Məşhur pedaqoq C.G.Salzman araşdırma aparmaq üçün çəmənliyə çıxdığı günlərdən birində, çaxıl daşları arasında günəş şüasını qəbul edən xərçəng görür. Böyük olan ata və ya ana xərçəng idi, yanında da iki bala xərçəng vardı. Salzmanı görən böyük xərçəng, arxa-arxaya gedərək ordan uzaqlaşmaq istədi. Onu görən bala xərçənglər də bu hərəkəti təqlid edərək onun arxasınca getdilər. Bu hadisə Salzmanın beynində yeni fikir oyatdı:
“Uşaqlar, ata və analarından gördükləri şeyləri təqlid edir və nəticədə, onlara bənzəyirlər”.
Şəxsiyyətin inkişafında birinci dərəcədə təsirli olan ailədir, ətraf ondan sonra gəlir. Əgər ailədən götürdükləri numunə davranışlar ətrafdan və yoldaşlardan götürdüklərinə bənzəyirsə, uşağın şəxsiyyətinin səxsiyyətini formalaşmasında daha qalıcı bir təsir göstərir.
Pis əxlaqlı bir uşaq ya ananın, atanın, ya da hər ikisinin ortaq əsəridir. Ana və ataların çoxu uşaqlarında gördükləri səhv bir davranışın səbəblərini ətrafda axtarırlar. Uşağınızda səhv bir hərəkət gördüyünüz zaman ona xəbərdarlıq etməzdən əvvəl özünüzdə bu davranışın az da olsa olub, olmadığını araşdırın. Əgər bu davranış sizdə varsa, xəbərdarlıqlarınız və nəsihətləriniz boşa gedəcək.
Salzmanın “Xərçəng Kitabı” adıyla məşhur olan əsərində, uşağınızın yaxşı yetişməsi üçün isə ana-atalardan başlamalı olduğu izah edilir. Onun fikrincə bu tərs bir metodla edilə bilər. Yəni pis yetişdirmənin yollarını göstərərək yaxşıya çatmaq hədəf götürülür. Aşağıdakı maddələri oxuyarkən bu nəzərə alınmalıdır:
1.Cəsarətsiz və etibarsız uşaq yetişdirmənin yolları
Uşaqlarınızdan hər şeyin ən mükəmməlini etmələrini istəyin.
Etdikləri hər işdə mütləq bir səhv tapın.
Onları müvəffəqiyyətli qonşu, ya da qohum uşaqları ilə müqaisə edin.
Hər kəsin qarşısında səhvlərini üzünə vurun, utandırın.
Səylərini kiçik hesab edin.
2.Bacarıqsız və qorxaq uşaq yetişdirmənin yolları
Yeməyini siz yedirdin, paltarlarını, ayaqqabılarını siz geyindirin.
Özbaşına iş etməsinə icazə verməyin.
Sizin köməyiniz olmadan bir iş bacara bilməyəcəyini söyləyin.
Fiziki təzyiqlə, döyərək qorxudun.
3. Uşağı alçaltmağın yolları
Dürüstlüyün qarın doyurmadığını, pulun hər qapını açdığını, kasıbçılığın xəcalətverici bir həyat olduğunu izah edin.
Özlərində nə olursa olsun, həmişə başqalarında olanın yaxşı olduğunu vurğulayın.
4. Uşaqları inadkar etməyin yolları
Uşaqların hər istədiyini yerinə yetirin.
Onları oyuncaq və hədiyyə yağışına tutun.
Heç bir arzularını inkar etməyin.
Hər işi mütləq bir mükafat qarşılığında etdirin.
5. Uşaqları özünüzə qarşı kinli etməyin yolları
Uşağınıza qarşı daim tərs və qaş-qabaqlı olun.
Yoldaşlarının yanında qəbahətlərini üzünə vurun.
Niyyətinin nə olduğuna baxmadan ən kiçik qəbahətlərdə cəzalandırın.
6. Uşaqları yalana alışdırmağın yolları
Onlara yerinə yetirə bilməyəcəyiniz vədlər verin.
Başqalarına yalan danışaraq uşaqlarınıza nümunə olun.
Kiçik bir səhv etdikdə və bunu dürüstlüklə söylədikləri zaman vurun.
Yalanlarına göz yumun.
Uşaqlar, ata və analarından gördükləri şeyləri təqlid edir
Ardı var...
XƏBƏR LENTİ
2012-ci ilin hamilə paltarları
ABŞ konqresmenləri: Azərbaycan siyasi cəhətdən sabit və iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edən ölkədir
Koronavirusa görə "Semaşko"da iki nəfər saxlanılır
Uşaqsız ailələr daha xoşbəxtdir?
Dölün inkişaf etapları
Günün qoroskopu: mübahisələr istisna deyil
Meryem Üzerlidən sevgi açıqlaması
Balaca Versal 17,8 milyon dollara satılır
Kişilər bu qadınlardan qaçır...
Azərbaycanda 90 yaşlı kişi koronavirusdan sağaldı - VİDEO
"Whatsapp" istifadəçilərinə növbəti xəbərdarlıq
61 yaşlı Şeron Stoundan FOTOsessiya
Dodaq boyası çəkərkən edilən səhvlər
Kremli rulet(foto resept)
Ramazanın 7-ci günün duası
Azərbaycanda mal-qara arasında virus yayılıb
Məşhur hind aktyorlarının bu günü
Gəlinliyini tikmək istəyən modelyerlər sıraya düzüldü
Bu telefonlarda "WhatsApp" işləməyəcək
Məşhur yazıçının məzarı 150 il sonra aşkar edildi
Bakıda qəbristanlıq rəzilliyi: Zibilləri məzarlığa kimlər atır?
Cinayətkarlar təbii fəlakət qurbanlarının dadına çatdılar
Erməni əsir üçüncü ölkəyə getmək üçün müraciət etdi
Qoca qadın dəfnində "dirildi", ağladı - FOTO
Soçi milli komandamızı geridə qoydu
Yaxşı dostun hansı xüsusiyyətləri olmalıdır?
Sevdiyinizin anası ilə yola getmək üçün...
Cessika Alba geyiminin qiyməti ilə diqqət çəkdi!
Bakının mərkəzi küçələrindən birinin adı dəyişdirildi
Tikrit uğrunda döyüşlər: İŞİD geri çəkilir
Karantindən sonra ananın yeni doğulan körpə ilə qovuşma anı - FOTO/VİDEO
Amitab Baççan və oğlu Babişek Baççan koronavirusa yoluxdu - FOTO
Günün ulduz falı
Instagram Stories'də Yenilik!
Azərbaycanda tikinti işlərində qiymətlər ucuzlaşıb
HAVA necə olacaq?
Nikahdan öncə tibbi müayinə
Günün qoroskopu:Tələskənliyə yol verməyin
Skarlet Yohanson üçüncü dəfə evlənir - FOTO
Qəbələdə 725 yaşı olan kitab sərgilənir
Almalı piroq (foto resept)
Unutmaq istəyirəm
Putin erməniləri necə alçaltdı?
Qarpız maskaları
Kök xanımlar üçün gəlinliklər
Hazal Kaya şəkər xəstəliyinə tutuldu
Van Dam rəqsi ilə gündəm oldu - VİDEO
Altıncı hissiniz nə qədər güclüdür?
Brent neftinin qiyməti 49 dollar ətrafında dəyişir
Uşaqlara ölümü izah edərkən diqqətli olun!
- ŞƏRHLƏR