Yəqin ki, çoxlarınız belə halla rastlaşmısınız, alış-verişə gedərkən nəzərdə tutduqlarımızdan daha çox şey almısınız. Xüsusilə də ərzaq məhsulları aldığınız zaman. Bunun hansı səbəbdən baş verməsini düşünüb təhlil etsək yalnız bir qənaətə gələ bilərik, marketoloqların peşəkarlığı və sözün yaxşı mənasında ağıllı hiyləgərlikləri. Məhz bunların nəticəsində şəhərimizdə günü-gündən artan supermarketlərin "cazibə" qüvvəsindən çıxa bilmirik.
Qadin.Net Milli.Az -a istinadən bildirir ki, ilk növbədə supermarketlərin yaraşıqlı və zövqlə bəzədilən, rəngləri ilə göz oxşayan, fəsillərə uyğun, qışda isti, yayda sərin temperaturda olan satış zalları alıcının bu məkanda özünü rahat hiss etməsi üçün gözəl şərait yaradır. Digər tərəfdən isə satıcıların gülər üzü, verilən suallara yerli-yataqlı mehriban cavabları alış-verişə gələnlərin bir az da səxavətli olmasına, pul xərcləməsinə könüllü zəmin yaradır.
Supermarketlərdə müxtəlif aksiyaların keçirilməsi, endirimlər, rəngli, nəzərəçarpacaq lövhələrdə endirim qiymətlərinin əks olunması isə alver "ehtirasını" bir az da gücləndirir.
Əgər diqqət yetirmisinizsə, gündəlik zəruri olan ərzaq məhsulları, məsələn çörək, yaxud süd məhsulları marketin cox da gözə görünməyən yerlərində olur. Belə ki, bu məhsulları vitrinlərdən götürmək üçün alıcı marketdə bir dövrə vurmalı olur. Alıcının əli çörəyə çatana kimi vitrinlərə zövqlə düşülmüş ərzaq məhsulları onun diqqətini cəlb edir və alınması həmin gün üçün nəzərdə tutulmamış ərzaqlar da qeyri-ixtiyari səbətə qoyulur.
Supermarketlərdə ət və ət məhsulları üstü şüşəli, adətən ağ rəngdə olan xüsusi işıqlandırılmlş soyuducu vitrinlərdə təqdim olunur. Burada ağ rəngin və işıqlandırmanın olması heç də təsadüfi deyil. Çünki belə vitrinlərdə ət məhsulları daha təzə və xoşagəlimli rəngdə görünür ki, bu da alıcının diqqətindən yayınmır.
Alıcıların daha çox alver etməsi üçün marketoloqlar mümkün olan bütün fəndlərdən istifadə edirlər. Məsələn, pivələr düzülmüş vitrinlərin yanında hisə verilmiş balıq, quru pendir, xırda duzlu suxarilər və s. qoyulur. Alıcı bunu marketoloqun hiyləsi kimi yox, öz istəyi kimi qəbul edir və təbii sayır ki, əgər pivə alırsa hökmən balıq və ya quru pendir də almalıdır. Yaxud başqa bir misal. Qablaşdırılmış peçenyae və bu kimi ərzaq məhsullarının yanına müxtəlif şirələr və limonadlar düzülür. Bu uyğunluqdan da alıcı yan keçə bilmir.
Bir çox supermarketlərdə ətirli və insan iştəhasına birbaşa təsir edən ərzaq məhsulları satış zalının giriş hissəsində olur. Xüsusilə, işdən sonra alverə gələn insanların mexaniki olaraq diqqəti bu məhsullara hakim kəsilir. Yeməyə tələbatı olan və aclıq hissi keçirən alıcı sobadan yenicə çıxmış ətirli və isti bulkalardan, pirojnalardan vaz keçə bilmir.
Satış zallarında həmçinin meyvə və tərəvəzlər də ən gözəgəlimli yerdə təqdim olunur. Supermarketə gələn alıcının gözü meyvə-tərəvəzə sataşan kimi bu qida məhsullarının orqanizm üçün faydalarını yada salır və onlardan nə isə almağa qərar verir. Halbuki həmin alıcı bu mənzərəni görməsəydi, bu faydalar haqqında bəlkə də düşünməzdi.
Supermarketlərin qiymət siyasətində də diqqəti cəlb edən bir məqam var. Məsələn, 10 manat yuvarlaq vahid kimi alıcıya çox görünə bilər. Amma qiymət 9.99 olanda bu sanki qiymətin ucuz olması təəssüratını yaradır. Xüsusilə də 9 böyük 99 kiçik yazılanda bu fərq alıcıya bütöv 10 manatdan xeyli ucuz görünür. Bəlkə də belə qiymət siyasətinin başqa mənası da var. Amma hər halda alıcıya təsiri qeyd etdiyimiz kimidir.
Supermarketlərdə insanları daha çox alış-veriş etməyə sövq edən məsələlərdən biri də alıcıların ixtiyarına verilən səbət-arabalardır. Ticarət mərkəzlərində olan belə arabalar 1938-ci ildən peyda olub. Həmin dövrdən hazırkı vaxta qədər bu arabaların tutumu düz iki dəfə artırılıb. Bu səbət-arabaların həcmi 4-5 nəfərlik ailənin "istehlak səbəti"ndən çox böyükdür. Əgər alıcı alver zamanı bu arabanın yarısını doldurursa ona elə gəlir ki, etdiyi bazarlıq yarımçıqdır, tam deyil. Bunun nəticəsində də nəyi isə almağı unutduğunu düşünən alıcı supermarketdə daha bir dövrə vurmağı lazım bilir. Əgər nəzərə alsaq ki, bir çox arabalarda körpə uşaqların gəzdirilməsi üçün də xüsusi yer düzəldilib, onda alıcı öz alverini daha arxayın edir.
Supermarketlərdə satışa qoyulan malların qarşısından tələsik keçməmək üçün isə daha bir "ağıllı" ideya düşünülüb. Alıcı istəsə də, vitrinlərin qarşısından tələsik keçə bilməz. Çünki bir çox supermarketlərin satış zallarının döşəməsindəki daşların arasında məsamələr elə qoyulur ki, arabaların sürətli hərəkətlərinə maneçilik törədir və elə bunun nəticəsində də alıcı məcburi olaraq vitrinlərdə olan məhsullara daha çox diqqət yetirmək vaxtına və imkanına malik olur.
Arabasını dolduran alıcı ödəniş etdiyi zaman da supermarketin "cazibə" qüvvəsindən çıxa bilmir. Kassanın böyür-başında quraşdırılmış rəflərə o qədər xırda-xuruş düzülür ki, alıcı növbəsini gözləyərkən vaxtını bekar sərf etməmək üçün bu saysız-hesabsız çeşidlərdən seçim etməyə başlayır.
Nəhayət supermarketi tərk edən alıcı evə catıb cibinə nəzər yetirəndə görür ki, həminki gün üçün xərcləməyi nəzərdə tutduğu puldan ikiqat artıq pul xərcləyib.
Budur supermarketlərin "cazibə" qüvvəsi və bu dünyanın hər yerində belədir.
XƏBƏR LENTİ
Azərbaycan ordusu düşməni sıxışdırır - RƏSMİ
ABŞ İraqda İŞİD-in mövqelərinə aviazərbələr endirib
Prezident: Biz doğma Qarabağ torpağımıza da qayıdacağıq
Sevdiyinizin anası ilə yola getmək üçün...
Günün ulduz falı - 14.10.2013
Sobasız pirojna (foto resept)
Plan yerləri dolan universitetlər açıqlandı - RƏSMİ
Kiyev milisi odlu silaha əl atacaq
Yeni MacBook gəlir
Evdə romantik vaxt keçirməyin yolları
Prezidentin köməkçisindən düşmənin mülki əhaliyə hücumları ilə bağlı Ermənistana XƏBƏRDARLIQ
Bahar Muradovadan qadınlarla bağlı ÇAĞIRIŞ - VİDEO
Həkimləri robotlar əvəz edəcək
Ağıllı şəhərlər trilyonlar qazandıra bilər
Boğaz ağrısı üçün sarımsaqlı çay
Ərzaq məhsullarının qiyməti artıb? - VİDEO
Britni Spirs izləyicilərini heyran etdi-VİDEO
Rus dili dərs-15
Məşhur aktrisa ilk dəfə geyim kolleksiyası hazırladı
"Ermənilər sülh danışıqlarına gəlmək istəmirlər"
Aslı Enver haqqında ŞOK İDDİA!-FOTO
Bu gün "Eurovision"ın finalıdır
Məktəblilər 5 günlük TƏTİLƏ çıxdı
Mədə qanaxmasının əlamətləri, səbəbləri və müalicəsi
Azərbaycanda gizli Ebola virusu daşıyıcıları var?
Dünyanın ən qəribə otelləri
Avqustda 4 gün iş günü olmayacaq!
HAVA necə olacaq?
Sarımsaqlı plov (foto resept)
Jennifer Lopezdən 10 saç model
Azərbaycanda yay vaxtı ləğv edilir
ABŞ prezidentlərinin faciəvi taleləri
Hamiləlik zamanı tonus və onun səbəbləri
Bakı sözünün mənası nədir?
Qara tutun faydaları
Keti Perri nişan FOTOlarını paylaşdı
"Google"də YENİLİK
Zəngilan rayonunun ermənilər tərəfindən işğalından 20 il ötür
Marsda yeni kraterlər aşkarlandı
"Hər kağızı bir yarpağa dəyişək" layihəsi başa çatıb (FOTO)
Azərbaycan toyları: sevinc, yoxsa bəla?
Günün qoroskopu:Uğurlu gündür!
XXI əsrin ən aşağı temperaturu qeydə alındı
Qeyri-adi gözəllikdə rəsmlər
Rusiyanın Azərbaycanla bağlı şübhəsinə son qoyuldu
20 rayonda qaz olmayacaq
Hava haqqında - 05.12.2013
Müğənni beynini və səsini 10 milyona sığortalamaq istəyir
Madonnanın 3 yaxını eyni gündə koronavirusdan öldü
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Ağdamda - VİDEO
- ŞƏRHLƏR