İnsanlar ta qədimdən bu günə qədər yuxu mövzusuyla maraqlanmışlar. Bu mövzuda ilk kitab yazan "Yuxular və onların şərhlərinə aid" adlı əsərin müəllifi Arista (e.ə. IV əsr) olmuşdur. Bu gün əlimizdə olan ən qədim yuxu şərhi kitablarından biri Britaniya Muzeyində mövcud olan e.ə. 2000-1800-ci illərə aid Misir dövrü kitabıdır. Eramızdan 700 il əvvələ aid, Assur Kralı Assur Banibal zamanından qalma Ninevahda Kralın yuxularından bəhs edilir. Assurlar və misirlilər yuxu şərhi mövzusunda digər millətlərdən daha yüksək səviyyədə idilər. Qədim yunanlar və romalılar da yuxu şərhində misirlilərdən təsirlənərək əsərlər yazmışlar.
Hindlilərin müqəddəs kitabı "Vedeler"də yuxuların şərh olunmasından bəhs edilir.
Yəhudilikdə Talmut kitabının son qismində yuxu şərhi mövzusu işlənmişdir, hətta Xristianlar arasından yuxu təbirçiləri (yuxu yozanlar) də çıxmışdır.
İslamiyyətin ortaya çıxması ilə yuxu şərhinə də yeni bir üfüq gəlmişdir. Bu mövzunun Qurani Kərimdə işlənmiş olması və Peyğəmbərin (s.a.s.) tətbiqlərində görülməsi əhəmiyyətini daha da artırmışdır.
Məşhur təbirçilər
Nablusi şərhçiləri təbirçiləri on beş təbəqəyə ayırmışdır:
1- Peyğəmbərlər: Hz. İbrahim (a.s), Hz. Yaqub (a.s.), Hz. Yusif (a.s.), Hz. Məhəmməd (s.a.s.).
2- Səhabələr: Hz. Əbubəkr, Hz. Ömər, Hz. Osman, Hz. Əli, Abdullah b. Abbas, Abdullah b. Ömər, Abdullah b. Salam, Əbu Zəri Gifari, Ənəs b. Malik, Hz. Aişə, Hz. Əsmə.
3- Tabiin: Səid b. Müseyyeb, Həsəni Bəsri, Ata b. Əbi Rebah, Sabi, Zühri, İbrahim ən/en-Nəhai, Ömər b. Abdilaziz, Qatadə, Mücahid, Tovuz, Səid b. Cübeyr.
4- Fəqihlər: Əbu Sevər, Evzai, Süfyanı Sərv, Şafis(n)i, Əbu Yusuf, İbni Əbi Leyla, Əhməd b. Hənbəl, İshaq b. Rahuyə, Buveyti, Mənsur b. əl-Mutəmir.
5- Zahidlər: Məhəmməd b. Qəyyum, Təmim ət-Dari, Şəqiqi Bəlhi, Malik b. Dəyərər, Süleyman ət-Teymi, Yəhya b. Muaz.
6- Təbir Elmində Əsər Yazanlar: İbni Sirin, İbrahim b. Abdullah b. Kirmani, Abdullah b. Müslim əl-Kuteybe, Əbu Əhməd Xələf b. Əhməd ər-Razi,
7- Filosoflar: Əflatun, Mihradiris, Aristotel, Batlamyus, Yaqub b. İshak əl Kindi və Əbu Zeyd əl-Bəlhi.
8- Təbiblər: Calinus, Bukrat (Hipokrat), Bahtişar, Ahran, Məhəmməd b. Zəkəriyyə ər-Razi.
9- Yəhudilərdən: Yəhya b. Ahdib, Ka'b b. Əşrəf, Musa b. Yaqub.
10- Xristianlardan: Huneyn b. İshaq, Əbu Mihlət, Zeynu't-Tabəri.
11- Atəşpərəstlərdən: Azadımız b. Əsərər, Mihr b. Mahdikan, Adil Malik Nuşirivan, Həsimur və Camasip.
12- Ərəb Müşriklərindən: Əbu Cəhl b. Hişam, Abdullah b. Ubey, Nəvfəl b. Abdillah, Ömər b. Abdüvüb, İbni Zəbari, Əbu Üsyankar.
13- Kahinlərdən: Şatıh, Sak Hazrəci Əvzəcə, Qatami, Əbu Zurarə.
14- Sehrbazlar: Abdullah b. Aypara, Kirad b. Zeyd əl-İbli.
15- Fərasət Sahibi Olanlardan bəziləri: Səid b. Sinan, İlyah b. Müaviyə, Müaviyə b. Gülsüm.
Yadda saxlamaq lazımdır ki, yuxu sahibi xoşlamadığı yuxuları başqalarına danışmamalı və bunu yozdurmağa çalışmamalıdır. Yuxu sahibi tam bilmədiyi, xatırlaya bilmədiyi yuxuları təbir etdirməməlidir. Hər bir kəs özünü qısqanan, yaxşı niyyətli olmayan insanlara yuxusunu izah etməməli və təbir etdirməyə çalışmamalıdır. Yuxunun şəkli, istiqaməti, miqdarı bilinmədən yuxu təbirində tələsiklik edilməməlidir.
Təbirçidə (yuxunu yozan şəxsdə) olması lazım olan xüsusiyyətlər:
Təbirçi, yuxunun doğru olub olmadığına, görülən şeyin mahiyyətinə, görüldüyü zamana, iqlimə və mövsümə, görən şəxsin inanc və zehniyyətinə, məlumat və mövqeyinə, hal və davranışlarındakı dürüstlük və saxtalığına diqqət yetirməlidir.
Təbirçi, etdiyi şərhin yuxunu görən şəxsə təsir edəcəyini bilərək daha diqqətli olmalı, Quran və hədisləri bilməli və digər elmlərdən xəbərdar olmalı, dinləri, məzhəbləri, adət və ənənələri, mədəniyyətləri, atalar sözlərini, şeir və s. bilməlidir. Yuxuları həmişə xeyirə yozmağa çalışmalıdır.
Sonda isə hər kəsə xeyirli və gözəl yuxu görməyi arzulayıram.
XƏBƏR LENTİ
Tarixin ilk selfisi
Dövlət Komitəsinin yas qərarı nə oldu?
Merve Boluğurun anası qızının sevgilisindən danışdı
Bu dəfə yol bağlanmayacaq
190 manatlıq yardımla bağlı rəsmi açıqlama
Amerikanı məğlub edən ölkədən
Monika Belluçi imicini dəyişdi-FOTO
Bakıda 219 bina söküləcək: 11 min sakin köçürülür
Azərbaycanda havanın temperaturu yüksələcək
"Evlilik mənlik deyil" deyə düşünənlər
Bu gün Ərbəindir
Dində məcburiyyət yoxdur
Məşhur tərzi: Rihanna
Duzun bilinməyən faydaları
Milyarder qadının "ucuz" geyimi QALMAQAL yaratdı-FOTO
Baş komandan: "Türkiyə hər zaman Azərbaycanın yanında yer alacaq"
Bakıda yol çökdü
Koronavirusa qarşı peyvənd olundu, virusa yoluxdu
Meyvə qabıqlarının faydaları
Həftəsonları hansı taksilərin fəaliyyətinə icazə veriləcəyi açıqlandı
Rulet formasında lazyana (foto resept)
Dünyanın sonu-1
Sevimli fiqurlar
"Xolesterini yüksək olan daha çox yaşayır"
Stil ikonuna çevrilən tayvanlı cütlük
Zəncəfilli-bəhməzli "Ev peçenyesi"
Ac qalmadan necə arıqlamalı?
BBC Maykl Ceksonun mahnılarına qadağa qoydu-SƏBƏB
Millimizin başına bu məşqçi keçsə, vay futbolçularımızın halına!
56 yaşında model olan Kathy Jacobs
Ev üsulu şirniyyat kremi (foto resept)
Xalq rəssamı vəfat etdi
Pulsuz maska paylanacaq
ABŞ xəbərdarlıq etdi
HAVA necə olacaq?
Baş nazirdən icbari tibbi sığorta ilə bağlı MÜHÜM QƏRAR
Bakı metrosu sutkalıq iş rejiminə keçir?
Bakıda Azərbaycan-Ermənistan qarşılaşması
Növbəti 4 günün havası AÇIQLANDI
Hava haqqında - 14.01.2014
Dəniz Səki arıqlayıb 57 kq oldu-FOTO
Azərbaycanda orqan köçürmənin qiymətlərinin
Nədir milli ruh?
20 ani çəkilmiş foto
V-forma gövdə əldə eləmək üçün 5 effektiv idman
"Dərs vaxtı"nın 22 sentyabr cədvəli AÇIQLANDI
Attraksion xarab oldu, insanlar bir neçə saat təhlükəli vəziyyətdə qaldılar - VİDEO
Daha 339 nəfərdə koronavirus aşkarlandı - 4 xəstə vəfat etdi
Özan Güven krantin günlərindən danışdı
Almaz ekranlı smartfon buraxılacaq
- ŞƏRHLƏR