İlklər həmişə gözlənilməz olduqları qədər, arxasındakı əsrarəngiz hekayələri ilə də diqqət cəlb edirlər. Çünki gedişatları dəyişmək, klişelərin üstündən xətt çəkmək hər insan övladının işi deyil.
Abebe Bikila – bu ad bəlkə də sizin üçün hələlik heç bir məna kəsb etmir. Amma önəmli olan başlanğıc yox, sonda onun kim olduğunun fərqinə varmaqdı. O iş isə mənim üzərimə düşür.
Abebe Bikila - əzmin, qəhrəmanlığın bir adda təzahürüdü; filmin həm ssenaristi, həm də baş rol ifaçısıdı. Google'da axtarış vermək üçün a, b, e… hərflərinə basan barmaqları görür, klaviaturanın tıqqıltısını eşidirəm.
Bikilanın hekayəsini yazmaq üçün tarixin köməyinə ehtiyacım olacaq. Hekayələrin olmazsa olmazı - tarix...
Dünya tarixində faşizmdən ən çox əziyyət çəkən ölkələrdən biri Efiopiya olub. Paytaxt Əddis-Əbəba 1936-cı ildə Benito Mussolininin qoşunlarının nəzarəti altına keçmişdi. Ancaq əslində, Həbəşistan planı illər öncə hazırlanmışdı - 1891, 1894, 1896-cı illərdə İtaliya fasilələrlə Şərqi Afrika ölkəsinə hücumlar etsə də, istədiyini ala bilməmişdi. Üzərindən 40 ilə yaxın bir müddət keçmişdi, artıq Afrikanın böyük hissəsi güclü dövlətlər tərəfindən istismar olunmuşdu. “Haqsızlıqlar” qitəsində müstəqilliyini çətinliklə olsa da qoruyub saxlamağı bacaran azsaylı ölkələrdən biri Efiopiya idi. Kiçik gücün ideyalarını yeridə bilməsi həmişə olduğu kimi, “böyüklər” üçün addımın atılmasının vacibliyinə dair siqnalı vermişdi. Hadisə yerinə gələn ilk “ambulansı” isə Mussolini idarə edirdi. Benito 1934-cü ilin dekabrında Somali və Efiopiya arasındakı sərhəd problemini əsas gətirərək, bölgəyə müdaxilə etmək qərarına gəldi və 1935-ci il, oktyabrın 3-də Efiopiya işğal olundu. General Rodolfo Qratsiani və Pietro Badoloya həvalə olunan italyan ordusu zəif və azsaylı Hayle Selassienin əsgərlərini geri çəkilməyə məcbur etdi. 1936-cı il, 9 aprel tarixində Aşanqe gölü ətrafında böyük zəfər əldə edən italyanlar paytaxta yaxınlaşdılar. Əsas hədəf mayın 5-də vuruldu və Əddis-Əbəbə ələ keçirildi.
İtalyan zülmünün Efiopiyada hökm sürdüyü o günlərdə bugünkü yazımın qəhrəmanı, illər sonra məhz o qəddar ölkədə öz dastanını yazan Abebe Bikilanın cəmi 4 yaşı var idi. Çobanlıq edərək böyüyən Bikila 20 yaşı olan zaman ailəsinə dəstək ola bilmək üçün Əddis-Əbəbəyə üz tutdu və Selassienin mühafizə xidmətində çalışmağa başladı. İmperatorun yanında işlədiyi günlərdə Melburn Olimpiadasına hazırlaşan atletlər onda yüngül atletikaya qarşı maraq oyatmışdı. Artıq qarşısına hədəf qoymuşdu: onlardan biri olacaqdı.
Finlandiyada doğulan isveçli Onni Niskanen Efiopiya höküməti tərəfindən istedadlı atletləri yetişdirməkçün ölkəyə gətirilmişdi. O, tezliklə Bikilanın istedadını kəşf etdi. 1956-cı ildə Efiopiya ordu yığmasının seçmələri zamanı Bikila ölkənin ən güclü atleti hesab olunan Vami Biratunu keçməklə yanaşı, 5 və 10 km məsafələrə qaçışda ölkə rekordlarını qırdı. Buna baxmayaraq, Niskanen hələ də Biratunu bir nömrəli atlet kimi Roma Olimpiya Oyunlarına aparmağı planlaşdırırdı. Ancaq sanki Tanrı əsrarəngiz şeylərin olmasını istəyirdi: Biratu futbol oynayarkən ayağını sındırdı və Bikila son anda onun əvəzinə heyətə daxil edildi. Niskanen Bikila və Abebe Vakqiranı Romaya apardı.
1960-cı il Yay Olimpiya Oyunlarına Romanın ev sahibliyi edəcəyi açıqlandıqdan sonra turnirin İtaliyada iqtisadi partlayışın olduğu dönəmə təsadüf edəcəyini təxmin edənlərin sayı çox az idi. Ancaq faşist rejiminin qalıqları hələ də qalmışdı. Protestoçuların sayəsində faşizmə dair işarələr azalsa da, yenə də Olimpiya Oyunlarının keçirildiyi ərazilərdə rejiminin bəlirtiləri şəhərin digər hisslərinə nisbətdə açıq-aydın hiss olunurdu. Romada Mussolininin izi qalmışdı – Via dei Fori İmperiali, Foro Italico və s. hələ də İtaliyanın yeni həyatına tam olaraq adaptasiya olmadığını göstərirdi.
Qayıdaq yenidən qəhrəmanamıza... Bikila İtaliyaya bir cüt ayaqqabı ilə yollanmışdı. Ancaq onlar da Olimpiadadan öncəki son məşqlər zamanı yararsız hala düşmüşdü. Turnirin sponsorlarından Adidas'ın deposunda limitli sayda ayaqqabı qalmışdı, əldə olanlar isə Bikilanın ürəyincə deyildi. Nə qədər qəribə səslənsə də, efiopiyalı atlet ayaqyalın qaçmaq qərarına gəlmişdi. Uzun məsafəni ayaqqabısız qaçmaq ilk baxışdan mümkünsüz görünürdü, ancaq onun ayaqları Efiopiya düzənliklərində çılpaq qaçmaqdan bərkimişdi. Bu, Bikilanın ilklərindən birincisi idi. Olimpiya Oyunlarının marafon tarixində ilk dəfə bir atlet ayaqyalın qaçacaqdı.
Ardı var...
Məcidzadə Rüfət
XƏBƏR LENTİ
SƏFURƏ ƏLİZADƏ stili
Yeni Məcnun axtardı, Leylini tapdı, amma...
Urmiya gölü çöl oldu
Komada olan şoumendən xəbər var
Şuşanın ecazkar “İsa bulağı”ndan yeni görüntülər - VİDEO
Günün qoroskopu:Məqsədinizə doğru inadla iraliləyin
8103-ə göndərilən SMS-lərin 29 faizi təsdiq cavabı almayıb
Bəzi şəhər və rayonlarda su kəsiləcək
Nemtsovun qətlini kim sifariş verib?
Xoşbəxtliyi ölçən cihaz
İlham Əliyev: "Heç kim güzəşt istəməməlidir"
4K formatlı planşet gəlir
Ermənistanla Avropa Birliyi arasında heç bir sənəd imzalanmayacaq
Moldova Azərbaycandakı səfirini niyə geri çağırdı?
Çinin hüdudlarından kənarda koronavirusdan ilk insan ölüb
Hər kəsin qorxduğu qadın-FOTO
Əzvay şirəsi
Böyüklərə hörmət qalıbmı?
Mehriban Əliyeva Azərbaycan xalqını təbrik etdi - FOTO
İdeal pəhrizin incə məqamları
Koronavirusla döyüşən mübariz xəstələr və fədakar həkimlər - “YENİ KLİNİKA”DAN REPORTAJ - VİDEO
Prezidentdən Mərkəzi Bankla bağlı sərəncam
90 yaşlı qadından möhtəşəm məsləhətlər.
Alimlər kliniki ölüm zamanı "tunelin sonundakı işığ"ın sirrini açıblar
Ağıllı insanların ortaq xüsusiyyətləri
Bakıda sürücülərin bu əzabı nə vaxt bitəcək?
Başqa dünyaya keçid tapıldı-ŞOK FOTO
Təmiz zeytun yağını necə tanıyaq?
20 yaşlı gənclərin bilməli olduğu 20 şey
Yaşını eşidən heyrət etdi-FOTO
Operatordan qəribə addım - VİDEO
Bakıda 47 qanunsuz stomatoloji kabinet aşkarlandı
Türkiyə hərbçilərinin Qarabağda xidmət edəcəyi müddət açıqlandı - RƏSMİ
Gözümüzdəki işıq
Cütlüklər üçün idman növləri
Dövlətə xəyanətə görə cəza 20 ilə qaldırılır
Azərbaycanlılar Türkiyənin bu şəhərinə axın edir
İxtisas seçimi başlandı
7 rayon qazsız qalacaq
Kiara Ferragni
Azərbaycan müharibə mesajı verdi
Məktəb psixoloqunun fəaliyyətini tənzimləyəcək QAYDALAR LAYİHƏSİ
Riki Martin qızının FOTOsunu paylaşdı
Abituriyentlərin qəbul olunduqları təhsil müəssisələrində qeydiyyat müddəti uzadıldı
Ançelottidən sonra Pelleqrini seçildi
Gəlinliyə uyğun buzqalter necə seçilir?
Uşaqlar neçə saat yatmalıdır?
Məşhur həkim bu dəfə Dönərdən Danışdı
Marsda şəhər salınacaq-VİDEO
Yayın artan "dərəcə"ləri ölüm gətirir
- ŞƏRHLƏR