Tbilisi Gürcüstanın paytaxtı, mədəniyyət mərkəzi, həm yerli, həm də Qərb mətbəxinin ləziz təamları ilə dillərdə məşhurdur.
Gəzinti və səyahətlər zamanı istər yerli, istərsə də xarici turistlərin iştəha ilə yedikləri “haçapuri”, eləcə də “düşbərə” (xinqali) gürcü mətbəxinə böyük maraq yaradır, təbii şirələr və “Barjomi”, “Nabeqlavi” mineral suları onların ürəyincə olur. Dünyaca məşhur olan bu suları içib ürəyin, için rahat olunca bu qədim tarixi və mədəniyyət ocağı olan Tbilisini elə gəzdikcə gəzmək istəyirsən.
Bu hissədə sizə gürcü mətbəxindən yazmaq niyyətindəyəm. Hər bir xalqın özünə məxsus mədəniyyəti və süfrə təamları var. Gürcü mətbəxinin də ən məhşurları ilə sizi bu xəbərim vasitəsi ilə tanış edəcəyəm.
Gürcü mətbəxi iki hissəyə bölünür - Qərb və Şərq. Qərbi Gürcüstan şərqə nisbətən kiçik əraziyə malikdir, lakin olduqca zəngin təbiətə və tarixi abidələrə sahibdir. Şərq hissəsinə mərkəzi də daxil edilər. Şərqi Gürcüstan mətbəxi qərbi Gürcüstan mətbəxindən fərqlənir. Qərbi Gürcüstan mətbəxinin inkişafına Türk mətbəxi təsir göstərsə də, şərqi Gürcüstan mətbəxinə İran mətbəxi öz rolunu tutur.
Gürcü mətbəxi məhz bu fərqliliyini 21-ci əsrdə də qoruyub saxladı.
Bunu ət və çörəkdən müxtəlif cür istifadə etmələri ilə sübut etmək olar. Məsələn: Gürcüstanın şərq hissəsində çörək buğda unundan bişirilir. Qərb hissədə isə çörək qarğıdalı unundan bişirilir. Şərq hissədə ət olaraq mal əti və qoyun ətindən istifadə olunduğu halda, qərb hissəsində əsasən toyuq əti, hindi əti yeyilir. Qaz və ördək ətini isə Gürcüstanın heç bir regionunda istifadə etmirlər.
Gürcü mətbəxi acılı və istiotlu olması ilə də seçilir. İndi isə gürcü mətbəxinin bəzi nümunələri ilə tanış olun.
Tbilisiyə gələn istənilən turist bir ədəd olsun "Xaçapuri" yemədən getməz. Pendir çeşitləri ilə zəngin olan gürcü mətbəxi,
ən dadlı pendirli qida kimi xaçapurini göstərirlər.Onu müxtəlif formalarda bişirirlər.
Ən geniş yayılmış forması dörd künc, və dairəvidir.
Gürcü xəngəli (Xinqali):
İstənilən azərbaycanlı gürcü mətbəxi deyərkən ilk olaraq gürcü xəngəlini xatırlayır.
Onu həm suda qaynadaraq bişirirlər, həm də yağda qızardaraq.
Pxali.
Bu salatdır. Hansı ki, ispanaqdan (çuğundurla sevənlər ispanağı çuğundurla əvəz edilər) hazırlanır.
Tərkibinə daxildir:
Kələmin bütün növləri,qoz,ispanaq (ancaq yarpaq sahəsi), şüyüd, cəfəri,sarmısaq,üzüm sirkəsi,göy soğan,istiot,duz.
Mçadi:
Tarixən gürcü (qərb) xanımları qarğıdalı unu ilə suyu qarışdıraraq xəmir yoğuraraq bişirərdilər. Hansı ki, ikinci çörək adlanırdı.
İldən ilə mçadi də dəyişikliklərə uğrayaraq hazırkı formasını tapıb. Onu qeyd edim ki, mçadinin tərkibinə əlavə olaraq yağ, sud, və ya kəsmik qatırlar. Kim istəsə hətta xəmirin ortasına hər hansı bir pendir növündən əlavə edib yağda qızardır. Əlbəttə ki, xarici görünüşünü də hər kəs öz zövqünə görə hazırlayır.
Lobio (Lobya):
Bu hər kəsin bildiyi lobyadan hazırlanır. İki çür növü var.Biri qatı halda, digəri sulu xörək halında hazırlanır.
Qatı olan lobionun hazırlanmasına soğan, əvvəlcədən bişirilmiş, suyu süzülmüş lobya, pamidor, göyərti(çəfəri, şüyüt) daxildir. Hamısı bir qabda qovrulur üzərinə göyərti səpilərək süfrəyə verilir.
Duru halda olan lobio isə hər birimizin bildiyi lobya sousudur. Yağda soğan qovruraraq üzərinə lobya və bir qədər su əlavə edərək tam bişməsini gözləyirlər. Nəticədə lobio hazır olur.
Çürçxela:
Müharibə illərində əsgərlərin qidasını təşkil edən bu şirniyyat növü eyni zamanda enerji və immun mənbəyi hesab olunur.
Nazuki Kada:
Bu şirniyyat növüdür. Hansı ki, istənilən gürcü süfrəsində görmək mümkündür. Bizim hər birimizin tanıdığı kətə Nazuki kadadır.
Pelamuşi:
Bu daha çox pudinqi xatırladır. Lakin Gürcu toylarında daha çox rast gəlinir. Adətən qonaqlıq süfrəsi üçün hazırlananda qırmızı üzüm şirəsi əlavə edilir (qırmızı rəng üçün.) Ağ üzüm şirəsini isə yalnız və yalnız toy masası üçün hazırlayarkən əlavə edilir. Pelamuşinin bəyaz olması gəlinin məsumluğunun simvolu hesab edilir.
Bir çox yeməklər isə bizim mətbəxlə bənzərlik təşkil edir. Məsələn Şaşlık (Kabab), Dolma (kələm dolması), Xarço (Piti) və.s. Hər şeydən əlavə onu da qeyd edim ki, istənilən gürcünün bayram süfrəsini qızardılmış toyuqsuz təsəvvür etmək mümkün deyildir.
Gürcü mətbəxi o qədər zəngindir ki, bacardıqca seçərək sizə təqdim etdim.
Ardı var...
XƏBƏR LENTİ
72-ci Kan film festivalı; Qırmızı xalça
İlk dəfə menstruasiya olan yeniyetmələrə necə izah etməli?
Qeyri-adi əşyalar
Sabah hava necə olacaq?
Qrip olan ana körpəni necə əmizdirməli?
Sərxoş erməni Şuşa məscidinin minarəsinə çıxdı
Sahibsiz məktublar... (3 və 4)
Mesut Özil və Amine Gülşe 10 milyonluq villaya köçdülər-FOTO
Azərbaycan idmançısı qalibi olub
Oturaq həyat tərzi beynin fəaliyyətini korlayır
2018-in şəhər üzükləri
Çin testi
В«Gürcüstan və Moldovanın avro-inteqrasiyasını dəstəkləyəcəyikВ»
Ana südünü artırmağının yolları
Yazda estetik əməliyyat ziyanlıdırmı?
Azərbaycan və ABŞ arasında hava nəqliyyatı haqqında saziş təsdiq edildi
İstanbul-Bakı aviareysi əlverişsiz hava şəraitinə görə təxirə salındı
Mənzil almaq istəyənlər: sizi aldada bilərlər
İdmançımızın Ermənistan himni səslənəndə oturmasının səbəbi açıqlandı
Şuşanın işığı yandı - VİDEO
Hüseyn Cavid yaradıcılığı ABŞ universitetində tədqiq olunur
Qızardılmış toyuq ciyəri (foto-resept)
Olga Nasakovadan möhtəşəm tortlar
Günün qoroskopu: Hisslərinizi cilovlayın!
Milli komandamız Portuqaliya ilə eyni qrupa düşdü
Uşaqları internet cinayətlərindən yeni üsulla qoruyacaqlar
Dəbli gəlinlik modelləri
Beyoncenin qızı böyüdü-FOTO
Ayntopf-alman mətbəxindən (foto resept)
Çobanın bu tapıntısı alimləri ŞOKA SALDI - FOTO
Mehriban Əliyeva İmam Hüseyn məscidinin açılışında iştirak edib - FOTO
Doğum gününə görə xarekter ( sentyabr)
Rafet El Roman Sumqayıtda konsert verəcək
İncə üzüklər
Əfqanıstanda sel:onlarla insan həlak olub
Bakıda daha bir yol bağlandı
Çin lideri vətəndaşları yeməyə qənaət etməyə çağırdı
Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət-95
Ayların mənası
İşdən qovulmaq istəmirsiz? Onda oxuyun
Müəllimlərə şad xəbər
Ascend P7 mini smartfonu göstərildi
Çin təqvimi nədir? - Cinsiyyət necə hesablanır?
Özəl klinikalarda koronavirus testinin qiyməti necə müəyyən olunur?
3 kəndin sakinlərini sevindirdilər
Hərbi qulluçu hazırlayan bütün xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrinin ailəli kursantlarına şad xəbər
Neftin ucuzlaşması davam edir
"Ağıllı" plastır yaradılıb
7 metrlik qanad sahibi quş
Həftənin ilk iş gününün hava proqnozu
- ŞƏRHLƏR