Deyirlər ki, Albert Eynşteynin iştirak etdiyi məclislərdən birində bir nəfər ona yaxınlaşır və tanış olmaq istədiyini bildirir. Bu məqsədlə həmin adam dünya şöhrətli alimə öz telefon nömrəsini deyir:
- 36361144. Yadda qalan nömrədir, elə deyilmi? İki dənə 36, iki dənə 1, iki dənə 4.
- Bəli, yadda qalandır.
- Xahiş edirəm,təkrar edin.
- 6-nın kvadratı, 19-un kvadratı, 12-nin kvadratı.
Gülməli olsa da, bu lətifə böyük alimin intellektual özünəməxsusuluğundan, orjinal təfəkkür tərzindən xəbər verir.
20-ci əsrin ən böyük alimlərindən sayılan Albert Eynşteyn 1879-cu ildə Almaniyanın Ulm şəhərində yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini yerli katolik məktəbində alan Albert altı yaşından skiripka çalır, təbiət elmləri ilə maraqlanırdı.
Belə geniş yayılmış fikir var ki, Eynşteyn orta məktəbdə pis oxuyurdu. Doğrudanmı dahi fizik, Nobel mükafatı laureatı Albert Eynşteyn uşaqlıqda orta məktəb proqramını da mənimsəyə bilmirmiş?
Eynşteynin 1896-cı ildə aldığı orta məktəb attestatından görünür ki,17 yaşlı Albertin cəbr, həndəsə, fizika, tarix fənləri üzrə bilikləri altı ballıq sistemlə ən yüksək qiymətə layiq görülmüşdür. Gələcək dahinin cəmi bir "3"-ü olub: fransız dilindən. Bununla belə Eynşteyn 20 il sonra dünyanın məşhur universitetlərində müxtəlif dillərdə o cümlədən fransız dilində mühazirələr oxuyurdu.
Bəs elə isə Eynşteynin zəif şagird olması haqqında əfsanə necə yaranıb?
Gənc Albert gimnaziya təhsili alarkən müəllimlərlə münasibətləri həmişə gərgin olub. Azad düşüncəli şagirdin aftoritar müəllimlərdən, hərbi qanunları xatırladan davranışlardan heç xoşu gəlmirdi. Müəllimləri də Albertə eyni "məhəbbətlə" yanaşıblar. Bir dəfə hətta müəllimlərdən biri Eynşteynin üzünə demişdi ki,"Sənin burada olmağın bütün məktəbin nüfuzuna xələl gətirir".
Eynşteyn gimnaziyadakı əzbərçilik sisteminə qarşı çıxırdı: "Ən ağır cəzanı da çəkməyə hazıram, təki məni bu cəfəngiyyatı əzbərləməyə məcbur etməsinlər" deyirdi. Amma o, sərbəst şəkildə öz üzərində çalışır, çoxlu mütaliə edir, uşaqlıqdan böyük alim və filosofların əsərlərini oxuyurdu.
Beləliklə, Eynşteyn pis oxuyan yox, mühafizəkar müəllimlərin nəzərində "pis", daim itaətsizlik göstərən şagird olub. Onun attestatında bəzi fənlər üzrə aşağı qiymətlərin olması da çox güman ki, bəzi müəllimlərin ona qarşı şəxsi münasibəti ilə bağlı olub. Belə nəticə çıxarmaq olar ki, Albertin biliyini yoxlayan bəzi müəllimlər gələcək dahinin məntiqi təfəkkürünün dərinliyini və orijinallığını duya bilməmişlər.
Eynşteyni yaxından tanıyan müasirləri onun çox xeyirxah, istiqanlı adam olduğunu yazırlar. Bu dahi haqqında lətifələrin çox olması bəlkə də onun özünün yumor hissinə malik olmasından irəli gəlirdi.
O yalnız elmə qapılıb bütün gününü yazı masası arxasında keçirən alimlərdən deyildi. Eynşteyn musiqini, ədəbiyyatı, bədii filmləri çox sevir, skripkada gözəl çalır, bağçılıq, filateliya ilə məşğul olurdu.
Elmi dairələrdə böyük nüfuza malik olmasına baxmayaraq Eynşteyn təkəbbürdən uzaq adam idi. Həmişə deyirdi ki, o da səhv edə bilər və əgər doğrudan da, səhv edirsə, bunu hamının qarşısında etiraf edirdi.
Ədalətsizlik həmişə Eynşteyndə hiddət doğururdu. Təbiət etibarilə humanist, pasifist olan Eynşteynin ən çox nifrət etdiyi söz "zorakılıq" idi. Ona görə də Almaniyada faşist partiyası hakimiyyətə gələndə böyük alim doğma ölkəsini tərk etməli oldu.
Eynşteyn həm də çox xeyirxah insan olmuşdur. Onun şəxsi həkimi yazırdı ki, alim rəssamlara onun şəklini çəkməyə imkan vermirdi. Çünki onların qarşısında saatlarla oturmağa vaxt sərf etmək istəmirdi. Lakin bir dəfə gənc bir rəssam ona bu haqda müraciət edib utana-utana demişdi:
- Mənim maddi sıxıntılarım var. Sizin portretiniz hesabına ehtiyacdan qurtula, maddi vəziyyətimi düzəldə bilərəm.
Onda Eynşteyn heç kimin tanımadığı bu rəssamı otağına dəvət etmiş və ona bir neçə saat vaxt ayırmışdı.
Ömrünün sonuna yaxın Eynşteyn öz dəyərlər sistemini belə ifadə etmişdi: "Mənim yolumu işıqlandıran, mənə cəsarət və iradə verən ideallar xeyirxahlıq, gözəllik və həqiqət olmuşdur".
XƏBƏR LENTİ
Gecə lampaları
Ayaqların kökdürsə
8 Martda hava necə olacaq?
Özünüzü dələduz "FHN işçilərindən" qoruyun
Dəri tonikinizi evdə edin
"Eurovision" ləğv edildi - YENİLƏNDİ
6 yaşlı uşaq mənzildə gizli otaq tapdı - Qapını açanda GÖRDÜKLƏRİNƏ İNANMADI/VİDEO
Trendi özünüz yaradın
Ombudsman Məleykə Abbaszadəyə müraciət etdi
Şərf bağlamağın 25 üsulu
Dünya qocalara qalacaq
Azərbaycanda pensiyaçıların kreditləşməsi dayandırılıb
Şakiradan gözlənilməz addım
Manikurdə yaz trendi-FOTO
Uşaqlıq xatirələri
Hadisenin cavabı gecikmədi:"Onun da..."
Səudiyyə Ərəbistanında qadınların pilot olmasına icazə verildi
Azər Mirzəyev vəfat etdi
Meyvəli-qaymaqlı tort (foto resept)
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
İkinci dalğa başladı: Ölkə sərt karantinə gedir
Azərbaycanda daha bir nəfər koronavirusdan öldü: 139 yeni yoluxma
Günün ulduz falı
п»їİş yerində utancaqlıq və komplekslərinizdən necə xilas olmalı
Quşqonmazın faydaları
Azərbaycanlı zəvvarlar hacı olublar
Uşaqlarınız üçün maraqlı yataqlar
Stuldan yıxıldığına görə 1 milyon dollar istəyir
Qurban bayramı ilə bağlı Açıqlama
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?- 23 Dekabr
Öz qapımıza yenə qol vuracağıq?
"Diriliş Ərtoğrul"la bağlı şok iddia: Engin serialdan ayrılır?
Oscar tarixinin ən ikonik tərz sahibləri
Ermənilər təndiri də əlimizdən alır
Azərbaycan üçün qorxulu proqnoz
107 yaşlı nənə koronavirusdan sağaldı
Günün qoroskopu:Səbrsizlik etməyin!
Metropolitenin sözçüsü: "Metroda külək də əsir..."
Saç ağarmasına qarşı ən təsirli maska
Yeni qərar verildi: Artıq marketlərə zənbillə gedəcəksiniz
Bakı sakinlərinə XƏBƏRDARLIQ - FOTO
Atəş səsləri altında qurulan şəhər
“Ağıllı” saatlar üçün antivirus
Yazmağa başlayıram - 3
Müəllimləri izləyən xəstəliklər
Angela Merkel Rusiyaya qarşı sanksiyaları uzatmağa çağırdı
Mimoza salatı (foto-resept)
Mustafa Ceceli dənizə girmək istəmədi-SƏBƏB
Erməni təcavüzü nəticəsində Azərbaycanın mülki itkiləri açıqlandı - RƏSMİ
14 Fevralın tarixi
- ŞƏRHLƏR