Qeyd edilir ki, əgər bir kəs yuxuda Peyğəmbər və ya imamları görsə mütləq onları görmüş sayılır. Şeytan, yaxud başqa bir şey onların surətində gələ bilməz. Belə bir şey doğrudurmu, yaxud bunu təsdiq edəcək nəsə varmı?
Öncə diqqət etmək lazımdır ki, məsum olmayan kəsin yuxusu heç cür höccət və itaət olunması vacib olan bir şey deyil. Bu barədə İmam Sadiq buyurmuşdur: “Allahın din və əhkamı yuxu ilə dərk olunmaqdan daha izzətlidir”. (əl-Kafi, c3, s.482; İləlüş-şəraye, c.2, s.312)
Həmçinin buyurmuşdur: “Yuxu – ya Allah tərəfindən bir müjdələmədir, ya şeytan tərəfindən qorxutmaqdır, ya da qarışıq və möhtəvasız yuxulardır”. (Biharül-ənvar, c.58, s.180)
İndi isə sualın cavabına gələk... İmam Rza məşhur bir hədisdə buyurmuşdur: “Allah Rəsulu belə buyurmuşdur ki, hər kim məni yuxuda görsə, elə məni görmüşdür. Çünki şeytan mənim, canişimlərindən və şiələrindən birinin surətində zahir ola bilməz. Doğru yuxu nübüvvətin yetmiş hissəsindən biridir”. (əl-Fəqih, c.2, s.585; əl-Əmali lis-Səduq, s.64; Uyunul-əxbar, c.2, s.275)
Alimlərdən biri bu hədis barədə belə cavab vermişdir: Məsumu yuxuda görmək onun nəticəsidir ki, onu oyaqlıqda görmüş olsun. Əks təqdirdə necə demək olar ki, yuxuda görülən məsumdur?! Yəni bu rəvayətdə belə buyururur ki, şeytan Peyğəmbər və sair məsumların forma və şəklində zahir ola bilməz. Ancaq haradan məlumdur ki, yuxuda Peyğəmbər, yaxud sair imamlar adı ilə bizə zahir olan, belə bir iddiaya malik olan, əslində öz iddiasında doğru danışır?
Peyğəmbər və sair imamları görmədiyimiz üçün bu məsələni ayırd etmək bizim üçün mümkün deyil. Çünki zehnimizdə məsumlar barədə heç bir səhih təsəvvür yoxdur ki, onu yuxuda görmüş olduğumuzla tətbiq edək. Odur ki, əgər kimsə oyaq ikən məsumların müqəddəs zatlarından birini görsə, sonra yuxuda nurani bir surət görmüş olsa, bu yuxu səhihdir. Amma əgər tanış olmayan bir surət görsə, bu naməlum surət imamlıq iddiası etsə, onu ayırd etmək çətindir. Çünki imamı öncə görməmişdir. Şeytan yalancı iddia edə bilər”. (Ayətullah Cavadi Amulinin məhzərində sual və cavablar, s.123)
Bu nəzəriyyə mümkündür ki, daha artıq qəbul etmək qüdrətində olmasın. Çünki İmam Rza bu rəvayəti Peyğəmbərdən elə bir zamanda nəql etmişdi ki, Xorasandan bir nəfər onun yanına gəlmiş və demişdi ki, mən Allah Rəsulunu yuxuda görmüşəm. O sənin vəziyyətinin necə olacağını dedi. Dedi ki, bir vaxt sizin məntəqədə cismimin bir parçası dəfn olunacaq, sizin yanınızda mənim əmanətim qərar tutacaq, ulduzum sizin məntəqədə qeybə çəkiləcəkdir.
İmam Rza buyurdu ki, mən sizin məntəqədə dəfn olunacağam. Mən Allah Rəsulunun bir parçası, onun əmanəti və ulduzuyam.
Həmin vaxt xorasanlı kişinin yuxusunu dəstəkləmək üçün belə bir açıqlama verdi ki, şeytan onun, vəsilərinin, Salman, Əbuzər kimi xalis şiələrinin surətini ala bilməz.
İmam bu açıqlama ilə bildirdi ki, həmin xorasanlı kişi Peyğəmbəri sağ ikən görməsə də, yuxuda həqiqətən görmüşdür. Bu mətləbi dəstəkləmək naminə ümumi bir qayda qeyd etmişdir ki, şeytan özünü Peyğəmbər, vəsilər surətinə sala bilməz. İstər onları həyatda ikən görmüş olsun, istər görməsin.
Burada Şeyx Müfid, şiə kəlamının böyük ustadı ən üstün nəzəriyyəni irəli sürmüşdür:
Odur ki, insan yuxuda Peyğəmbər, yaxud imamlardan birini görsə üç haldan xaric deyil:
Biri odur ki, həmin yuxu həqiqi yuxudur və həqiqətən Peyğəmbər və imamı görmüşdür.
Səhih olan hissəsi o haldadır ki, insan Peyğəmbər, ya imamı yuxuda elə bir halda görsün ki, o böyüklər əməl, yaxud sözlər vasitəsilə onu ilahi itaətə dəvət etsinlər, yaxud məsiyətdən saxlasınlar. Onu haqqa doğru çağırsınlar və batildən uzaqlaşdırsınlar.
Şeytanın Peyğəmbər və imam surətində zahir ola bilməməsini qeyd edən rəvayət həmin bu hissəyə aiddir.
İkinci hissə mütləq şəkildə batildir. Odur ki, insan yuxuda peyğəmbər və ya imamı görsün. Ancaq onlar yuxu görən kəsi məsiyətə və ilahi itaəti tərk etməyə dəvət etsinlər. Bu yuxu şeytan tərəfindəndir, ya da qarışıq, möhtəvasız yuxudur. Çünki yəqinimiz var ki, heç vaxt məsumlar belə bir əmr etməzlər.
Üçüncü qism isə budur: mümkündür ki, yuxu ya həqiqi olsun, ya da şeytani qarışıq yuxu olsun. Məsələn, insan Peyğəmbəri yuxuda elə bir halda görsün ki, onu nə ilahi itaətə dəvət edir, nə də Allahın sözündən çıxmağa təşviq edir. Yəni yuxarıdakı iki hissəyə şamil deyil. Məsələn, onları ya oturaq halda görsün, yaxud yol gedərkən görsün.
Qeyd olunan rəvayət təkcə birinci hissəyə aiddir. İkinci qism yuxular şeytani yuxulardır, üçüncü qism yuxuların isə ya şeytan tərəfindən olması, ya da qarışıq, narahat yuxular olması mümkündür. (Kənzül-fəvaid, c.2, s.62; Bihar, c.58, s.211)
Farid Abdullah
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Məşhur müğənni ərə gedir
Silahlı Qüvvələr terror aktı barədə bəyanat yaydı
Hazar Amani Sıla haqqında AÇIQLAMA verdi-FOTO
Dünyanın ən kök futbolçuları
Bu gün gənclərin bayramıdır
Tənbəl zəriflərimiz
Çelik konsertinə gələn qızı sevdiyini 27 il sonra etiraf etdi
HAVA necə olacaq?- 3 MAY
Məkkədə QEYRİ-ADİ görüntülər - FOTO
Balıq buğlaması (foto resept)
“İnsan mühəndisi” – orijinal yanaşma və gerçək mesaj
Pensiya ilə bağlı yeni xəbər
Sadə azərbaycanlı ev almaq üçün neçə il ac qalmalıdır?
Beren qayınanasını sildi
Yuxusuna inandı: Lotereyada 500 min dollar qazandı - FOTO
2015-ci ildə hansı hədiyyələri vermək olmaz?
Gəlinlər üçün ayaqqabı modelləri
Azərbaycanda qeyri-adi toy karvanı
Obama müsəlmanları təbrik edib
Real həyat əsasında çəkilmiş filmlər
Ay tutulmasının vaxtı məlum oldu
Samsung yeniliyə sürətlə hazırlaşır
Atamın məhəbbəti
Şəhadətnamə və attestat almaq istəyənlə
Ən ucuz noutbuk təqdim edildi
Futbol azarkeşlərinin peyğəmbər sevgisi
"Bazardan aldım bir dənə, evdə açdım, min dənə":
Günün qoroskopu:Təşkilatçı olun!
Ən populyar şəhər seçildi
Çimərliklərdə nələr qadağandır? - SİYAHI
Heydər Əliyevin vəfatının 10-cu ildönümü ilə əlaqədar məqalə dərc edilib
Saba Tümer paylaşdığı FOTO ilə gündəmdədir
"Rusiyadan silah almağımız onunla izah edilir ki..." - Elmar Məmmədyarov
Siz uşağınızı tanıyırsınızmı?
Riannanın 3 milyon dollarlıq qolbaqları - FOTO
Həzmi çətinləşdirən 4 qida
Arıqlamağa kömək edən salat
Bülent Ersoy vəliəhdini açıqladı - FOTO
Smartfonda istənilən insanı izləmək mümkündür
Körpə dərisi və şirin yuxu
Halvalı keks (foto resept)
Koronavirusa yoluxmuş şəxs bu xəstəxanaya yerləşdirildi
Sabahın HAVAsı
"Yedi numara"nın məşhur aktyoru İLLƏR SONRA-FOTO
Dünyada "Atalar günü"...
Azərbaycanda elektron hərraclar keçiriləcək
Taysonu Çiliyə buraxmadılar
Məşhurların şəkillərini təqlid edən Tom
2013-cü ilin dəbli gəlinlikləri
Qadın bir ayda iki dəfə koronavirusa yoluxdu
- ŞƏRHLƏR