Öz-özümə söhbət edirəm, niyə dəli hesab olunmuram?
Öz-özünə danışmaq həmişə dəlilik anlamına gəlməz. Hətta araşdırmaçılar bunun düşünmə və qəbul etmə prosesinə yardım belə ola biləcəyini deyir.
Faydaları
İnsanlar tez-tez özlərinlə danışar. Kimisi bir neçə gündən bir, kimisi də - araşdırmaçıların iddia etdiyi kimi - saat başı öz-özünə danışar. Bu tərz rəftarlar məntiqə uyğun gəlməsə də araşdırmalar ortaya qoymuşdur ki, uşaqların rəftarlarını nizama salmaqda olduqca kömək edən üsuldur. Uşaqlar bu yolla bir prosesi addım-addım öz başlarına tətbiq edə bilər, məsələn, ayaqqabıların ipini bağlayarkən fikirləri əllərinə cəmləşərək...
Təcrübə
Öz-özünə danışmanın yetkin insanlara də faydalı olduğu ilə məlumatlar var. Psixoloqlar bir çox könüllüyə bir əşyanı axtararkən necə davrandıqlarını araşdırmaq üçün müraciət edib. Məsələ tədqiqatçılardan birinin Wisconsin-Madison Universitetinin psixoloqu Gary Lupyanın "Supermarket və ya soyuducuda bir şey axtararkən öz-özümə danışdığımı fərq etdim" deməsi ilə başladı.
Təcrübədən keçənlər
Bir təcrübədə könüllülərə 20 ədəd fərqli şəkil göstərilib və içlərindən müəyyən birini seçmələri (məsələn, bir səbət ) istənilib. Təcrübələrin yarısı səbət axtararkən bir tərəfdən də yüksək səslə düşünən fərdlərlə aparılıb. Digər yarısı səssiz olan fərdlərlə davam etdirilib. Araşdırmaçılara görə, şəkillərə baxarkən bir tərəfdən də öz-özünə danışan fərdlər əşyanı 50-100 millisaniyəlik bir sürət fərqiylə daha tez tapıb (orta tapma sürəti 1.2-2 saniyə idi).
Lupyan düşüncələrini "Mənim təklif etdiyim həll budur: dil yalnız bir ünsiyyət sistemi deyil, ondan daha üstündür, dil bundan başqa düşünməyi və qəbul etməyi da gücləndirən bir sistemdir" kimi ifadə etmişdir.
Digər bir təcrübədə də könüllülərin virtual bir supermarketə girib rəflərdən istənilən əşyanı (məsələn, diş fırçası) almaları və bunu da ən qısa zamanda etmələri istənilıb. Ortaya çıxan nəticələr bu dəfə daha kompleks idi.
Bu dəfə könüllü axtarılan əşyanın adını yüksək səslə öz-özünə təkrarlamışsa, görünür, bir faydası olmuşdur. Məsələn, diş fırçası axtaran birinin "diş fırçası" dediyi zaman digərlərindən daha sürətli nəticəyə çatdığı, ancaq "Kola" dediyində tam tərsi - hər kəsdən daha gec nəticəyə çatdığı ifadə edilib. Yəni diş fırçası axtararkən "Kola" deyib dayanmaq müddəti tam tərsinə - yavaşladıb.
Lupyan bunu "Öz-özünüzə danışmaq hər zaman fayda gətirmir. Əgər necə göründüyünü bilmədiyiniz bir şeyin adını yüksək səslə söyləsəniz, bunun müddətcə ya heç müsbət təsiri olmayacaq, ya da onu yavaşladacaq" deyərək açıqlayır. Lupyan belə davam edir: "Əgər axtardığınız şeyin bir diş fırçası olduğunu bilirsinizsə, şəklinin və necə göründüyünün fərqindədirsinizsə, yüksək səslə "diş fırçası" deyərək beyninizdəki vizual mərkəzləri aktiv edib əşyanı tapmağa köməkçi olmasını təmin edirsiniz".
Gələcəkdəki işlər üçün Lupyan könüllülərlə təcrübələri həyata keçirərkən bir tərəfdən də beyinlərini yoxlamanın hansı beyindaxili dövrələrin müddəti idarə etdiyini anlamaq baxımından faydalı olacağını bildirir.
Lupyan və həmkarı Daniel Swingley bu işdən əldə etdikləri nəticələri 10 apreldə "Quarterly Journal of Experimental Psychology" adlı internet ünvanında əsaslı bir şəkildə təqdim etmişlər.
XƏBƏR LENTİ
Özge Ulusoy Bakı çəkilişindən 170 min qazandı-FOTO
Bir vanna qəpik pulla "Iphone XS" aldı - FOTO
Hindistanda virusa yoluxanların sayı bir milyonu ötdü
Can Yaman hər kəsi təəccübləndirdi-FOTO
Bill Qeyts: COVID-19 bu müddətdə bitəcək
Messidən gözlənilən jest
Qarın yağlarının yaratdığı 4 təhlükə
Soba olladiləri (foto resept)
Böyrək daşlarından birdəfəlik xilas olmaq mümkündürmü?
Hər zamanın dəbi- skelet başı
Xanımların gizli tərəfləri - Kişilər oxusun
Körpənin ilk anları
Xəzərdə neftçi itkin düşüb
İnstaqram Madonnaya qadağa qoydu
Günün qoroskopu:Stressdən uzaq olun
Mustafa Sandalın keçmiş xanımının hər kəsdən gizlədiyi yeni sevgilisi - FOTO
Azərbaycanda mobil rabitədənin GƏLİRLƏRİ
Həftənin ilk iş günü Azərbaycanda hava necə olcaq?
"Diriliş Osman"ın bəş qəhrəmanları bəlli oldu-FOTO
Yeni planet kəşf edildi
Dünya yenə onları izləyəcək
Hamiləlik dövründə vitaminlərin faydası
Adrianadan Metin Haraya daha bir zərbə
Ayrılıq xəbəri yalan çıxdı
Mark və xanımı uşaqlarına verdikləri tərbiyədən danışdı
HAVA necə olacaq?-18 İyul
Azərbaycan hərbçiləri Moskvaya yola düşdü
Azərbaycanda bu benzinin qiyməti bahalaşdı
Bir həftəyə 10 kq arıqladım
Kometa olduğunu düşündülər, amma... – VİDEO
Mehriban Əliyeva müsahibə verdi
ABŞ-da “qar adamını” yaxın məsafədən lentə aldılar - FOTO
Baş İnfeksionistdən Koronavirusla bağlı Əhaliyə Müraciət
Bütün dünyadan gözəllik sirləri
Coca-Cola-nın zərəri təsdiq olundu
Alimlərdən qorxulu XƏBƏRDARLIQ: Yeni və ölümcül...
Almaniyada hakerlər hərbçilərin məlumatlarını ələ keçirdi
Günün qoroskopu: Enerjili olun!
Gözəl maşınlar
Klassik əsərlərin yazılmış ilk halı
Rəqəmləri birləşdir-8
Pelin Karahan yenidən rəsm çəkir-FOTO
COVID-19 Yer kürəsinin üçdə ikisini yoluxduracaqmı? - EKSPERT RƏYİ
İlham Əliyev yeni xarici işlər naziri təyin etdi
Post modern kilsələr
Qüssəli duyğular yaradıcılığı artırır
Saqqız çeynəməklə xərcəng olub-olmadığını biləcəksən
Gül kələmli alfredo (foto resept)
İtləri koronavirusa yoluxanları təsbit etməyə öyrədəcəklər
61 yaşılı model
- ŞƏRHLƏR