Təbii ki, bu öncə marketoloqların peşəkarlığının və sözün yaxşı mənasında hiyləgərliklərinin nəticəsidir.
İlk növbədə supermarketlərin yaraşıqlı və zövqlə bəzədilən, rəngləri ilə göz oxşayan, fəsillərə uyğun, qışda isti, yayda sərin temperaturda olan satış zalları alıcının bu məkanda özünü rahat hiss etməsi üçün gözəl şərait yaradır. Digər tərəfdən isə satıcıların gülər üzü, verilən suallara yerli-yataqlı mehriban cavabları alış-verişə gələnlərin bir az da səxavətli olmasına, pul xərcləməsinə könüllü zəmin yaradır.
Supermarketlərdə müxtəlif aksiyaların keçirilməsi, endirimlər, rəngli, nəzərəçarpacaq lövhələrdə endirim qiymətlərinin əks olunması isə alver “ehtirasını” bir az da gücləndirir.
Əgər diqqət yetirmisinizsə, gündəlik zəruri olan ərzaq məhsulları, məsələn çörək, yaxud süd məhsulları marketin çox da gözə görünməyən yerlərində olur. Belə ki, bu məhsulları vitrinlərdən götürmək üçün alıcı marketdə bir dövrə vurmalı olur. Alıcının əli çörəyə çatana kimi vitrinlərə zövqlə düşülmüş ərzaq məhsulları onun diqqətini cəlb edir və alınması həmin gün üçün nəzərdə tutulmamış ərzaqlar da qeyri-ixtiyari səbətə qoyulur.
Supermarketlərdə ət və ət məhsulları üstü şüşəli, adətən ağ rəngdə olan xüsusi işıqlandırılmlş soyuducu vitrinlərdə təqdim olunur. Burada ağ rəngin və işıqlandırmanın olması heç də təsadüfi deyil. Çünki belə vitrinlərdə ət məhsulları daha təzə və xoşagəlimli rəngdə görünür ki, bu da alıcının diqqətindən yayınmır.
Alıcıların daha çox alver etməsi üçün marketoloqlar mümkün olan bütün fəndlərdən istifadə edirlər. Məsələn, pivələr düzülmüş vitrinlərin yanında hisə verilmiş balıq, quru pendir, xırda duzlu suxarilər və s. qoyulur. Alıcı bunu marketoloqun hiyləsi kimi yox, öz istəyi kimi qəbul edir və təbii sayır ki, əgər pivə alırsa, hökmən balıq və ya quru pendir də almalıdır. Yaxud başqa bir misal. Qablaşdırılmış peçenye və bu kimi ərzaq məhsullarının yanına müxtəlif şirələr və limonadlar düzülür. Bu uyğunluqdan da alıcı yan keçə bilmir.
Bir çox supermarketlərdə ətirli və insan iştahına birbaşa təsir edən ərzaq məhsulları satış zalının giriş hissəsində olur. Xüsusilə işdən sonra alverə gələn insanların mexaniki olaraq diqqəti bu məhsullara hakim kəsilir. Yeməyə tələbatı olan və aclıq hissi keçirən alıcı sobadan yenicə çıxmış ətirli və isti bulkalardan, pirojnalardan vaz keçə bilmir.
Satış zallarında həmçinin meyvə və tərəvəzlər də ən gözəgəlimli yerdə təqdim olunur. Supermarketə gələn alıcının gözü meyvə-tərəvəzə sataşan kimi bu qida məhsullarının orqanizm üçün faydalarını yada salır və onlardan nə isə almağa qərar verir. Halbuki həmin alıcı bu mənzərəni görməsəydi bu faydalar haqqında bəlkə də düşünməzdi.
Supermarketlərin qiymət siyasətində də diqqəti cəlb edən bir məqam var. Məsələn, 10 manat yuvarlaq vahid kimi alıcıya çox görünə bilər. Amma qiymət 9.99 olanda bu sanki qiymətin ucuz olması təəssüratını yaradır. Xüsusilə də 9 böyük 99 kiçik yazılanda bu fərq alıcıya bütöv 10 manatdan xeyli ucuz görünür. Bəlkə də belə qiymət siyasətinin başqa mənası da var. Amma hər halda alıcıya təsiri qeyd etdiyimiz kimidir.
Supermarketlərdə insanları daha çox alış-veriş etməyə sövq edən məsələlərdən biri də alıcıların ixtiyarına verilən arabalardır. Ticarət mərkəzlərində olan belə arabalar 1938-ci ildən peyda olub. Həmin dövrdən hazırkı vaxta qədər bu arabaların tutumu düz iki dəfə artırılıb. Bu arabaların həcmi 4-5 nəfərlik ailənin “istehlak səbəti”ndən çox böyükdür. Əgər alıcı alver zamanı bu arabanın yarısını doldurursa ona elə gəlir ki, etdiyi bazarlıq yarımçıqdır, tam deyil. Bunun nəticəsində də nəyi isə almağı unutduğunu düşünən alıcı supermarketdə daha bir dövrə vurmağı lazım bilir. Əgər nəzərə alsaq ki, bir çox arabalarda körpə uşaqların gəzdirilməsi üçün də xüsusi yer düzəldilib, onda alıcı öz alverini daha arxayın edir.
Supermarketlərdə satışa qoyulan malların qarşısından tələsik keçməmək üçün isə daha bir “ağıllı” ideya düşünülüb. Alıcı istəsə də vitrinlərin qarşısından tələsik keçə bilməz. Çünki bir çox supermarketlərin satış zallarının döşəməsindəki daşların arasında məsamələr elə qoyulur ki, arabaların sürətli hərəkətlərinə maneə törədir və elə bunun nəticəsində də alıcı məcburi olaraq vitrinlərdə olan məhsullara daha çox diqqət yetirmək vaxtına və imkanına malik olur.
Arabasını dolduran alıcı ödəniş etdiyi zaman da supermarketin “cazibə” qüvvəsindən çıxa bilmir. Kassanın böyür-başında quraşdırılmış rəflərə o qədər xırda-xuruş düzülür ki, alıcı növbəsini gözləyərkən vaxtını bekar sərf etməmək üçün bu saysız-hesabsız çeşidlərdən seçim etməyə başlayır.
Nəhayət, supermarketi tərk edən alıcı evə catıb cibinə nəzər yetirəndə görür ki, həminki gün üçün xərcləməyi nəzərdə tutduğu puldan ikiqat artıq pul xərcləyib.
Budur suprmarketlərin “cazibə” qüvvəsi və bu dünyanın hər yerində belədir. Onlar öz işlərini görürlər. Siz də öz işinizi görün. Unutmayın ki, marketoloqların “qanun”undan çox-çox əvvəl Nyutonun “təsir əks təsirə bərabərdir” adlı bir qanunu da mövcuddur.
Mənbə: Milli.Az
XƏBƏR LENTİ
Məsləhətlərinizə ehtiyacım var
Yeni Məcnun axtardı, Leylini tapdı, amma...
Dekabr ayının HAVA proqnozu
Makiyajdan əvvəl dərini necə canlandırmalı?
2020 Qızıl Qlobus Mükafatının Sahibləri
Dostunuz sizə öz zəif əsərini veribsə nə etməli? - ZƏMANƏTLİ RESEPTLƏR
Gözəllik içkiləri
Pensiya alanlara ŞAD XƏBƏR: gələn ilin əvvəlindən...
Stressə qidalarla qalib gəlin!
Əqrəb və Tərəzi bürcü uyğunluğu
Bürclər haqqında doğru bildiyiniz YALANLAR
Tənbəlliyə qarşı təsirli həb
Hacıqabulda 9 seçicinin 100-dən çox yaşı var
Nazirdən çimərliklərlə bağlı MÜHÜM AÇIQLAMA
Şəxsiyyət vəsiqələrinin verilməsində yenilik
Şaftalılı parfe (foto resept)
Separatçılar ATƏT-ə "yox" dedi
Nə üçün şagirdlər orta məktəblərdə dərslərdən yayınırlar?
Ningen-qeyri-adi varlıq!
"Barselona"nın ulduzu karyerasına son qoyur
Aspirini çox qınadılar
Atatürk hansı komandanın azarkeşi olub?
Tək qalmağın gözəlliyi
Tərzinə uyğun geyin
Tarixdə İlk Dəfə bu diaqnoz qoyuldu-FOTO
Çiyələkli pizza (foto resept)
İnanılmaz festival: Cəsədləri qəbirdən çıxarıb yürüş edirlər - FOTO
90 yaşlı nənə eşqə düşdü, sevgilisi ilə kruizə yollanacaq - FOTO
Çiyələkli piroq(foto resept)
Cemli ürək pryanikləri (foto resept)
Su içmənin dəriyə faydaları
Həvəslə gözlədiyimiz poçt bağlamaları təhlükə saçır - ARAŞDIRMA
Bakıda həbs edilən azərbaycanlı səfirlə bağlı yeni QƏRAR
İlin sözü bəlli oldu
Demet Özdemir ev təmizliyindən danışdı
İmişlidə dolu damları dağıtdı, pəncərələri qırdı
Bakıda daşınmaz əmlak bazarında QİYMƏTLƏR DƏYİŞDİ
Çinlilər karantindən sonra bu məhsulu yeməyə başladı - Şok menyu
İdman görmə qabiliyyətini qoruyur
Bu qabların istifadəsi xərçəng yaradır
Şüşədə buzlu naxışlar
Zebra keks (video-resept)
Yaponiyadan Afrika qaçqınlarına böyük jest
Saç tökülməsinin qarşısını alan 4 yol
Ermənilər almanların ulduzunu zədələdilər
Fransızsayağı ət (foto resept)
Ən gözəl afrikalılar
Məşhur aktrisadan sevənlərinə üzücü xəbər
Ən qanqaraldıcı elmi kəşflər açıqlanıb
DİN-dən Yeni ilə görə vətəndaşlara XƏBƏRDARLIQ
- ŞƏRHLƏR