Hər hansı səbəbdən zəhərlənən insan zəhərin təsirini məhv edən dərman qəbul etməli və ya zəhər tibbi yolla orqanizmdən xaric edilməlidir. Zəhərlənmə haqqında tibbi məlumatı olmayan bir şəxsin hər hansı bitkidən və ya maddədən istifadə edərək öz-özünü müalicə etməsi mümkün deyil.
Ancaq bəzi canlılar çox insanın təhsil alaraq əldə etdiyi bu biliyə doğulduğu andan malikdir. Şüuru, ağlı, zəkası olmayan heyvanlar bir çox hallarda xəstəliklərini özləri müalicə edirlər. Heyvanların özlərini müalicə etmək üçün istifadə etdikləri üsullardakı diqqətçəkən cəhət hamısının nə edəcəklərini çox yaxşı bilmələri, hansı xəstəliyə nəyin faydalı olduğunu müəyyən etmələridir. Bəs bunu edən, həqiqətən, heyvanların özləridirmi? Heyvanlar bu məlumatları necə əldə ediblər? Təkamülçülər canlıların bu cür davranışlarının bir çoxunun instinktiv olduğunu iddia edirlər, ancaq instinktlərin mənbəyini, bu davranışların ilk dəfə necə ortaya çıxdığını açıqlaya bilmirlər.
Əvvəla, canlıların bunları zaman ərzində öyrənmələri mümkün deyil. Məsələn, zəhərlənən bir heyvan dərhal ölər. Zəhərlənməsinə səbəb olan amili necə aradan qaldıracağını təcrübədən keçirərək öyrənməsi mümkün deyil. Unudulmamalıdır ki, bir heyvanın belə bir şeyi düşünmək üçün şüuru da yoxdur.
Heyvanların öz-özlərini müalicə edərkən nümayiş etdirdikləri şüurlu davranışlarına bir misalla baxaq. Araralar tropik Amerikada yaşayan tutuquşu növüdür. Cəlbedici rəngləri olan bu canlıların ən təəccüblü cəhəti zəhərli toxumlarla qidalanmalarıdır. İri qarmağı xatırladan dimdikləri ilə çox bərk qabıqları belə qıran bu quşlar zəhərli toxumlar üzrə sanki mütəxəssisdirlər. Bu, olduqca təəccüblü haldır, çünki zəhərli toxumu yedikdə quş zəhərlənməlidir. Ancaq bu baş vermir və quş zəhərli toxumları yedikdən sonra dərhal qayalıqlara doğru uçur və orada gilli qaya parçalarını gəmirib udmağa başlayır. Bu davranışın səbəbi gilli qaya parçalarının toxumların içindəki toksini sorması və zəhərin təsirini aradan qaldırmasıdır. Quşlar bu sayədə toxumları zəhərlənmədən həzm edirlər.
Bir bitkidəki zəhərin necə zərərsizləşdirilməsini araraların öz-özlərinə bilməsi, əlbəttə, mümkün deyil. Canlılardakı bu cür şüurlu davranışların heyvanların özlərindən qaynaqlanmadığı, bunun mənbəyinin təbiətdə mövcud olan başqa bir güc və ya təsir olmadığı da aydındır. Gözlə görünməyən bu güc bütün canlıların davranışlarına nəzarət edir, yəni onlara ilham edir. Bu bənzərsiz güc Allah’a məxsusdur. Üstün elm sahibi olan Allah hər işi yoluna qoyub idarə edəndir, yaratdıqlarını qoruyandır.
R Əkbərov
XƏBƏR LENTİ
Pink evini 13 milyona satır - FOTO
Azərbaycanla Çin arasında informasiya sahəsində əlaqələrin daha da genişləndirilməsi məsələləri müzakirə edildi
Ledi Qaqadan Konçitaya maraqlı təklif
Uşaqlarda hisslərə nəzarət
Ali məktəblərə və kolleclərə qəbul olanların qeydiyyatı başa çatdı
52 yaşlı Holl Berri hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Çəkdirdiyi şəkillərə görə evsiz,işsiz,ailəsiz qaldı_FOTO
Rahat yuxu üçün smartfonu uzaq qoyun!
Azərbaycanda 4 gün ardıcıl qeyri-iş günü olacaq
Almalı piroq (foto resept)
"Avtoşluq": harınlıq, yoxsa əyləncə?
Rəqqasə Fatimə Leyla Əliyeva ilə... - FOTOLAR
Serdar Ortaç koronavirusa yoluxub?
Özünüzə nə qədər inanırsınız?(Test)
Yeni Windows-da nə var
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə əlavə yerləşdirməyə start verilir
Həmyerlimiz Vilnüsdə həmsədr seçilib
Romanı ayaqyalın fəth edən afrikalı(3)
Azərbaycanda daha iki Ordu Korpusu yaradıldı
COVID-19-u müəyyən etmək üçün itlərdən istifadəyə başlanıldı
İrəvanda aksiya başladı
Tufan “Neft daşları”nda faciəyə yol açdı
2012-2013 payız-qış çantaları
Akın Akınözdən evlilik xəbərlərindən danışdı
Skype-la pul göndərmək mümkündür
Almalı balqabaq şorbası (foto resept)
Uşaqlarla düzgün davranış qaydası
3 addımda Elsa Hoskun gündəlik makiyajı
Ən etibarlı avtomobil markaları hansılardır?
ÜST-dən xəbərdarlıq: bu qidadan istifadə etməyin!
Milli Paralimpiya Komitəsinə yarım milyon ayrıldı
Məşhurların üzü qızıl simmetriyaya uyğun olsaydı ...
Daha bir serial Final edir
Əsgər bayraqla havaya uçdu
Leyla Əliyevadan anasına unikal təbrik!-FOTO
Ağ gəlinliyi sevməyən gəlinlər
Rusiyada 11 mindən çox azərbaycanlı tələbə təhsil alır
Hava haqqında
Sabahın hava proqnozu
Azərbaycanlılarla əcnəbilər arasında nikah: vəziyyət nə yerdədir?
Ana olmaq üçün ən təhlükəli varlı ölkə
Günəş tutulmasının BÜRCLƏRƏ TƏSİRİ
Çox sevilən içki - kapuçino
Düşüncənin riyazi dili - Həqiqət
Saat kişinin xasiyyətini büruzə verir
51 yaşlı Monika yaşına meydan oxuyur - FOTO
İspan aksesuarları
Sinem Kobal "Hakan: Muhafız"-ə çəkilir-FOTO
Diş fırçanızı vanna otağında saxlamayın!
Devalvasiya Formula 1-in büdcəsinə təsir etmir
- ŞƏRHLƏR