APA-nın Gürcüstan bürosunun məlumatına görə, dövlət tərəfindən tarixi-mədəni abidə kimi qeydə alınmayan məzarlığa hələ də hasar çəkilməyib.
Ərəb əlifbası ilə fars, türk, Azərbaycan dillərində yazılan və qırmızı tuf daşından olan qəbirlər artıq əyilib və məzarlıq öz tarixi simasını tamamilə itirməkdədir. Məzarlıqda olan daşların yazılarını ilk dəfə Azərbaycan alimi Məşədixanım Nemətova və Lejbəddin kəndinin mollası, 90 yaşlı Abdulla Qədir oğlu oxuyub. Filologiya elmləri doktoru Şurəddin Məmmədli APA-ya bildirib ki, başdaşı epitafiyaları oxunmaz hala düşüb: “Bu qəbiristanlığın 200 ildən çox yaşı var. Burada dəfn olunanlar Borçalının Dəmirçihasanlı, Sətli, Nəzərli camaatlarından, sultan nəslinin adamlarıdır”.
Məlumata görə, Borçalıda XVI yüzilin sonu - XVII yüzilin ortalarınadək Borçalı-Loru xanlığı, Dəmirçihasanlı, Baydar sultanlıqları olub. 1677-ci ilin tarixi qaynaqlarında Borçalıda Çələbi obası qeydə alınıb. XVIII yüzilin əvvəllərində yaradılan Vaxuştinin coğrafi xəritəsində, gürcü dilində olan “Dəstur-ül-əməl” adlı sənəddə Alget çayı boyunda Çələbili obasının adı var. 1728-ci ildə Osmanlıların tərtib etdiyi “Tiflis əyalətinin müfəssəl dəftəri”ndə Baydar nahiyəsində iki Çələbi kəndi qeydə alınıb. 1869-cu ildə isə bu kəndlərin sayı 10-dan çox olub. Qafqaz Arxeoqrafiya Komissiyasının Aktlarında (cild 6, hissə 2) da Dəmirçihasanlı sultanlığı barədə maraqlı məlumatlar var.
Şurəddin Məmmədli Çələbilər qəbiristanlığı barədə Gürcüstan Mərkəzi Arxivində əhəmiyyətli materialların (fondlar 226, 1448) olduğunu bildirib: “Çələbi qəbiristanlığı həqiqətən keşməkeşli tariximizin zəngin bir parçasıdır. Oradakı epitafiya yazıları daha ciddi, daha yaxşı oxunmalı, şərh olunmalıdır. Qaş-Muğanlı qəbiristanlığındakı Borçalı xanı Məhəmməd xanın, Borçalı qoşun sərdarı Kazım xanın, Araplı kəndində Borçalı vəkili Əmircan oğlu Hacının hərimlərinin (məqbərələrinin), qəbir daşlarının üzünü oxuyub aydınlaşdırmağa ehtiyac var. Bu, ən azı qan yaddaşımızın gözünü açaraq tariximizi gələcək nəsillərə çatdırmaq üçün lazımdır. Bu xeyirxah işi davam etdirmək hər birimizin müqəddəs vəzifəsidir”.
Mənbə: Apa.az
XƏBƏR LENTİ
Xalq artisti yeni imicdə-VİDEO
Azərbaycanda dini radikalizm məsələsi müzakirə edildi
Azərbaycanda 8 müəssisə açılacaq - 1600 yeni iş yeri
Seda Sayanın 30 min manatlıq Paris Tətili
İşğaldan azad olunmuş Füzulidə bir ilk - VİDEO
Açma (foto resept)
İngiltərədə qız yadplanetlini lentə aldı - FOTO
Təmiz evin 4 sirri
Barmaqlarınızın formasına görə xarekteriniz
Prezidentdən humanist addım - Bəzi dustaqlar azadlığa buraxıldı - Yenilənib
Azərbaycanlılar Vyananın ortasında çadır qurdular
Azərbaycanda Özbəkistan Ticarət Evi açılacaq
10 gün əvvəl boşanan məşhur cütlük barışdı
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-31 Mart
Azərbaycanda koronavirusa əsas yoluxma yerləri açıqlandı
Ermənilər yenidən mülki əhalini top atəşinə tutdu: Ölənlər var - RƏSMİ
Daha çox alma, daha sağlam ürək
Çikaqoda iki qatar toqquşub, yaralılar var
Jurnalistlərə mini "yubka" qadağan edildi
Yol Polisindən sürücülərə XƏBƏRDARLIQ: “Qələbə sevincini kədərə çevirməsinlər”
Avtomobillər ilə bağlı olan dəyişiklik, hələ də, sürücüləri çaş-baş salır
Azərbaycanda VİP yas mərasimləri
Rusiyalı məşhur müğənninin konsertində pərəstişkarı öldü
Tərəzi bürcü qadını
Məktəblərdə dərsliklərin paylanılması başa çatdı
Azərbaycan milli uşaq oyunları-6
ABŞ-da “qar adamını” yaxın məsafədən lentə aldılar - FOTO
Xızı-Xaçmaz, Quba, Qusar turizm zonaları yaradılacaq - FOTO
Xoşbəxtliyin formulu.
Ballı, darçınlı alma cipsi (foto-resept)
"R" hərfi olmayan aylarda niyə balıq yemək olmaz?
Facebook məhdudiyyətlər qoyacaq
Qışda dəriyə qulluq
Dünyanın ən kiçik qızıl sikkəsi buraxılıb - FOTO
İdman edərkən diqqət yetiriləcək qaydalar
Azərbaycanda daha 63 nəfərdə koronavirus aşkarlandı - RƏSMİ
Zəncəfil çayı
Azərbaycanda vətəndaş nikahı qanuniləşdirilə bilər
Mila Yovoviç hamiləliyinin son günlərini yaşamaqdadır-FOTO
Zelenskidən müsəlmanlara Qurban Bayramı jesti
Saçları bəsləyən qidalar
Mer: "Moskvadan 13 mindən çox miqrant çıxarılıb"
Qarderobdan yaxşı qoxu gəlməsi üçün
UEFA Azərbaycanın ən yaxşılarını açıqladı
Facebook 2 şəxsin ciddi münasibətə başlamasını 100 gün öncədən bilir
Bitkilər və təbabət (9)
Ruh sağlamlığını qoruyaq
Emina Yahoviçin də ayrılıq xəbəri yayıldı
Dünyanın qəribə peşələri
Həyət evləri üçün icazə almağa ehtiyac qalmadı
- ŞƏRHLƏR