Məşhur pedaqoq C.G.Salzman araşdırma aparmaq üçün çəmənliyə çıxdığı günlərdən birində, çaxıl daşları arasında günəş şüasını qəbul edən xərçəng görür. Böyük olan ata və ya ana xərçəng idi, yanında da iki bala xərçəng vardı. Salzmanı görən böyük xərçəng, arxa-arxaya gedərək ordan uzaqlaşmaq istədi. Onu görən bala xərçənglər də bu hərəkəti təqlid edərək onun arxasınca getdilər. Bu hadisə Salzmanın beynində yeni fikir oyatdı:
“Uşaqlar, ata və analarından gördükləri şeyləri təqlid edir və nəticədə, onlara bənzəyirlər”.
Şəxsiyyətin inkişafında birinci dərəcədə təsirli olan ailədir, ətraf ondan sonra gəlir. Əgər ailədən götürdükləri numunə davranışlar ətrafdan və yoldaşlardan götürdüklərinə bənzəyirsə, uşağın şəxsiyyətinin səxsiyyətini formalaşmasında daha qalıcı bir təsir göstərir.
Pis əxlaqlı bir uşaq ya ananın, atanın, ya da hər ikisinin ortaq əsəridir. Ana və ataların çoxu uşaqlarında gördükləri səhv bir davranışın səbəblərini ətrafda axtarırlar. Uşağınızda səhv bir hərəkət gördüyünüz zaman ona xəbərdarlıq etməzdən əvvəl özünüzdə bu davranışın az da olsa olub, olmadığını araşdırın. Əgər bu davranış sizdə varsa, xəbərdarlıqlarınız və nəsihətləriniz boşa gedəcək.
Salzmanın “Xərçəng Kitabı” adıyla məşhur olan əsərində, uşağınızın yaxşı yetişməsi üçün isə ana-atalardan başlamalı olduğu izah edilir. Onun fikrincə bu tərs bir metodla edilə bilər. Yəni pis yetişdirmənin yollarını göstərərək yaxşıya çatmaq hədəf götürülür. Aşağıdakı maddələri oxuyarkən bu nəzərə alınmalıdır:
1.Cəsarətsiz və etibarsız uşaq yetişdirmənin yolları
Uşaqlarınızdan hər şeyin ən mükəmməlini etmələrini istəyin.
Etdikləri hər işdə mütləq bir səhv tapın.
Onları müvəffəqiyyətli qonşu, ya da qohum uşaqları ilə müqaisə edin.
Hər kəsin qarşısında səhvlərini üzünə vurun, utandırın.
Səylərini kiçik hesab edin.
2.Bacarıqsız və qorxaq uşaq yetişdirmənin yolları
Yeməyini siz yedirdin, paltarlarını, ayaqqabılarını siz geyindirin.
Özbaşına iş etməsinə icazə verməyin.
Sizin köməyiniz olmadan bir iş bacara bilməyəcəyini söyləyin.
Fiziki təzyiqlə, döyərək qorxudun.
3. Uşağı alçaltmağın yolları
Dürüstlüyün qarın doyurmadığını, pulun hər qapını açdığını, kasıbçılığın xəcalətverici bir həyat olduğunu izah edin.
Özlərində nə olursa olsun, həmişə başqalarında olanın yaxşı olduğunu vurğulayın.
4. Uşaqları inadkar etməyin yolları
Uşaqların hər istədiyini yerinə yetirin.
Onları oyuncaq və hədiyyə yağışına tutun.
Heç bir arzularını inkar etməyin.
Hər işi mütləq bir mükafat qarşılığında etdirin.
5. Uşaqları özünüzə qarşı kinli etməyin yolları
Uşağınıza qarşı daim tərs və qaş-qabaqlı olun.
Yoldaşlarının yanında qəbahətlərini üzünə vurun.
Niyyətinin nə olduğuna baxmadan ən kiçik qəbahətlərdə cəzalandırın.
6. Uşaqları yalana alışdırmağın yolları
Onlara yerinə yetirə bilməyəcəyiniz vədlər verin.
Başqalarına yalan danışaraq uşaqlarınıza nümunə olun.
Kiçik bir səhv etdikdə və bunu dürüstlüklə söylədikləri zaman vurun.
Yalanlarına göz yumun.
Uşaqlar, ata və analarından gördükləri şeyləri təqlid edir
Ardı var...
XƏBƏR LENTİ
Nəqliyyat işçilərinin orta aylıq əmək haqqı artıb
Bakının mərkəzi meydanı konsertə hazırlanır
Otellər və turizm obyektləri bu qaydalarla fəaliyyət göstərəcək - RƏSMİ
E vitaminin faydaları
Musiqi alətlərinin sirri
Bakı-Moskva təyyarəsi qəza enişi etdi
Bakıda 3G mobil internet niyə bahadır?
Türkiyəni duyğulandıran məktubun sahibi bəlli oldu - FOTO
Corablar qanda şəkəri ölçəcək
19 ədədi möcüzəlidirmi?
Hadrutda küçələrə şəhidlərin adları verildi
“WhatsApp” tarix ola bilər
İranı Azərbaycana daha bir yol birləşdirəcək
"Kral" kuboku götürdü
Paris qan içində: 7 terror aktı, 153 ölü
11 sentyabr”da kral izi
Saçlara qulluq üsulları
Ev üsulu toyuq kolbasası (foto resept)
“Kurtlar Vadisi Vətən” təqdim olundu: Polad Ələmdar həyat yoldaşı ilə qala gecəsində
Neft ucuzlaşdı
Halit yeni İMİCDƏ-FOTO
Magistraturada boş yerlər qalıb
Baş naziri vurdular
Dəbli yay çantaları
Türkiyə və Rusiya Müdafiə nazirləri Dağlıq Qarabağ məsələsini müzakirə etdilər
Bakının bu əraziləri susuz qalacaq
Qidalarımıza həşərat öldürən maddə qatılır? - RƏSMİ CAVAB
Yeni Trend: "Monokrom"
Azərbaycanda 8 müəssisə açılacaq - 1600 yeni iş yeri
Günün ulduz falı
İmtahan verəcək şagirdlərin nəzərinə!
Bəlkə bir şans verək?
Astarada 7 yaşlı qızın qeyri-adi məharətləri
Həftədə 2 dəfə görüşən cütlüklərin...
Məşhurların boyu təəccübləndirir-FOTO
Alişan və Buse birlikdə veriliş aparacaqlar
Günün ulduz falı
Mehriban Əliyevanın göstərişi ilə daha bir şəhid ailəsinin mənzil problemi həll olundu - FOTO
Naominin 67 yaşlı anasından çirmərlik FOTOsu
Uşaqlığın "qızıl yaş" dövrü
“Vur, komandir, Vur”
Şerlok Holms təsvirli pul buraxıldı_FOTO
Vergitutma məqsədləri üçün gəlirlərin və xərclərin uçotunun aparılması qaydaları təsdiq edildi
Bakıda 1 tonluq bayram xonçası - FOTO
Kələm salatı (foto resept)
Orta məktəblərə işə qəbul olunmaq istəyənlərlərin nəzərinə
Hande və Murat Qış Tətilində-FOTO
Dünyanın bir nömrəli şahmatçısı Azərbaycana gələcək
Ev trüfelləri (foto resept)
Azərbaycanda evlilər bu halda cinayət məsuliyyətinə cəlb olunacaqlar
- ŞƏRHLƏR