İnsanlar ta qədimdən bu günə qədər yuxu mövzusuyla maraqlanmışlar. Bu mövzuda ilk kitab yazan "Yuxular və onların şərhlərinə aid" adlı əsərin müəllifi Arista (e.ə. IV əsr) olmuşdur. Bu gün əlimizdə olan ən qədim yuxu şərhi kitablarından biri Britaniya Muzeyində mövcud olan e.ə. 2000-1800-ci illərə aid Misir dövrü kitabıdır. Eramızdan 700 il əvvələ aid, Assur Kralı Assur Banibal zamanından qalma Ninevahda Kralın yuxularından bəhs edilir. Assurlar və misirlilər yuxu şərhi mövzusunda digər millətlərdən daha yüksək səviyyədə idilər. Qədim yunanlar və romalılar da yuxu şərhində misirlilərdən təsirlənərək əsərlər yazmışlar.
Hindlilərin müqəddəs kitabı "Vedeler"də yuxuların şərh olunmasından bəhs edilir.
Yəhudilikdə Talmut kitabının son qismində yuxu şərhi mövzusu işlənmişdir, hətta Xristianlar arasından yuxu təbirçiləri (yuxu yozanlar) də çıxmışdır.
İslamiyyətin ortaya çıxması ilə yuxu şərhinə də yeni bir üfüq gəlmişdir. Bu mövzunun Qurani Kərimdə işlənmiş olması və Peyğəmbərin (s.a.s.) tətbiqlərində görülməsi əhəmiyyətini daha da artırmışdır.
Məşhur təbirçilər
Nablusi şərhçiləri təbirçiləri on beş təbəqəyə ayırmışdır:
1- Peyğəmbərlər: Hz. İbrahim (a.s), Hz. Yaqub (a.s.), Hz. Yusif (a.s.), Hz. Məhəmməd (s.a.s.).
2- Səhabələr: Hz. Əbubəkr, Hz. Ömər, Hz. Osman, Hz. Əli, Abdullah b. Abbas, Abdullah b. Ömər, Abdullah b. Salam, Əbu Zəri Gifari, Ənəs b. Malik, Hz. Aişə, Hz. Əsmə.
3- Tabiin: Səid b. Müseyyeb, Həsəni Bəsri, Ata b. Əbi Rebah, Sabi, Zühri, İbrahim ən/en-Nəhai, Ömər b. Abdilaziz, Qatadə, Mücahid, Tovuz, Səid b. Cübeyr.
4- Fəqihlər: Əbu Sevər, Evzai, Süfyanı Sərv, Şafis(n)i, Əbu Yusuf, İbni Əbi Leyla, Əhməd b. Hənbəl, İshaq b. Rahuyə, Buveyti, Mənsur b. əl-Mutəmir.
5- Zahidlər: Məhəmməd b. Qəyyum, Təmim ət-Dari, Şəqiqi Bəlhi, Malik b. Dəyərər, Süleyman ət-Teymi, Yəhya b. Muaz.
6- Təbir Elmində Əsər Yazanlar: İbni Sirin, İbrahim b. Abdullah b. Kirmani, Abdullah b. Müslim əl-Kuteybe, Əbu Əhməd Xələf b. Əhməd ər-Razi,
7- Filosoflar: Əflatun, Mihradiris, Aristotel, Batlamyus, Yaqub b. İshak əl Kindi və Əbu Zeyd əl-Bəlhi.
8- Təbiblər: Calinus, Bukrat (Hipokrat), Bahtişar, Ahran, Məhəmməd b. Zəkəriyyə ər-Razi.
9- Yəhudilərdən: Yəhya b. Ahdib, Ka'b b. Əşrəf, Musa b. Yaqub.
10- Xristianlardan: Huneyn b. İshaq, Əbu Mihlət, Zeynu't-Tabəri.
11- Atəşpərəstlərdən: Azadımız b. Əsərər, Mihr b. Mahdikan, Adil Malik Nuşirivan, Həsimur və Camasip.
12- Ərəb Müşriklərindən: Əbu Cəhl b. Hişam, Abdullah b. Ubey, Nəvfəl b. Abdillah, Ömər b. Abdüvüb, İbni Zəbari, Əbu Üsyankar.
13- Kahinlərdən: Şatıh, Sak Hazrəci Əvzəcə, Qatami, Əbu Zurarə.
14- Sehrbazlar: Abdullah b. Aypara, Kirad b. Zeyd əl-İbli.
15- Fərasət Sahibi Olanlardan bəziləri: Səid b. Sinan, İlyah b. Müaviyə, Müaviyə b. Gülsüm.
Yadda saxlamaq lazımdır ki, yuxu sahibi xoşlamadığı yuxuları başqalarına danışmamalı və bunu yozdurmağa çalışmamalıdır. Yuxu sahibi tam bilmədiyi, xatırlaya bilmədiyi yuxuları təbir etdirməməlidir. Hər bir kəs özünü qısqanan, yaxşı niyyətli olmayan insanlara yuxusunu izah etməməli və təbir etdirməyə çalışmamalıdır. Yuxunun şəkli, istiqaməti, miqdarı bilinmədən yuxu təbirində tələsiklik edilməməlidir.
Təbirçidə (yuxunu yozan şəxsdə) olması lazım olan xüsusiyyətlər:
Təbirçi, yuxunun doğru olub olmadığına, görülən şeyin mahiyyətinə, görüldüyü zamana, iqlimə və mövsümə, görən şəxsin inanc və zehniyyətinə, məlumat və mövqeyinə, hal və davranışlarındakı dürüstlük və saxtalığına diqqət yetirməlidir.
Təbirçi, etdiyi şərhin yuxunu görən şəxsə təsir edəcəyini bilərək daha diqqətli olmalı, Quran və hədisləri bilməli və digər elmlərdən xəbərdar olmalı, dinləri, məzhəbləri, adət və ənənələri, mədəniyyətləri, atalar sözlərini, şeir və s. bilməlidir. Yuxuları həmişə xeyirə yozmağa çalışmalıdır.
Sonda isə hər kəsə xeyirli və gözəl yuxu görməyi arzulayıram.
XƏBƏR LENTİ
Nurgül Yaşılçaya evlilik təklifi gəldi-FOTO
Əhalinin sayı açıqlandı
Yer kürəsi yaxınlığından iki nəhəng asteroid keçib
Şahzadə Harri və Meqan "Ginnesin rekordlar kitabı"na düşdülər
Ermənistanda həbs dalğası
İlham Əliyev: “Yaxın günlərdə Horadizdən Ermənistan sərhədinə qədər dəmir yolunun tikintisinə başlayacağıq”
Ebru Şallıya milyonluq hədiyyə
Romantik şamlar
Edis yeni imicdə-FOTO
Merkuri haqqında bilinməyən gerçək
Turşuların sümük əritdiyini bilirdiniz?
Bazar günü üçün bəd proqnoz
Yanvar ayının qalibləri!
İlham Əliyev paytaxta gətirilən yeni metro qatarlarında yaradılan şəraitlə tanış oldu
Eynəyi necə seçməli?
"Nəyə görə hakim təmiz qolu qeydə almadı?!"
Gəlinlər üçün boyunbağılar
HAVA necə olacaq? 24 Mart
Sokratın 3 süzgəc testi
Min ildənbir də dünyaya gəlməyən sənətkar
Bülent Ersoy Eylül Metini məhkəməyə verdi-SƏBƏB-FOTO
Dəbli ayaqqabılar
Hafiz Paşayev: "Hər bir təhsil və elm ocağının ürəyi kitabxanadır"
Bu gün bir neçə rayon qazsız qalacaq
Qaynar yeməyin fəsadı nədir?
Evlərimizin bəzəyi
71 yaşlı məşqçi koronavirusa qalib gəldi
Ağcaqanad dişlədiyi yerə təbii üsullar
İsrail koronavirus peyvəndi hazırlayır
2 kiloqramlıq daş udan şəxs-FOTO
Cemli peçenye (foto resept)
Gürcüstanda ali məktəblərin hazırlıq kurslarına qəbul olan azərbaycanlı tələbələrin sayı artıb
Mərkəzi Bankdan 3-cü devalvasiya açıqlaması
Birinci xanım: "Bağışla, əzizim"
Uzun müddət təravətli makiyaj
Hande Erçeli məhkəməyə verdilər-SƏBƏB
Naomi məhkəməlik oldu- 3 milyon borc
Anamın əl işləri(2)
Yuxu gətirən həblər asılılıq yaradır?
Adət, yoxsa qonşudan dala qalmamaq?
“Virus 5G dalğaları ilə yayılmır” - AÇIQLAMA
Yaddaş bəlası: gözümü yummaq, onu unutmaq istəyirəm
XX əsrin faciəsi: Xocalı soyqırımından 27 il ötür
Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət-19
Müdafiə Nazirliyinin hərbi qulluqçularının maaşları da artırıldı
Maraqlı dizayn işi mebellər
Günün ulduz falı
Bir günə 10 milyona yaxın izləyici topladı
Dünya belə səyahət görməmişdi
Unikal rəssam: göz yaşı ilə şəkil çəkir
- ŞƏRHLƏR