım. Insanları mehriban, qayğıkeş, səmimi, düzlük tərəfdarı. Deyirlər vəzifə insanı dəyişir. Burada isə hər kəs insan kimi insandır. Vətənə olan fəxarət hissim bir daha coşdu, çağladı.
Oradan bir başa Ağstafa şəhər Mədəniyyət Evinə yollandım. Mədəniyyət və Turizm şöbəsinin müdiri Gülgün Kərimovun qonaqpərvərliyi, humanist təbiəti, eləcə də bu torpağın sənət inciləri haqqında və son zamanlar görülən yenidənqurma işləri barədə qürur hissi ilə danışması məni torpağım, elim, ağstafalılarım, qazaxlılarım haqqında yazmağa vadar etdi. Gülgün müəllim idman yarışlarında iştirak edən gənclərin qələbə çələnglərini, fırça dünyası olanların rəsm əsərlərini də göstərdi. H.Arif adına ədəbi-birliyin almanaxları ilə də məni tanış etdi və ürəkdolusu danışdı. Hələ qulaq müsafiri olduğum bir mədəniyyət nümunəsi də oldu.
Mədəniyyət Evində rəqs dərsi gedirdi. Müəllimin uşaqlara son dərəcə diqqətli və işinə məsuliyyəti hər kəsə göstəriləcək nümunə ola bilər deyə düşündüm.
Xaliq müəllim (rəqs müəllmi) xalq artisti Z.baratzadənin tələbəsi olmuş, Göygöl Dövlət Rəqs Ansamblının tərkibində dünyanın 28 xarici ölkəsində özünün dediyi kimi Azərbaycan bayrağının sədaları altında rəqs etmişdir. Hal-haızrda Gəncə, Tovuz və Ağstafa şəhər Mədəniyyət Evlərində rəqs dərsi deyir. Xaliq müəllimin rəqsi kimi siması da insanpərvərliyindən xəbər verirdi.
P.S. Kəhkəşandır bu elin hər daşı, hər torpağı, eləcə də insanı!
Rübabə Sahib (filoloq)
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Ağrıya qarşı ən sadə dərmanın adı məlum olub
75 il birgə yaşayıb, bir gündə dünyadan köçdülər
“Instagram”da 200 milyon izləyicisi olan ilk qadın - FOTO
Menstruasiyanın gecikməsinin səbəbləri
Psixoloq Doğan Cüceloğlundan tövsiyələr (1)
Sosial siğorta nədir və onun əhəmiyyəti nədən ibarətdir?
Gəlin saçı modelləri
Mirşahin koronavirusdan sağaldı - VİDEO
Azərbaycanlı aktrisa "erməni soyqırım"na aid filmə çəkildi
Azərbaycanda erkən nikah problemləri: nə etməli?
Tamlı qatqılar
Bermud üçbucağında yeni ada peyda oldu - Alimlər heyrət içindədir
İƏT ictimaiyyəti müstəqil Fələstin dövlətinin yaradılmasına dəstək verməyə çağırdı
Gil qab bazarı "ölüb"
Azərbaycanda dönər dəhşəti: yeyək, yoxsa yox
Hamiləliyin son dövründə bunu etmək təhlükəlidir
Dünyanın ən böyük məzarlığı-FOTO
Qadın.netin "xarici" xanımları (III hissə)
Bakıda ekspress xətt avtobuslarının fəaliyyəti dayandırılır - RƏSMİ
Serdar Ortaç Boşanır
Günün ulduz falı - 22.10.2013
"Ginnesin Rekordlar Kitabı"nın seçmə rekordları
Qurban bayramınız mübarək!
"VERSACE"-dən son model çantalar
Günün qoroskopu: çətin işin qeyri-standart həllinə başlamaq olar
Gözəl qamətin sirləri
Günün ulduz falı
Rəsədxana işçisi qasırğadan danışdı
Coğrafiya müəllimi olmaq istəyənlər imtahan verir
Hava haqqında - 04.02.2014
Dünyada ilk dəfə: nəhəng ilana könüllü yem olacaq
Tuba Büyüküstün Nyu-Yorkda ev alır-FOTO
İnternetdə zibil artıb
Bakıda koronavirus xəstələri üçün açılan klinikada neçə xəstə var? - RƏSMİ
İdeal ayaqlara sahib olmanın yolları
Yağış, qar, duman, külək
10 yaşlı dahi
"Yer kürə deyil" dedi, raketə minib uçdu - FOTO
Maykl Cekson haqda şok iddia - Ölməyib
Azərbaycanda qızların erkən nikahı ilə bağlı
Sitatlarımız - IV hissə (Son)
Bal pətəyinə diqqət
Sobada tərəvəzli toyuq (foto-resept)
Xanımların sevdiyi bəzək əşyaları
Qəbul imtahanları dörd gün ərzində keçiriləcək - RƏSMİ
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Vaşinqton Ukraynaya silah göndərəcək
Üzünüzə yaraşan qaş formaları
Leçolu-toyuqlu pide (foto resept)
Millət vəkili “uşaq pulu”nun bərpasını tələb etdi
- ŞƏRHLƏR