Ağciyər xərçəngi diaqnostikasında və müalicəsində tətbiq olunan EBUS üsulunun yalnız ağciyər xərçəngində deyil bir çox ağciyər xəstəliyinin diaqnostikasında müvəffəqiyyət nisbəti yüzdə 90-dır.
Xərçəng növləri içərisində ilk sırada yer alan ağciyər xərçənginin diaqnostikasında və müalicəsində bütün araşdırmalar sürətlə davam edir.EBUS (endobronxial ultrasəs) üsulu, ağciyər xərçənginin diaqnostikasında və tətbiq olunacaq müalicə üsulunun müəyyənləşdirilməsində əhəmiyyətli rol oynayarkən, vərəm, sarkoidoz və lenfoma kimi xəstəliklərin diaqnozunu da asanlaşdırır.
Günümüzün ən geniş yayılmış xərçəng növlərindən biri olan ağciyər xərçəngi, keçmişdə ən çox kişilərdə ortaya çıxarkən həyat şəraitinin dəyişməsi və siqaretə bağlılığın artması səbəbi ilə artıq qadınlarda da çox görünür. Ağciyər əzələlərindəki hüceyrələrin nəzarətsiz çoxaldığı bir xəstəlik olan ağciyər xərçəngi, eyni zamanda bütün xərçəng növləri arasında ən təhlükəli olanıdır.
Ağciyər xərçənginin ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti, xəstəlik üçün tipik və erkən bir əlamətinin olmamasıdır. Xəstəlik, olduqca irəli mərhələlərə gələnə qədər əhəmiyyətli şikayətlərə yol açmaya bilər. Ağciyər xərçənginin ən təhlükəli xərçəng növlərindən biri olmasının səbəbi də, məhz xəstəliyin heç bir əlamət göstərmədən hiyləgərcəsinə irəliləməsidir.Hal hazırda ağciyər xərçənginin diaqnostikasında daha çox istifadə edilən bron
xoskopiya üsulunun, xəstənin bronxlarını müşahidə etməkdə və bronxlardakı bir lezyon varlığında biopsiya götürülərək diaqnozu əldə etmək üçün istifadə edilir.
Ancaq şiş və ya digər xəstəliklər hər zaman tənəffüs yollarının, yəni bronxların içərisində yer almaz. Məhz bu halda bronxların içini görmək qədər bronx divarının kənarını və bu divara qonşu olan toxumaları də görmək əhəmiyyət daşıyır. Tam açılışıendobronxial ultrasəs olan EBUS metodu, bu sahədə olan ən mühüm nöqsanı yerinə yetirməkdədir.
Müvəffəqiyyət nisbəti yüzdə 90-dır
Ağciyər xərçəngi ilə yanaşı vərəm, sarkoidoz, digər infeksiya xəstəlikləri, lenfomalar kimi bir çox xəstəliyin də diaqnostikasında istifadə olunan və bir növ bronxoskopiya üsulu olan EBUS’un müvəffəqiyyət nisbəti isə yüzdə 90-dır. Yəni təkcə ağciyər xərçənginin diaqnozu və düzgün müalicəsi üçün lazım olan qiymətləndirilmədə deyil, bir çox ağciyər xəstəliyinin erkən diaqnostikasında də % 90 müvəffəqiyyət əldə edilə bilinir. EBUS üsulunda, əməliyyat üçün istifadə edilən bronxoskopiyanın ucuna bir ultrasəs probu yerləşdirilərək bronxoskopiya zamanı həm tənəffüs yollarının içərisini görməyi təmin edən optik sistem həm də tənəffüs yollarının kənarını görməyi təmin edən ultrasəs sistemindən istifadə etmək olur.
Ağciyər xərçəngi müalicəsinin ilk mərhələsi düzgün bir qiymətləndirmədir.EBUS həm optik, həm də ultrasəssistemindən istifadə etmək imkanı verdiyi üçün bronxial struktura qonşu olan limfa vəzilərinin hamısını görmək olur və bu limfa vəzilərindən asanlıqla biopsiya götürülərək, ağciyər xərçənginin doğru qiymətləndirmək olur. Bunun sayəsində bir çox xəstə ümumi anesteziya altında keçirilən mediastinoskopiya prosesindən və ya lazımsız əməliyyatlardan xilas ola bilər. Bununla yanaşı, iynəni əməliyyat əsnasında görmək, lezyon ətrafında yerləşən qan damarları, ürək kimi orqanların xəsarət almaması üçün əhəmiyyətlidir.
XƏBƏR LENTİ
