İnsanlar ta qədimdən bu günə qədər yuxu mövzusuyla maraqlanmışlar. Bu mövzuda ilk kitab yazan "Yuxular və onların şərhlərinə aid" adlı əsərin müəllifi Arista (e.ə. IV əsr) olmuşdur. Bu gün əlimizdə olan ən qədim yuxu şərhi kitablarından biri Britaniya Muzeyində mövcud olan e.ə. 2000-1800-ci illərə aid Misir dövrü kitabıdır. Eramızdan 700 il əvvələ aid, Assur Kralı Assur Banibal zamanından qalma Ninevahda Kralın yuxularından bəhs edilir. Assurlar və misirlilər yuxu şərhi mövzusunda digər millətlərdən daha yüksək səviyyədə idilər. Qədim yunanlar və romalılar da yuxu şərhində misirlilərdən təsirlənərək əsərlər yazmışlar.
Hindlilərin müqəddəs kitabı "Vedeler"də yuxuların şərh olunmasından bəhs edilir.
Yəhudilikdə Talmut kitabının son qismində yuxu şərhi mövzusu işlənmişdir, hətta Xristianlar arasından yuxu təbirçiləri (yuxu yozanlar) də çıxmışdır.
İslamiyyətin ortaya çıxması ilə yuxu şərhinə də yeni bir üfüq gəlmişdir. Bu mövzunun Qurani Kərimdə işlənmiş olması və Peyğəmbərin (s.a.s.) tətbiqlərində görülməsi əhəmiyyətini daha da artırmışdır.
Məşhur təbirçilər
Nablusi şərhçiləri təbirçiləri on beş təbəqəyə ayırmışdır:
1- Peyğəmbərlər: Hz. İbrahim (a.s), Hz. Yaqub (a.s.), Hz. Yusif (a.s.), Hz. Məhəmməd (s.a.s.).
2- Səhabələr: Hz. Əbubəkr, Hz. Ömər, Hz. Osman, Hz. Əli, Abdullah b. Abbas, Abdullah b. Ömər, Abdullah b. Salam, Əbu Zəri Gifari, Ənəs b. Malik, Hz. Aişə, Hz. Əsmə.
3- Tabiin: Səid b. Müseyyeb, Həsəni Bəsri, Ata b. Əbi Rebah, Sabi, Zühri, İbrahim ən/en-Nəhai, Ömər b. Abdilaziz, Qatadə, Mücahid, Tovuz, Səid b. Cübeyr.
4- Fəqihlər: Əbu Sevər, Evzai, Süfyanı Sərv, Şafis(n)i, Əbu Yusuf, İbni Əbi Leyla, Əhməd b. Hənbəl, İshaq b. Rahuyə, Buveyti, Mənsur b. əl-Mutəmir.
5- Zahidlər: Məhəmməd b. Qəyyum, Təmim ət-Dari, Şəqiqi Bəlhi, Malik b. Dəyərər, Süleyman ət-Teymi, Yəhya b. Muaz.
6- Təbir Elmində Əsər Yazanlar: İbni Sirin, İbrahim b. Abdullah b. Kirmani, Abdullah b. Müslim əl-Kuteybe, Əbu Əhməd Xələf b. Əhməd ər-Razi,
7- Filosoflar: Əflatun, Mihradiris, Aristotel, Batlamyus, Yaqub b. İshak əl Kindi və Əbu Zeyd əl-Bəlhi.
8- Təbiblər: Calinus, Bukrat (Hipokrat), Bahtişar, Ahran, Məhəmməd b. Zəkəriyyə ər-Razi.
9- Yəhudilərdən: Yəhya b. Ahdib, Ka'b b. Əşrəf, Musa b. Yaqub.
10- Xristianlardan: Huneyn b. İshaq, Əbu Mihlət, Zeynu't-Tabəri.
11- Atəşpərəstlərdən: Azadımız b. Əsərər, Mihr b. Mahdikan, Adil Malik Nuşirivan, Həsimur və Camasip.
12- Ərəb Müşriklərindən: Əbu Cəhl b. Hişam, Abdullah b. Ubey, Nəvfəl b. Abdillah, Ömər b. Abdüvüb, İbni Zəbari, Əbu Üsyankar.
13- Kahinlərdən: Şatıh, Sak Hazrəci Əvzəcə, Qatami, Əbu Zurarə.
14- Sehrbazlar: Abdullah b. Aypara, Kirad b. Zeyd əl-İbli.
15- Fərasət Sahibi Olanlardan bəziləri: Səid b. Sinan, İlyah b. Müaviyə, Müaviyə b. Gülsüm.
Yadda saxlamaq lazımdır ki, yuxu sahibi xoşlamadığı yuxuları başqalarına danışmamalı və bunu yozdurmağa çalışmamalıdır. Yuxu sahibi tam bilmədiyi, xatırlaya bilmədiyi yuxuları təbir etdirməməlidir. Hər bir kəs özünü qısqanan, yaxşı niyyətli olmayan insanlara yuxusunu izah etməməli və təbir etdirməyə çalışmamalıdır. Yuxunun şəkli, istiqaməti, miqdarı bilinmədən yuxu təbirində tələsiklik edilməməlidir.
Təbirçidə (yuxunu yozan şəxsdə) olması lazım olan xüsusiyyətlər:
Təbirçi, yuxunun doğru olub olmadığına, görülən şeyin mahiyyətinə, görüldüyü zamana, iqlimə və mövsümə, görən şəxsin inanc və zehniyyətinə, məlumat və mövqeyinə, hal və davranışlarındakı dürüstlük və saxtalığına diqqət yetirməlidir.
Təbirçi, etdiyi şərhin yuxunu görən şəxsə təsir edəcəyini bilərək daha diqqətli olmalı, Quran və hədisləri bilməli və digər elmlərdən xəbərdar olmalı, dinləri, məzhəbləri, adət və ənənələri, mədəniyyətləri, atalar sözlərini, şeir və s. bilməlidir. Yuxuları həmişə xeyirə yozmağa çalışmalıdır.
Sonda isə hər kəsə xeyirli və gözəl yuxu görməyi arzulayıram.
XƏBƏR LENTİ
Bakıda Novruz yarmarkaları
"iPhone”ların Azərbaycana gətirilməsinə qadağa
Toxumaq dərsi-8
Heyvanları fikirlə idarə etmək olacaq?
Bu günün tarixi
Şəhid ailələri ilə bağlı təklif
39 il öncə nəşr olunan kitabda koronavirusdan bəhs edilib – FOTO
Azərbaycanı "Eurovision"da təmsil edəcək ifaçı məlum oldu
Çox saqqız çeynəmək üz gözəlliyini pozur
Dəhşətli virus yenə can aldı
Heydər Əliyev Fondu Fransada Nizami Gəncəviyə həsr olunan növbəti sərgi və konsert təşkil edib
Paytaxtda Novruz yarmarkaları başladı
ABŞ seçkiləri: Britaniya Baydenin qələbəsi ehtimalından narahatdır
Bu günün hava proqnozu
FHN çimərliklərlə bağlı əhaliyə müraciət etdi
Bəkməzli şirniyyat (foto resept)
“Akvarium adam” 30 saatdan çox sua altında qaldı - FOTO
Sovetdənqalma idman daşlarına bir evin pulunu təklif edirlər
Şəkillərdə axan zaman
İblis mələklərdən idi, ya cinlərdən?
Kraliça işçi axtarır - 100 min manat maaş verəcək
Deniz Seki ana ola bilməyəcək-SƏBƏB
Saxta əlillik dərəcələri ləğv ediləcək
Uşaq ayaqqabıları (2)
İvanka Trampın şəxsi köməkçisində koronavirus aşkarlandı
Spirtli içkilər haqqında
Düşməndən qalan qənimətlər Bakıda - VİDEO
Sabahın HAVAsı
Xalqı azadlığa və müstəqilliyə aparan yol
Ütünü necə təmizləməli?
Ronaldunu arı sancdı – Millinin oyununu buraxacaq
Daha bir azərbaycanlı BP-nin vitse-prezidenti təyin olunub
80 miqrant Aralıq dənizində boğularaq öldü
Gəliri olmayanlar səhiyyədə güzəşt əldə edəcək
Vitgenşteyn fəlsəfəsi
Yeni şəxsiyyət vəsiqəsi belədir
İlk qadın nazir Bakıya qayıdır
ABŞ-da kütləvi həbslər başladı
Məşhur aktyor tanınmaz halda -FOTO
Pərviz "Survivor"dan yazdı
Podiumda gözlənilməz hadisə-FOTO
Avqust ayının qalibləri!
Azərbaycanın xəbər saytları Cənubi Qafqazda liderdir
Qadin.Netlilərin maraq dünyası (SON)
Dərinin qocalma prosesindəki dəyişikliklər
Şagirdlərdə ürək qüsurlu xəstəlik aşkar edildi
Napoleonun sirli maskası – 198 illik müəmma üzə çıxdı
Uzun kipriklərə sahib olaq
"Paltarlarınızı, xüsusən alt paltarlarınzı görünən yerdən asmayın"
Günün ulduz falı - 06.03.2014
- ŞƏRHLƏR