
Bu gün Ümumdünya QİÇS-lə Mübarizə Günüdür.
Anspress-in məlumatına görə, ilk dəfə 1988-ci ildə təsis edilmiş QİÇS günü bu il artıq 26-cı dəfədir ki, keçirilir.
XX əsrdə bəşəriyyətin qarşılaşdığı ən böyük problemlərdən biri QİÇS - Qazanılmış İmmun Çatışmazlığı Sindromudur. Adından da göründüyü kimi, QİÇS insanla doğulan, insana xas xəstəliklərdən deyil. O, insanın sonrakı fəaliyyəti nəticəsində “qazandığı”, əldə etdiyi, bilərəkdən və ya bilməyərəkdən tutulduğu bir bəladır. Narkomaniya, qeyri-sağlam həyat tərzi, antisanitariya, natəmizlik - bütün bunlar QİÇS-in yaranmasında və yayılmasında mühüm rol oynayır.
Bir sıra Avropa ölkəsində bu xəstəliyə mübtəla olanların vəziyyətini yaxşılaşdırmaq, cəmiyyətin onlara münasibətini dəyişdirmək üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə edilir, həmin mərəzə tutulanlara tibbi, maddi və digər yardımlar göstərilir. Ancaq bu xeyirxah səylər bəzən lazımi effekti vermir. Belə ki, cəmiyyətin özündən gələn müxtəlif paradokslar da baş verir. Bu yaxınlarda aparılan araşdırmalar maraqlı bir faktı ortaya çıxardı: bir çox QİÇS daşıyıcısı özünü bilərəkdən belə bir mərəzə yoluxdurur ki, maddi vəziyyətini “düzəldə” bilsin. Özü də belə “xəstələr”in sayı o qədər də az deyil. Gördüyünüz kimi, cəmiyyətin atdığı müsbət addımlar bəzən nə ilə nəticələnə bilir...
QİÇS-in epidemiya kimi vacib xüsusiyyətlərindən biri odur ki, ilk dəfə harada aşkarlanmasından asılı olmayaraq o, indi heç bir sərhəd tanımır, heç bir milli, dini ayrılığa fərq qoymadan yer üzündə tüğyan etməkdədir. Bəlkə elə bu xüsusiyyətinə görə o, əsrin bəlalarından biri hesab olunur, ona qarşı mübarizə də ümumbəşəri xarakter daşımaqdadır.
Son məlumatlara görə, yer üzündə 40 milyona yaxın insan bu virusun daşıyıcısıdır. Dünyada mentalitetdən və digər səbəblərdən gizlədilən belə faktların kifayət qədər olduğunu da nəzərə alsaq, bütün bu məlumatların həqiqəti hələ tam əks etdirmədiyi ortaya çıxır. Qloballaşan dünyada getdikcə güclənən miqrasiya prosesləri də epidemiyanın sürətlə yayılmasına rəvac verir.
Xatırladaq ki, 1988-ci ildə dünya ölkələrinin səhiyyə nazirlərinin əhalinin immun çatışmazlığı ilə əlaqədar sammiti təşkil olundu. Həmin sammitdən sonra Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) BMT-nin köməyi ilə hər il dekabrın 1-ni QİÇS-lə mübarizə günü elan etdi. Məqsəd həmin gün hər yerdə əhalinin diqqətini bu problemə yönəltməkdən, insanları maarifləndirməkdən ibarətdir. Xüsusilə iqtisadi cəhətdən zəif inkişaf etmiş, təhsilin səviyyəsinin aşağı olduğu ölkələrdə bu xəstəlikdən əzab çəkənlərin say çoxluğunu nəzərə alaraq onlara müxtəlif proqramlar, layihələr vasitəsilə kömək göstərilməsi indi də prioritet vəzifələrdəndir.
Azərbaycanda bu xəstəliklə mübarizə tempi onun yayılmasına uyğun bir sürətlə getməkdədir. 1987-ci ildə respublikamızda bu xəstəliyə tutulmuş iki nəfər vardısa, indi onların sayı yüzlərlədir. Doğrudur, digər ölkələrlə müqayisədə bu, elə də böyük rəqəm sayılmaya bilər. Amma “hər şeyi başlamaq asandır, bitirməksə çətindir” prinsipini əsas götürərək indidən qətiyyətlə hərəkət etmək lazımdır.
Bu mənada Azərbaycan dövlətinin, hökumətinin atdığı addımlar, qəbul etdiyi qərarlar və qanunlar kifayət qədər vacib olmaqla yanaşı, günün tələblərinə, reallıqlarına cavab verməkdədir. Hələ 1996-cı ildə Milli Məclisdə “İnsan immun çatışmazlığı virusunun törətdiyi xəstəliyin (QİÇS) yayılmasının qarşısının alınması haqqında” qanun qəbul edilib. Lakin sonrakı dövrlərdə bu xəstəliyin qurbanlarının sayı get-gedə artdığı üçün həmin qanuna yenidən nəzər salınıb, Cinayət Məcəlləsində müəyyən dəyişikliklər edilib. İndi bu sindromu bilərəkdən yayanları 3 ildən 7 ilədək həbs cəzası gözləyir.
Azərbaycan QİÇS-lə mübarizə üçün bütün vasitələrdən istifadə edir, təbliğat fəaliyyətini günü-gündən gücləndirir, əhali arasında maarifləndirmə tədbirlərini artırır. Bu məqsədlə beynəlxalq təcrübədən də istifadə etməyə çalışır, həmin bəlaya qarşı qeyri-hökumət təşkilatlarının, xüsusilə gənclər birliklərinin səylərini birləşdirməyə çalışır. Məqsəd isə aydındır: insanları başa salmaq, maarifləndirmək yolu ilə onları daha çox real həyata bağlamaq, dağılan və dağıdılan deyil, daha çox qurulan və gözəlləşən dünyanın yanında görmək, yaşamaq və yaratmaq həvəsini, eşqini gücləndirmək. Bu yolda hər bir vətəndaş dövlətin, dövlət isə öz vətəndaşının yanında olmalıdır - istər xəstə olsun, istər sağlam.

XƏBƏR LENTİ
Bişməyən bisküvit (foto resept)
Bu gün metro işçiləri günüdür
Bakı sürücülərinə şad xəbər
Ərdoğandan Vaşinqtona xəbərdarlıq
Selena Gomez estetik əməliyyat etdirdi? -FOTO
Bakıda 8-9 ballıq zəlzələ gözlənilir? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Uşaqlarda inək südünün zərərləri
Fotoşəkillərdə effektli çıxmanın yolları
Uill Smit xəstəxanalıq oldu-SƏBƏB
Media və kino pilotsuz aparatlara keçir
Kağızdan hazırlanmış həşəratlar
Günün ulduz falı
Azərbaycanda tibbi spirt və maskaların satışına nəzarət gücləndirildi
Benilüksdə səyahət etməli yerlər
Burcu Esmersoy KÖKƏLDİ
Kasilyas dünya rekordu vurdu
"Çelsi" ondan imtina etdi
Hamam otağınızı bu çiçəklərlə bəzəyin
Ətli göbələk (foto resept)
Azərbaycanda güclü-dağıdıcı zəlzələ ola bilərmi? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Sovetdənqalma idman daşlarına bir evin pulunu təklif edirlər
Leyla Əliyevadan bayram təbriki-FOTO
Əsgərliyə çağırış başlandı
Qeyri-adi moda
Hər kəs bu uşaqdan danışır - VİDEO
Uşaq ensiklopediyası - 7
Kim hansı vitamini qəbul etməlidir?
Nazirlik: qızılca ilə bağlı problem yoxdur
Cəbhədən son xəbər
Qaz smart-kartlarına 10 manat hədiyyə edilməsi ilə bağlı söhbətlərə aydınlıq gəldi - RƏSMİ
Azərbaycanın caz əfsanəsi
Siqaret yenidən ucuzlaşdı
Məşhur aktrisa Afrikada 11 quyu qazdırdı-FOTO
Eşitmə testi
Şəxsiyyət vəsiqələri ilə bağlı yenilik
Uşağınız yemək yedikdə yorulursa...
İnternet fenomeni hər kəsi qorxutdu-FOTO
100 yaşlı qadın elastikliyi ilə heyran etdi-FOTO
4 qollu, 4 ayaqlı uşaq doğuldu - FOTO
Yuxular haqqında nə bilirik?
Ferrari brendi satılacaq
"Ona 6 dəfə evlilik təklifi etdim" - Kənan Doğulu
Paltarların ömrünü qısaldan xətalar
Valideynlərin qış bəlası: bu iki xəstəliyi ayırmaq olmur
Azərbaycanda daha 24 nəfər koronavirusdan öldü: 532 yeni yoluxma
Bu gecə Palçıq Yağacaq
Xoşbəxt evlilik üçün 6 saat qaydası
Albaniya Parlamentinin spikeri: Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz hissəsidir
Kate Winsletin rol aldığı 18 maraqlı film
Rusiya XİN: Qarabağda yalnız Rusiya sülhməramlıları yerləşdiriləcək

- ŞƏRHLƏR